Tuesday, January 29, 2019

Filip'in Gazinosu

FlLlP'lN GAZİNOSU — Geçen asır sonlarında Karaköyde ana cadde üzerinde ve köprü başına yakın meşhur bir gazino; "Kibar uğraği yer" olmakla tanınmışdı, bilhassa gazeteciler gelirlerdi, Ahmed Rasim bey "Kapandıkdan sonra yerinde Cenyo[1] adı ile mâruf birahane açıldı" diyor. 

O devrin külhanı kalender şâirlerinden ve Tophane ketebesinden Üsküdarlı Aşık Râzi bu gazinoyu üç kıt'ahk bir manzume ve iki ayaklı mâni ile tarif etmişdir:


Karaköyde meşhurdur Filipin  Meyhanesi 
Güzel   güzel   sakiler  hizmetde   pervanesi 
Dolup   dolup  boşalır avam  ile  havasdan 
Müşterinin her biri bir şahın divânesi


Karaköyde   meşhurdur   Filipin   Mastabası 
Muğbeçeleri siler cümle gözlerden pası 
Sakız  İmroz adalı,  türlü işve cilveli 
Anaları huriler meleklerdir babası


Karaköyde meşhurdur Filipin Gazinosu 
Ordadır   garsonların  sikirdim   apikosu 
Düz rakı ve mastika bira şarab cin amer 
Mest iderler uşşakı şâdidüb Hiristosu

Adam  aman... Pandelisi
Karaköyde meşhurdur Filipin Pandeîisi
Put yapmış yüzden artık şaha tapan delisi

Adam aman.. Yuvam
Karaköyde Filpde gördün mü Kız Yuvanı
Pek bakma edebsizdir yapar hemen yuvans


Bibi.: Âşık Râzi, Evrakı Metruke, defter


[1] bir gün tevfik fikret'le ve sâtı' bey'le cenyo'da oturuyor ve konuşuyorduk. karşımızdan süleyman nazif geçti. onlarla dargın olduğu anlaşılıyordu, geçerken yalnız beni selâmladı, ben de selâmını iâde ettim. lâkin o âna kadar tatlı tatlı konuşan fikret birdenbire sustu. pek az sonra sinirini yenememiş bir ifâdeyle: "bu adamı tanır mısınız!" dedi. "evet!" dedim. "elini sıkar mısınız!" dedi. tevfik fikret'in bu değişen tavrı ve taarruzkâr istintâkı canımı sıktı: "evet elini sıkarım, eli temizse yâni yıkanmışsa, ne zarar var!" dedim. tevfik fikret büsbütün müteessir oldu. hepimiz kalktık, bâridâne ayrıldık. 

o sene, süleyman nazif'le istanbul'un her tarafında, vapurda, köprü üstünde, cenyo'da, bâbıâlî caddesi'nde, tepebaşı'nda, tokatlıyan'da, beyoğlu'nun her köşesinde (defâlarca karşılaştık ve görüştük.)

yahya kemal beyatlı ("süleyman nazif" bölümünden)

"yahyâ kemal / edebiyâta dâir", istanbul fetih cemiyeti no: 63 / yahyâ kemal enstitüsü no: 13 / yahyâ kemal külliyâtı no: 9, 3.b., istanbul-1990, s. 26-27.

No comments: