tag:blogger.com,1999:blog-200887822024-03-03T16:26:00.863-08:00Costak FilesUnknownnoreply@blogger.comBlogger216125tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-68144919730185894062023-12-11T11:03:00.000-08:002023-12-11T11:09:22.485-08:00İstanΠόλις<span style="font-family: verdana;">Mavi Boncuk |</span><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span><div><a data-extlink="" href="http://www.istanpolis.org/" rel="noopener noreferrer" style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #003262; font-size: 15px; transition: color 0.2s ease-in-out 0s;" target="_blank"><span style="font-family: verdana;">www.istanpolis.org</span></a></div><a data-extlink="" href="http://www.istanpolis.org/" rel="noopener noreferrer" style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #003262; font-size: 15px; transition: color 0.2s ease-in-out 0s;" target="_blank"><span class="ext" style="background: url("/profiles/openberkeley/modules/contrib/extlink/images/extlink_s.png") 2px center no-repeat; box-sizing: border-box; height: 10px; padding-right: 12px; text-decoration-line: none; width: 10px;"><span class="element-invisible" style="box-sizing: border-box; clip: rect(1px, 1px, 1px, 1px); height: 1px; overflow: hidden; position: absolute !important;"><span style="font-family: verdana;">(link is external)<span style="color: #333333;">) collaborative lead by Christine Philliou</span></span></span></span></a><div><span style="color: #333333; font-family: verdana;"><span style="font-size: 15px;"><br /></span></span><div><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: normal; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;">This is a platform and network hub for historical studies about the Greek Orthodox communities of late Ottoman Istanbul/Constantinople (c. 1821-1923). Here you will find links to the latest scholarship, memoirs, and primary source documents, as well as discussion and emerging scholarship about the many layers of community--legal, administrative, and ecclesiastical, but also social, cultural, and political--in which the Greek Orthodox of The City of the long nineteenth century were involved. Data projects about the historical demography, residential and migration patterns, and professional and class identities of Rum residents will be displayed here. While this site serves as a clearinghouse and an incubator for data, mapping, and other Digital Humanities and conventional scholarly projects related to the Greek Orthodox of Istanbul, it is meant to connect up to the many other projects underway that map the many other communities in the same urban space. It is also meant to make accessible the wealth of knowledge in Greek-language histories of the constituent parish and neighborhood communities of the city, and to bring those together with Ottoman state archival materials, to work toward a three-dimensional understanding of what community meant, and how it worked, and changed, for Greek Orthodox Christians in the final century of the Ottoman Empire. We are open to considering new proposals for subgroups/research teams on relevant topics, so please <span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: underline; vertical-align: baseline;"><a class="wixui-rich-text__text" href="http://istanpolis.org/contact.html" rel="noreferrer noopener" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; cursor: pointer; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;" target="_blank">contact us </a></span>with your ideas!</span></span></p><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: normal; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><br /></span></span></p><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: normal; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"></span></span></p><h2 class="font_2 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: normal; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; vertical-align: baseline;"><span style="font-weight: normal;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Further <a href="https://www.istanpolis.org/blank-4">Resources</a> for Research on Constantinopolitan Greeks </span></span></h2><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: normal; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><br /></span></span></p><div class="tz5f0K comp-lkcbi94d5 wixui-rich-text" data-testid="richTextElement" id="comp-lkcbi94d5" style="--alpha-bg: 1; --alpha-brd: 1; --alphabg: 1; --alphabrd: 0.18; --bg: var(--color_12); --brd: 232,230,230; --brw: 0px; --comp-display: unset; --fontfamily: brandon-grot-w01-light,brandon-grot-w05-light,sans-serif; --is-sticky: 0; --l_display: unset; --rd: 0px; --shd: 0.00px 1.00px 4px 0px rgba(0,0,0,0.6); --sticky-top: 0px; --top: 0px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; display: var(--l_display,var(--display)); grid-area: 1 / 1 / 2 / 2; height: auto; margin: 13.75px 13.3125px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; place-self: start center; position: relative; top: calc((1 - var(--is-sticky)) * var(--top) + var(--is-sticky) * (var(--sticky-top) + var(--sticky-offset))); vertical-align: baseline; width: 1002.38px;"><h4 class="font_4 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); letter-spacing: 0em; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Christine Philliou</span></span></h4><div><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></span></div></div><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: normal; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"></span></span></p><div class="BaOVQ8 tz5f0K comp-lkccgk77 wixui-rich-text" data-testid="richTextElement" id="comp-lkccgk77" style="--comp-display: unset; --fontstyle: normal; --is-sticky: 0; --l_display: unset; --lineheight: 1.5em; --sticky-top: 0px; --top: 0px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; direction: var(--text-direction); display: var(--l_display,var(--display)); grid-area: 1 / 1 / 2 / 2; height: auto; margin: 75.5px 0px 0px 31.175px; min-height: var(--min-height); min-width: var(--min-width); outline: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; place-self: start; pointer-events: none; position: relative; top: calc((1 - var(--is-sticky)) * var(--top) + var(--is-sticky) * (var(--sticky-top) + var(--sticky-offset))); vertical-align: baseline; width: 730.237px;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); line-height: 1.5; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; vertical-align: baseline;">Christine Philliou, Professor in the Department of History at University of California Berkeley and Director of the Modern Greek/Hellenic Studies and Turkish, Ottoman and Post-Ottoman Studies (TOPOS) programs there, specializes in the connected histories of the Balkans and Middle East since the 17th century, focusing particularly on the emergence of the Greek and Turkish nation-states out of the Ottoman Empire in the 19th and 20th centuries. She has worked, and is interested more broadly in comparative empires and in interfaces between cultures and histories in Europe and the Middle East. Her books, <span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-style: italic; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Biography of an Empire: Governing Ottomans in an Age of Revolution</span> (2011), and <span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-style: italic; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Turkey: A Past Against History</span> (2021), have been translated into both Greek and Turkish, and she has published widely in scholarly journals as well as in broader forums such as PublicBooks and Jadaliyya. </p><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); line-height: 1.5; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; vertical-align: baseline;"><br /></p><div class="tz5f0K comp-lkcclenf2 wixui-rich-text" data-testid="richTextElement" id="comp-lkcclenf2" style="--alpha-bg: 1; --alpha-brd: 1; --alphabg: 1; --alphabrd: 0.18; --bg: var(--color_12); --brd: 232,230,230; --brw: 0px; --comp-display: unset; --fontfamily: brandon-grot-w01-light,brandon-grot-w05-light,sans-serif; --is-sticky: 0; --l_display: unset; --rd: 0px; --shd: 0.00px 1.00px 4px 0px rgba(0,0,0,0.6); --sticky-top: 0px; --top: 0px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; display: var(--l_display,var(--display)); grid-area: 1 / 1 / 2 / 2; height: auto; margin: 20.5px 13.3125px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; place-self: start center; position: relative; top: calc((1 - var(--is-sticky)) * var(--top) + var(--is-sticky) * (var(--sticky-top) + var(--sticky-offset))); vertical-align: baseline; width: 1002.38px;"><h4 class="font_4 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); letter-spacing: 0em; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Firuzan Melike Sümertaş</span></h4><div><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div></div><div class="BaOVQ8 tz5f0K comp-lkcclenk wixui-rich-text" data-testid="richTextElement" id="comp-lkcclenk" style="--comp-display: unset; --fontstyle: normal; --is-sticky: 0; --l_display: unset; --lineheight: 1.5em; --sticky-top: 0px; --top: 0px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; direction: var(--text-direction); display: var(--l_display,var(--display)); grid-area: 1 / 1 / 2 / 2; height: auto; margin: 96.4375px 0px 0px 31.175px; min-height: var(--min-height); min-width: var(--min-width); outline: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; place-self: start; pointer-events: none; position: relative; top: calc((1 - var(--is-sticky)) * var(--top) + var(--is-sticky) * (var(--sticky-top) + var(--sticky-offset))); vertical-align: baseline; width: 730.237px;"><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); line-height: 1.5; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; vertical-align: baseline;">Firuzan Melike Sümertaş is currently a lecturer in the Department of History at University of California Berkeley and Assist. Prof. in the Department of Interior Design at Istanbul Kent University. Her research focuses on the urban/architectural/visual culture of the late Ottoman Empire and its capital city Istanbul, with a particular interest in the Greek-Orthodox community. She holds a PhD. in History from Boğaziçi University, Istanbul and B.Arch and M.A degrees from Middle East Technical University in Ankara, Department of Architecture, and Program in Architectural History. Besides IstanΠόλις, she collaborates with Namık Erkal, Haris Theodorelis Rigas and ANAMED at Koç University, Istanbul under the project entitled “Phanariot Materialities.”</p><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); line-height: 1.5; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; vertical-align: baseline;"><br /></p><div class="tz5f0K comp-lkccm3yh3 wixui-rich-text" data-testid="richTextElement" id="comp-lkccm3yh3" style="--alpha-bg: 1; --alpha-brd: 1; --alphabg: 1; --alphabrd: 0.18; --bg: var(--color_12); --brd: 232,230,230; --brw: 0px; --comp-display: unset; --fontfamily: brandon-grot-w01-light,brandon-grot-w05-light,sans-serif; --is-sticky: 0; --l_display: unset; --rd: 0px; --shd: 0.00px 1.00px 4px 0px rgba(0,0,0,0.6); --sticky-top: 0px; --top: 0px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; display: var(--l_display,var(--display)); grid-area: 1 / 1 / 2 / 2; height: auto; margin: 8.46875px 13.3125px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; place-self: start center; position: relative; top: calc((1 - var(--is-sticky)) * var(--top) + var(--is-sticky) * (var(--sticky-top) + var(--sticky-offset))); vertical-align: baseline; width: 1002.38px;"><h4 class="font_4 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); letter-spacing: 0em; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Panagiotis Poulos</span></h4><div><span class="wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div></div><div class="BaOVQ8 tz5f0K comp-lkccm3ym4 wixui-rich-text" data-testid="richTextElement" id="comp-lkccm3ym4" style="--comp-display: unset; --fontstyle: normal; --is-sticky: 0; --l_display: unset; --lineheight: 1.5em; --sticky-top: 0px; --top: 0px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; direction: var(--text-direction); display: var(--l_display,var(--display)); grid-area: 1 / 1 / 2 / 2; height: auto; margin: 75.5px 0px 0px 31.175px; min-height: var(--min-height); min-width: var(--min-width); outline: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; place-self: start; pointer-events: none; position: relative; top: calc((1 - var(--is-sticky)) * var(--top) + var(--is-sticky) * (var(--sticky-top) + var(--sticky-offset))); vertical-align: baseline; width: 730.237px;"><p class="font_8 wixui-rich-text__text" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: rgb(var(--color_15)); line-height: 1.5; margin-block: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; pointer-events: auto; vertical-align: baseline;">Panagiotis C. Poulos is Assistant Professor in Ethnomusicology at the Department of Music Studies at the National and Kapodistrian University of Athens. He studied ethnomusicology with a focus on the musical traditions of the Middle East at the School of Oriental and African Studies (University of London), where he also completed his doctoral dissertation on Ottoman classical music, funded by the Arts and Humanities Research Board. His research centers on the musical traditions of the Islamic world, the cultural history of late Ottoman and Turkish music and arts, and the history of everyday life in Ottoman cities. Panagiotis C. Poulos is one of the founding members of the research team sonorCities, which has been funded by the John S. Latsis Public Benefit Foundation for the project Learning Culture through City Soundscapes. He is co-editor of Ottoman Intimacies, Balkan Musical Realities (2013, Finnish Institute at Athens) and author of Music in the Islamic World: Sources, Perspectives, Practices (e-book, 2015, Hellenic Academic Libraries Link). In 2013 he was awarded an honorable mention Ömer Lütfi Barkan Award by the Ottoman and Turkish Studies Association for his article Rethinking Orality in Turkish Classical Music: A Genealogy of Contemporary Musical Assemblages (MEJC 4, 2011). His current research project is entitled Intercommunal musical geographies of late Ottoman Istanbul, funded by the Hellenic Foundation of Research and Innovation.</p></div></div></span></div></div></div></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-31507170521861402122023-12-11T10:55:00.000-08:002023-12-11T11:02:16.085-08:00 Reşad Ekrem Koçu | İstanbul Ansiklopedisi ve Arşivi<span style="font-family: verdana;">GÜRBEY HİZ - FİRUZAN MELİKE SÜMERTAŞ [1]</span><p><span style="font-family: verdana;"><a href="https://www.academia.edu/72674735/Re%C5%9Fad_Ekrem_Ko%C3%A7u_%C4%B0stanbul_Ansiklopedisi_ve_Ar%C5%9Fivi">Article</a> | Reşad Ekrem Koçu, | İstanbul Ansiklopedisi ve Arşivi </span></p><p><span style="font-family: verdana;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJ1ZGEF37DpZ53ZW9_6_YZU7ua4XwuiMD7tjyUJGQ4OPPYdXmBa8Fwf9ducD8qDUNa8iDLuynphW3LKPMwXJUstZc7BhcN0KWpn1lR_sydAvPBqw49dQbZQdUB1R1E84D0Jvci91vXuAkja36MQNW5LH7lG4x6GsiugNsLxhREu92gIV_KnnX8/s471/Screenshot%202023-12-11%20134609.png" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="471" data-original-width="380" height="479" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJ1ZGEF37DpZ53ZW9_6_YZU7ua4XwuiMD7tjyUJGQ4OPPYdXmBa8Fwf9ducD8qDUNa8iDLuynphW3LKPMwXJUstZc7BhcN0KWpn1lR_sydAvPBqw49dQbZQdUB1R1E84D0Jvci91vXuAkja36MQNW5LH7lG4x6GsiugNsLxhREu92gIV_KnnX8/w386-h479/Screenshot%202023-12-11%20134609.png" width="386" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu. | Emre Ayvaz Arşivi </span><p></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu’nun (1905-1975) </span><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi</span><span style="font-family: verdana;">, 1944 yılından 1974 yılına ka-dar arada duraklamalarla beraber fasikül-ler halinde yayınlanmış ve bilindiği üzereKoçu’nun ölümü nedeniyle G harfi tamamlanama-dan yarıda kalmıştır. Maddelerin yazım sürecindeKoçu tarafından derlenen malzemelerden oluşanve yayınlananların yanı sıra, ansiklopediye dahilolma fırsatı bulamamış maddelere dair belgeleri deiçeren bir arşivin varlığı uzun zamandır kamuoyun-da bilinmektedir. Bu arşiv, 2018 yılında Kadir HasÜniversitesi tarafından satın alınmış ve akabindeÜniversite ve SALT arasındaki ortak protokole daya-nan bir proje ile dijital ortama aktarılmasına başlan-mıştır.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Bu sürecin çıktıları yakında kamuya açılacakve araştırmacılar, hem ansiklopedi malzemesine hemde Koçu’nun ansiklopediye dair biriktirdiği arşivine istanbulansiklopedisi.org </span><span style="font-family: verdana;">adresinde erişim sağlayabileceklerdir.Arşivin dijitalleştirme çalışmaları devam ederkenbir yandan da </span><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi</span><span style="font-family: verdana;">’ne olan ilgiyiarttırmak için Kadir Has Üniversitesi ve SALT bir-likte çeşitli etkinlikler düzenledi. Sergi, </span><span style="font-family: verdana;">sunumlar, </span><span style="font-family: verdana;">atölyeler,</span><span style="font-family: verdana;"> lisans ve lisansüstü dersler </span><span style="font-family: verdana;">ile beraberansiklopedinin farklı yönlerini tartışmak, olanakları-nı incelemek ve İstanbul’daki sosyal yaşama katkısı-nı keşfetmek mümkün oldu. Bu etkinliklerin bazılarıansiklopediyi daha geniş kesimler etrafında tartışmaimkanı sunarken bazıları ise daha derin incelemelereönayak oldu.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Bu çerçevede biz de, Koçu’ya ve onun İstanbulu’nadair yeni ufuklara kapı aralayacağını düşündüğü-müz bu dosyayı, proje sürecinin önemli başka bir adı-mı olarak öngördük. Dosyayı, hem arşivin kamuya< kazandırılmasından başlayarak proje sürecini tarihenot düşmek için hem de proje dahilinde beraber ça-lışma ve Koçu üzerine tartışma olanağı bulduğumuzbazı araştırmacıların Koçu’ya, Koçu’nun tarihçiliği-ne ve arşive yönelik yaklaşımlarını aktaracak şekil-de kurguladık. Bu kapsamda Arzu Erdem, İstanbulAnsiklopedisi Arşivi’nin Kadir Has Üniversitesi ta-rafından satın alınması ve akabinde başlayan projesürecinin niyetlerini anlatırken, Meriç Öner, SALT’tadevam eden dijitalleştirme sürecini hedeeri ve yön-temi üzerinden tartışıyor. Emre Ayvaz, yazısındaKoçu’nun nasıl çalıştığını ve ansiklopedisini nasıl </span><span style="font-family: verdana;">tasarladığını arşivdeki farklı aşamalardan malzeme-lerin yardımıyla izini sürerken, Selim Kuru, Koçu’yuçevreleyen erkek yazarlar topluluğunun Koçu’yuanlamak üzere araçsallaştırılmasını öne çıkarıyor.Edhem Eldem,
İstanbul Ansiklopedisi
üzerindenKoçu'nun tarihçiliğini tartışmaya açarken, MehmetKentel, yazısında yine ansiklopedi aracılığıyla Beyoğ-lu ve Galata’ya dair üretilen anlatıların dönüşümünüirdeliyor.Umuyoruz ki, projenin sonuç ürünü kamuya açıl-dığında Koçu’nun zihin dünyası ve deneyimlediğiİstanbul’un yansımalarını içeren ansiklopedisi ve ar-şivinde etraıca dolaşmak mümkün olacak. Bu dos-yanın ise Koçu’nun evrenine seyahate yönelik adım-lara ilham vermesini diliyoruz.</span></p><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;">[1] GÜRBEY HİZ
- KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ; UNIVERSITY OFWASHINGTON, SEATTLE </span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;">FİRUZAN MELİKE SÜMERTAŞ
- İSTANBUL KENTÜNİVERSİTESİ; BRANDENBURG TEKNİK ÜNİVERSİTESİ</span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "Open Sans", sans-serif; font-size: 15px;">Firuzan Melike Sümertaş's research is on the urban/architectural/visual culture of the late Ottoman Empire and its capital city Istanbul, with a particular interest in the Greek-Orthodox community. She currently focuses on digital humanities methods. Sümertaş holds a PhD. in History from Boğaziçi University, Istanbul and B.Arch and M.A degrees from Middle East Technical University in Ankara, Department of Architecture, and Program in Architectural History. Besides IstanΠόλις (</span><a data-extlink="" href="http://www.istanpolis.org/" rel="noopener noreferrer" style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #003262; font-family: "Open Sans", sans-serif; font-size: 15px; transition: color 0.2s ease-in-out 0s;" target="_blank"><span style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #003262; font-family: Open Sans, sans-serif; font-size: 15px; transition: color 0.2s ease-in-out 0s;"><span style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-size: 15px; transition-duration: 0.2s; transition-property: color; transition-timing-function: ease-in-out;">www.istanpolis.org</span></span><span class="ext" style="background: url("/profiles/openberkeley/modules/contrib/extlink/images/extlink_s.png") 2px center no-repeat; box-sizing: border-box; color: #003262; font-family: "Open Sans", sans-serif; font-size: 15px; height: 10px; padding-right: 12px; text-decoration-line: none; transition: color 0.2s ease-in-out 0s; width: 10px;"><span class="element-invisible" style="box-sizing: border-box; clip: rect(1px, 1px, 1px, 1px); height: 1px; overflow: hidden; position: absolute !important;">(link is external)</span></span></a></span><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "Open Sans", sans-serif; font-size: 15px;">) collaborative lead by Christine Philliou, she collaborates with Namık Erkal, Haris Theodorelis Rigas and ANAMED at Koç University, Istanbul under the project entitled “Phanariot Materialities.” </span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">
Dosya hazırlık sürecindeki yardımlarından dolayı
Toplumsal Tarih
dergisi çalışanlarına, yazarlarımızave Lorans Tanatar Baruh’a teşekkür ederiz.</span></i><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">1 “Reşad Ekrem Koçu: Tamamlanmamış bir
İstanbul Ansiklopedisi
” araştırma projesi, 2018 - 2021yılları arasında Kadir Has Üniversitesi tarafından2018-BAP-19 proje kodu ile desteklenmiştir.Arzu Erdem’in koordinatörlüğünde Kadir HasÜniversitesi bünyesinde yürütülen projede,Gürbey Hiz, Firuzan Melike Sümertaş, AybikeBatuk, Ezgi Tuncer, Saitali Köknar, MehmetManyas, Serap Özyurt araştırmacı olarak;Bülent Tanju, Emre Ayvaz danışman olarak;Dilay Dik, Mehtap Kuru, Derya Dertli, YağmurTorun, Ayşe Buluş ise bursiyer öğrenciler olarakgörev almıştır. SALT ve Kadir Has Üniversitesiarasında imzalanan protokol ve gerçekleştirilenişbirliği çerçevesinde, SALT bünyesinde Meriç Öner,Lorans Tanatar Baruh, Cansu Yapıcı, Masum Yıldız,Sinan Çetin, Esra Nalbant, Tuğba Silahtar, ÖzgeErtem, Yonca Güneş Yücel, Elif Başgöl, Digilogueadına Lalin Akalan görev almıştır. Ayrıca dosyaeditörlerinden Gürbey Hiz, TÜBİTAK 2219 YurtDışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programıile desteklenen “Fragmanlaşan İstanbul: Reşad Ekrem Koçu’nun Ansiklopedi Öncesi Sözlüğü”başlıklı çalışmasını University of Washington’da gerçekleştirmektedir. Hiz, çalışmasında Koçu’nun ansiklopedi öncesi İstanbul hakkındaki çalışmalarını incelerken bahsi geçen arşiv projesinden de yararlanmaktadır.</span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">2 15 Ocak - 16 Haziran 2019 tarihleri arasındaSALT Beyoğlu’nda gerçekleşen
İstasyon: İstanbul Ansiklopedisi
adlı sergi, ziyaretçilere hem basılmış ansiklopedi fasiküllerinde gezinmeye olanak sağladı hem de maddelerin dijital verilerini girmeye teşvik etti.</span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">3 Sergi süresince gerçekleşen sunumlar sırasıyla;Arzu Erdem ve Meriç Öner, “İstasyon Programları”;Erdem Yücel, “Tanıklık”; Edhem Eldem, “Tarihçi Gözüyle Reşad Ekrem Koçu’nun
İstanbul Ansiklopedisi
”; Suraiya Faroqhi, “TarihçilerArasında Reşad Ekrem Koçu”; Mehmet Kentel,“Galata Kulesi Şeklinde Çubuk Lülesi”; UğurTanyeli, “Koçu,
İstanbul Ansiklopedisi
ve ErkenModern İstanbul Popüler Kültürü.” Ayrıca 2021yılında Kadir Has Üniversitesi Mimarlık Bölümü
İstanbul Konuşmaları
kapsamında Firuzan Melike Sümertaş moderatörlüğünde gerçekleşen “
İstanbul Ansiklopedisi
: Writing on People and their Place”başlıklı panele Cemal Kafadar, Shirine Hamadeh ve Çiğdem Kafescioğlu katıldılar.</span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">4 Sergi süresince gerçekleşen atölyelerin yürütücüleriyle bilgisi sırasıyla; Meriç Öner ve Cansu Yapıcı, “
İstanbul Ansiklopedisi
’nde Tekrarlarve Şaşırtmacalar”; Ali Paşaoğlu, “Koçu’nun Surnamesi”; Ada Tuncer, “Muhayyel Peyzajlar”;Esra Kahveci, “İndeksten Anlatıya İstanbullar”;Aslıhan Şenel, “Erkek Kızlar, Haşmetli Yosmalarve Falcı Bacılar”; Asya Ece Uzmay ve Murat Tülek
“Ansiklopediden Haritaya”; Atıl Aggündüz ve Oğul Öztunç, “Günlük Hayat Dedektiferi: Üçüncü Sayfa Hikayeleri”; Aslıhan Demirtaş ve Ali Cindoruk,“Rastgele!”; Sinem Serap Duran, “Video/Kolaj - Belge:Yaşam Katmanları”; Osman Bozkurt, Hasan Denizve Cemre Yeşil Gönenli, “
İstanbul Ansiklopedisi
’niFotoğrala Yorumlamak”.</span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">5 2019 Bahar döneminde Kadir Has ÜniversitesiTiyatro Bölümü Lisans programında Özlem Hemiş yürütücülüğündeki “Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Tiyatro” dersi kapsamında öğrenciler, Koçu ve ansiklopedisi üzerine
bkz. İstanbul
ve
İstanbul Ansiklopedisi
başlıklı iki performans hazırlayıp SALT Beyoğlu’ndaAçık Sinema’da sahnelediler. Ayrıca, 2020 Güz döneminde Kadir Has Üniversitesi Mimarlık ve Kent Çalışmaları Yüksek Lisans programında Bülent Tanju yürütücülüğünde “Türkiye’deModernite, Mimari ve Kentsel Mekan” başlıklı ders, ansiklopedinin basılmış versiyonunu derinlemesine incelemeyi odağına aldı.</span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">6 Bu kapsamda gerçekleşen bir başka etkinlik deprojenin 2020 yılı Ekim ayında 54. Middle EastStudies Association (MESA) Yıllık Konferansı kapsamında gerçekleştirilen “Reşad Ekrem Koçu’s
İstanbul Ansiklopedisi
and its Archive” başlıklı yuvarlak masa toplantısı oldu. Gürbey Hiz, Firuzan Melike Sümertaş ve Cansu Yapıcı’nın projeyi tanıttığı sunumlarının yanı sıra toplantıda Selim S. Kuru tartışmacı olarak yer aldı
</span></i></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-60176740985665163142023-12-11T10:18:00.000-08:002023-12-11T10:31:55.180-08:00No Further Records: Reşad Ekrem Koçu and Istanbul Encyclopedia Archive<h1 class="tiempos title" style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; font-weight: normal; line-height: 1.1; margin: 0px; padding: 3px 0px 0px; text-align: center; vertical-align: baseline; word-spacing: -1px;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://saltonline.org/en/2546/exhibition-no-further-records-resad-ekrem-kocu-and-istanbul-encyclopedia-archive">Exhibition</a><br />No Further Records: Reşad Ekrem Koçu and Istanbul Encyclopedia Archive</span></h1><h2 class="tiempos title" style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; font-weight: normal; line-height: 1.1; margin: 0px; padding: 4px 0px 0px; text-align: center; vertical-align: baseline; word-spacing: -1px;"></h2><h3 class="mukta block-author" data-alink="" data-llink="" data-slink="" data-tlink="" style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; font-weight: 300; line-height: 1.1; margin: 20px 0px 0px; padding: 3px 0px 0px; text-align: center; vertical-align: baseline; word-spacing: -1px;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Salt Galata | </span>May 24 – October 29, 2023</span></h3><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuh0u-EItSweURoZ8xkjpXQCFQMyszuv2WenBQ4iCa_lDFuyoUc67GnrpYHY1xGCzMOq3jcVvFeqGzfi4PMKPJpwz3InF6s7kzl1RA0Vg8ry9jx1MXk9fQCgUbSRogaxP0tjTcdd2VhJlABwtPMhQ9VIRg_T2D3pIl6lUYe_yjrSyWhSktd-kO/s1200/salt2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="438" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuh0u-EItSweURoZ8xkjpXQCFQMyszuv2WenBQ4iCa_lDFuyoUc67GnrpYHY1xGCzMOq3jcVvFeqGzfi4PMKPJpwz3InF6s7kzl1RA0Vg8ry9jx1MXk9fQCgUbSRogaxP0tjTcdd2VhJlABwtPMhQ9VIRg_T2D3pIl6lUYe_yjrSyWhSktd-kO/w658-h438/salt2.jpg" width="658" /></a></div><span style="font-family: verdana;"><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">Organized as part of </span><a href="https://saltonline.org/en/1898" style="background-color: white; border: 0px; color: #2dcccd; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;" target="_none">Reşad Ekrem Koçu and Istanbul Encyclopedia Archive</a>[1]<span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, a joint project of Salt and Kadir Has University initiated in 2018, the exhibition </span><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><i style="border: 0px; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-variation-settings: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">No Further Records: Reşad Ekrem Koçu and Istanbul Encyclopedia Archive</i></b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> sheds light on the unpublished sections of the </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> to which historian and novelist Reşad Ekrem Koçu (1905-1975) devoted most of his life.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQFBWmyUg8_11CyWsqmv2jnOwx-KeMuk7CBPJQAlrsqYccoWQ67c9DtIkuO_0FVRTR7ac3HuNeqH9XJq81iGJI5zlR3vFR62Kq6mRoslcMlIVstIyjQm6CSRjmQuUDCxNi19vD3DPGCm9gxqIIuiWiwRSyDzNrOi1Vz0Gc-qU0rU-eix-qbwII/s1200/salt1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="799" data-original-width="1200" height="438" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQFBWmyUg8_11CyWsqmv2jnOwx-KeMuk7CBPJQAlrsqYccoWQ67c9DtIkuO_0FVRTR7ac3HuNeqH9XJq81iGJI5zlR3vFR62Kq6mRoslcMlIVstIyjQm6CSRjmQuUDCxNi19vD3DPGCm9gxqIIuiWiwRSyDzNrOi1Vz0Gc-qU0rU-eix-qbwII/w657-h438/salt1.jpg" width="657" /></a></div><div><span style="font-family: verdana;"><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"><br /></span></span></div>The exhibition focuses on the articles that had remained in the design stage, following the 11 volumes of the encyclopedia printed until the letter “G” during Koçu’s lifetime. The materials comprise drafts for the articles, clippings, collages, and drawings, revealing the privileged position of Koçu in historiography as he had set out to manifest, in his own words, the “grand register” of Istanbul. At the same time, the exhibition seeks to comprehend the idiosyncratic elements of the encyclopedia and what makes this work a grand register.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">Spreading across Salt Galata, the exhibition takes the building’s location as an urban focal point and presents a selection of materials in a framework shaped around the neighborhood of Galata. It highlights the particular urban image that Koçu created about Galata, its immediate surroundings, and its inhabitants from the early 19th century to the mid-20th century. The “lowlives” who lived in the urban space surrounding the aforementioned building for a century and those who lived in a relatively more “unrestrained” manner outside the traditional neighborhood order of Istanbul are traced in the archive. This line of inquiry pursues the uncanny elements of the city under the guidance of Koçu rather than a repetition of narratives situated on the home-neighborhood-monument axis, which constitutes the majority of urban studies.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">Koçu’s </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> also includes “serious” topics of urban history. Yet, the historian does not bring a new approach to these topics; instead, he uses such issues to create a legitimate ground for Istanbul’s “grand register.” According to the art historian Semavi Eyice, Koçu had “sidestepped the gravity of the matter” and “glossed over important issues that need to be treated in detail with only a few lines.” However, this attitude is the foundation of Koçu’s unique perspective. Urban history studies focusing on streets, buildings, objects, or demographic movements gain components previously unrecorded within the framework Koçu constructed.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">In particular, the statement “no further records have been found” at the end of some of the articles on certain characters points to how the claim to form a “grand register” exposes the weakness of “serious” historiography. Koçu often uses the expression vesile-i rahmet [a graceful occasion] to explain the reasoning for including urban inhabitants in the record, which posits his work outside the narrative of official history. </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">No Further Records: Reşad Ekrem Koçu and Istanbul Encyclopedia Archive</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> looks into the “strange” and “impertinent” city of those not on record, for a graceful occasion.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">In parallel with the exhibition, the printed volumes of the </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> and a collection of approximately 40,000 items have been digitized and will soon be accessible online. Offering a different perspective on 19th and 20th century Istanbul, the exhibition and the archive will be accompanied by an e-publication with contributions of researchers from diverse fields. Public programs accompanying the exhibition will be announced via saltonline.org and Salt’s social media channels.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">About Reşad Ekrem Koçu</b></span><br /></div><div><span style="font-family: verdana;"><b><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /></b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">Reşad Ekrem Koçu was born in Istanbul in 1905. He graduated from the Bursa High School in 1921 and the Istanbul University Faculty of Literature History Department in 1931. He was the student and assistant of Ahmed Refik Altınay, and when Altınay was removed from his position in 1933, as the university reform went into effect, Koçu resigned from the newly established university. He taught history at the Kuleli Military High School, Vefa High School, and Pertevniyal High School. In addition to his experience as a history teacher, he made a living by contributing articles to newspapers such as </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Cumhuriyet</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Yeni Sabah</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Milliyet</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hergün</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Yeni Tanin</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, and </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tercüman</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> and magazines including </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hayat Tarih Mecmuası</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Resimli Tarih Mecmuası</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tarih Dünyası</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hayat</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Yeşilay</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Büyük Doğu</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hafta</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Türk Folklor Araştırmaları</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> and </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İstanbul Enstitüsü Mecmuası</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">. He published historical novels and novelized monographs on historical characters. In November 1944, he began publishing the fascicles of the </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, which he defined as the “grand register of the city,” focusing on historical, geographic, architectural, literary, folkloric, and cultural topics. He said of the encyclopedia: “As of now, I will squander my life on it,” and continued working on it until the end of his life. After 34 fascicles were published intermittently, he had to take a break in 1951 due to financial reasons. The encyclopedia was relaunched beginning with the first fascicle in 1958, and this adventure lasted 173 fascicles and 11 volumes. Ending on the article </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Gökçınar (Mehmed)</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, the fascicle dated 1973 marked the end of the </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">’s publishing life. Koçu passed away two years later, on July 6, 1975, and was buried in the Sahrayıcedid Cemetery. The historian lost the mansion he inherited from his father, his money, and his health to form Istanbul’s “grand register.” The location of his grave could never be determined.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /></span><center style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></center><span style="font-family: verdana;"><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><i><span style="font-size: x-small;"><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Program:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Bülent Tanju, Cansu Yapıcı, Gülce Özkara, Masum Yıldız</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Design and Production:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Emirhan Altuner</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Project Team:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Ahmet Metin Öztürk, Gül İçel, Mehtap Kuru, Mustafa Hazneci, Sinem Ayşe Gülmez Saydam</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Illustration:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">Cem Dinlenmiş</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Editor:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Erman Ata Uncu, Ezgi Yurteri</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Translation:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Merve Ünsal</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Installation:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Eray Özcan, Fiksatif, 3T Reklam</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Research and Digitization:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Ayşe Buluş, Ayşe Tuğba Silahtar, Büşra İyibaş, Derya Dertli, Dilay Dik, Elif Başgöl, Emre Ayvaz, Esra Nalbant, Gelengül Erkara, Lorans Tanatar Baruh, Murat Tülek, Özge Ertem, Sinan Çetin, Yağmur Torun, Yonca Güneş Yücel</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kadir Has University:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Aybike Batuk, Ezgi Tuncer, Gürbey Hiz, Mehmet Manyas, Serap Özyurt</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Acknowledgments:</b><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> Ada Tuncer, Ahmet Ersoy, Ali Cindoruk, Aslıhan Demirtaş, Aslıhan Şenel, Asya Ece Uzmay, Atıl Aggündüz, Cemal Kafadar, Cemre Yeşil Gönenli, Channel Studio, CLEVER°FRANKE, Çiğdem Kafesçioğlu, Eda Çağıl Çağlarırmak, Edhem Eldem, Elif Birdoğan, Emine Gönel, Enis Batur, Erdem Yücel, Esra Kahveci, Firuzan Melike Sümertaş, Genç Açı Proje Ofisi (GAPO), Gene Kogan, Hasan Deniz, Irvin Cemil Schick, Lalin Akalın, Mehmet Kentel, Nurtaç Buluç, Oğul Öztunç, Orhan Pamuk, Osman Bozkurt, Özlem Hemiş, Sait Ali Köknar, Selim S. Kuru, Sermet Tolan, Shirine Hamadeh, Sinem Serap Duran, Suraiya Faroqhi, Süleyman Şenel, Tan Morgül, Uğur Aktaş, Uğur Tanyeli, Vasıf Kortun</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">The archive and research project, conducted by Salt together with Kadir Has University on the </span><span style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</span><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, was initiated in 2018 by Meriç Öner, Former Director of Salt Research and Programs, and architect-academic Arzu Erdem.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">The exhibition is realized with the support of Mey|Diageo (opening reception), STABILO (workshop space), and Yıldız Entegre (production). Eureko Sigorta (insurance) and Jotun Boya (paint) provide service support to Salt throughout the year.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><b style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">In Collaboration with Kadir Has University</b></span></i></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;"><b><br /></b></span></i></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><span><b>[1]<i> </i></b></span><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"><a href="https://saltonline.org/en/1898">Salt and Kadir Has University have launched a long-term archive and research project</a> as part of the cooperation protocol signed by the two institutions to develop joint programs based on mutual learning. Following the three-year project, the printed volumes of historian and novelist Reşad Ekrem Koçu’s (1905-1975) unfinished </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, along with thousands of related documents, will be digitized and made publicly accessible.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">Koçu began compiling “the grand register” of Istanbul in 1944 and continued his extensive research and writing until 1973. From streets to architectural structures, from important or common people and the customs of the city to historical events and urban legends, numerous subjects were recorded through story-like narratives and illustrations. A collaborative work of esteemed historians, literary scholars, academics, and artists of the period, </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> presents a unique blend of the </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">tezkire</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;"> [biographical anthology] tradition and Western encyclopedism, shaped around Koçu’s personal interests. It is not merely a reference source, a compilation of testimonies, or a massive effort to include everything about Istanbul; it is an extraordinary work that constructs a unique idea or image of Istanbul by processing all the material through certain hierarchies of significance and strategies of inclusion/exclusion. The encyclopedia was only printed up to the letter G during Koçu’s lifetime, which makes up the first 11 volumes, and the fate of the documents constituting the basis for the subsequent volumes has always been a matter of curiosity and debate.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">The Istanbul Encyclopedia Archive, acquired by Kadir Has University in 2018 as a collection of approximately 40,000 items, comprises 1,460 publications from Koçu’s personal library and an extensive body of materials compiled, edited, and written by Koçu for future volumes that remained unpublished. The joint project developed by Salt will provide online access to </span><i style="background-color: white; border: 0px; color: #0c0c0c; font-feature-settings: inherit; font-kerning: inherit; font-optical-sizing: inherit; font-stretch: inherit; font-variant-alternates: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-variant-position: inherit; font-variation-settings: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Istanbul Encyclopedia</i><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">, aiming to shed light on this comprehensive archive and encourage original studies from various disciplines and perspectives.</span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /><span style="background-color: white; color: #0c0c0c;">The Istanbul Encyclopedia Archive is a kind of “media archaeology laboratory” considering the insight it provides into Koçu’s working methods and the production of a multi-volume and multi-authored publication with limited means in the second half of the 20th century. A diverse range of documents in the collection—from photographs, drawings, and excerpts to drafts of articles planned to be included in volumes G-Z, early versions of select articles in the published volumes, and independent texts suggesting that Koçu had also compiled articles based on the material—details the complex and multi-layered process of the encyclopedia’s formation. The joint project of Salt and Kadir Has University aims to pave the way for transdisciplinary research and work methods by bringing experts together with independent researchers. The resulting work, presented through online software, seeks to establish connections between the diverse content and inspire new research topics.</span><i><span style="font-size: x-small;"><b><br style="background-color: white; color: #0c0c0c;" /></b></span></i></span><br style="background-color: white; color: #0c0c0c; font-family: BentonSans, Georgia, Times; font-size: 20px;" /></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-52787031090444225962023-12-11T10:08:00.000-08:002023-12-11T10:08:41.183-08:00Petri's Karakoy<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRpF6KdUllfvv9rSegRRoGYEsfdUK5iuxwrVxYXCihEFCj61euF56Zo-8oZL23-1MMCLWgG3uABl3R6keVQs8esrImceZAHpM-EgzYr1S3OW-vIIf489vuMh0kQ3BBT6CyYu5o9wEeKFR0G8bRMxicxKwBxy0n3Bd2HWLdmKxT-QX2hT9GhzJL/s750/9-XWYS.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="516" data-original-width="750" height="443" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRpF6KdUllfvv9rSegRRoGYEsfdUK5iuxwrVxYXCihEFCj61euF56Zo-8oZL23-1MMCLWgG3uABl3R6keVQs8esrImceZAHpM-EgzYr1S3OW-vIIf489vuMh0kQ3BBT6CyYu5o9wEeKFR0G8bRMxicxKwBxy0n3Bd2HWLdmKxT-QX2hT9GhzJL/w646-h443/9-XWYS.jpg" width="646" /></a></div><br /> <p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-82847276618456836232023-12-11T10:05:00.000-08:002023-12-11T10:05:10.661-08:00Petri's Galata<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuPL9isX2ofZ_uTadm1jC5K2E8kKvSDXKkOeUXVewMRqFQgO0j6Y9dLVgVG24_mE4xnNolvkocADazwqNZ2tlW5xy3PmObTbFYaCevaymU1zejIsk90KJ403mj-fL41zBpowoXirWvIdL8k8TjnbDktqUtRN3AdCHmYALlVYMBeeUBKzMJHS8q/s580/4-o9EW.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="353" data-original-width="580" height="403" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuPL9isX2ofZ_uTadm1jC5K2E8kKvSDXKkOeUXVewMRqFQgO0j6Y9dLVgVG24_mE4xnNolvkocADazwqNZ2tlW5xy3PmObTbFYaCevaymU1zejIsk90KJ403mj-fL41zBpowoXirWvIdL8k8TjnbDktqUtRN3AdCHmYALlVYMBeeUBKzMJHS8q/w661-h403/4-o9EW.jpg" width="661" /></a></div><br /> <p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-40668248926070759352022-02-21T13:24:00.001-08:002023-12-11T10:13:23.825-08:00 İlber Ortaylı | Üstadın mirası<p><span style="font-family: verdana;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpGnn3Ip4X-mKXqWFSsMSVyDLvwR_2oNKl5z5z1Ja8HG-qngOPA6GKSsdHbzQdSPO4w0vA7870enuTiiSVSOCtJuTN3KD6WfyUg7W2wrhgFYB3K89OBNiLQFRbEgWid-Eml5XfV5cFXqlZ4qJpPHhhVNZWbhqpbK4vXSc0JUNzQhpXrKCOPiim/s1112/Ilber_Ortayli_2009.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1112" data-original-width="1075" height="439" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpGnn3Ip4X-mKXqWFSsMSVyDLvwR_2oNKl5z5z1Ja8HG-qngOPA6GKSsdHbzQdSPO4w0vA7870enuTiiSVSOCtJuTN3KD6WfyUg7W2wrhgFYB3K89OBNiLQFRbEgWid-Eml5XfV5cFXqlZ4qJpPHhhVNZWbhqpbK4vXSc0JUNzQhpXrKCOPiim/w424-h439/Ilber_Ortayli_2009.jpg" width="424" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;"><br />İlber Ortaylı[1]</span><p></p><p><span style="font-family: verdana;"><b>Üstadın mirası</b></span></p><p><span style="font-family: verdana;">29 Ağustos 2010</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu’nun basılamayan notları acilen mirasçılarının ve “iş bitiricilerin” elinden kurtarılmalı, gerekirse kanun çıkarılmalı</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Eski bir bürokrat aileden gelir; İstanbul çocuklarının çoğu önüne konan tahsili tamamlayıp baba mesleğine devam ederken, Reşat Ekrem yurdunun tarihine ve yaşadığı toplumun yapısına merakla yöneldi. Ona merak ettiği şeyleri öğretecek bir kurum yoktu. Tıpkı zamanının bir başka mütebahhiri Osman Nuri (Ergin) gibi zekası ve yönelimiyle yolunu buldu. Bu gençlerin merak ettikleri konular üzerinde daha evvel kaleme alınmış bir el kitabı veya telif eser yoktu. Mesela Mehmet Süreyya Bey mezarlıkları kendi gezdi. Hatta bazen oralarda gecelediği oldu ve de on binlerce mezar taşı içinden imparatorluk halkının geçmişini sergilemeye (“Sicill-i Osmanî”) adlı devasa kütükte çalıştı.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Darülfünun’da okudu; ünlü tarihçimiz Ahmet Refik’in (Altınay) asistanıydı. Ahmet Refik üniversiteden uzaklaştırılınca yeni gelen zümreyle tabiatlarının uyuşamadığı söylenir, doğrudur. Edip tarihçinin üslubu ve merakları dönemin tarihçileriyle uyumlu değildi. Lisede öğretmenliğe geçti. Vefa Lisesi’nde tarih öğretmeniydi. O dönemin gazetelerinin tarih ve edebiyat öğretimi gibi bir işlevi de vardı.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Reşat Ekrem bey Babıali’nin ünlü simalarından biri haline geldi. Bu imparatorluğun sadece padişahlarını, vezirlerini ve yüksek ricalini değil; esnafını, serserisini hatta hırsız ve fahişesini dahi merak etti. Hem de sırf 16’ncı asırdakiler değil; yaşadığı çağdakileri bile defter etti. 1950’li yılların insan manzaraları bugün için bulunmaz bir tarihi manzara; hem de Türk tarihinin akışı içindeki en ilginç tipler. Ansiklopedinin yazarları içinde Semavi Eyice hoca, Kevork Pamukçuyan gibi muhteremler var.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Hiçbir şehrin nüfus kütüğü İstanbul kadar ilginç olamaz</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Ömrü boyunca bir İstanbul Ansiklopedisi meydana getirmek için didindi. Hiçbir şehrin kütüğü bu kadar ilginç olamaz. Büyük abideler yanında küçükleri, mezar taşları, güzel sokaklar, önemsiz sokaklar, ekabir ve zenginlerin yanı başında fakirler, haneberduşlar bir arada. Marjinal insanın hakkındaki kayıtlar ilk defa onun tarafından mahkeme kayıtlarından çıkartıldı, yetmedi; bazı polislerin özel defteri bile ele geçirilip bakıldı. Bunu gerçi bir Alman ve Fransız şehir tarihçisi de yapabilir, o daha fazlasını yaptı. O muhitlerdeki halk şairlerinin destanlarını ve şiirlerini topladı, hatta dedikodulara başvurdu. Üsküdarlı Razi veya Vasıf gibilerini bize tanıttı.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Bir gün Kumkapı’da bir meyhanede bir kocaman zarf unutmuş. Zarfı bulup getiren çocuk (Erhan Eskici) bugün artık rastlamadığımız bir tip, sokakta gazete satanlardan; getirdiği zarf tamamıyla “K” maddesiymiş. Sevinen üstat bu mühim dosyayı bulup muhafaza eden ve kendine kadar getiren küçüğün ismini büyük şehrin kütüğüne kaydediyor. Sonraki yıllarda da Almanya’ya işçi olarak gittiğini ilave ediyor.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Bilinen dedikodunun aksine üstadın ansiklopedisi yarım kalmadı, tamamdı;</span></p><p><span style="font-family: verdana;">“K” maddesi de hazırdı, başka maddeler de. Sevgili Murat Bardakçı’nın pazartesi günkü yazısında hüzünlü bir tasvirle belirttiği gibi “Para istemez, yeter ki şunu kaybolmadan basın” diye çaldığı kapılardan ret cevabı geldiği için ansiklopedi G’ye kadar basılabilmiş.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Murat Bardakçı’nın ikazları mutlaka göz önüne alınmalı</span></p><p><span style="font-family: verdana;">11 cildin hepsini tek tek okumuştum. Basılı olsa öbür ciltleri de okurdum. Şahsen çok şey öğrendiğim ve yeni alanlara yöneldiğim bir eserdir; herkes için bu geçerlidir. Reşad Ekrem Koçu eşi bulunmaz bir tarihçi tipidir. Dar bilgili veya amatör değildir, yazdıklarına da güvenilir. Hiç kuşkusuz hata yapmak veya noksanı olmak bütün tarihçilere özgüdür.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Murat Bardakçı’nın ikazını göze alınız. Basılamayan koliler bir akraba kalabalığının elinden birilerine geçmiş. Boğaz’ın en eski yalısı olan Amcazade Yalısı gibi Reşad Ekrem’in ansiklopedisini de veresesinin elinden kurtarmak dert olmalıdır. Bu gibi haller için hükümetin kanun dahilinde müdahaleci tedbirler alması şarttır.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Şimdi ise Murat’ın bahsettiği bir başka kalabalık var; her işten anlayanlar (!) ve iş bitiriciler... Bunlar eseri basması söz konusu olan kurumdan para koparmak için güya değişiklikler yaparlar. Bazısı üstelik alimane cevherler yumurtlar, dili ve üslubu değiştirir, olur olmaz resimler koyar. Oysa Reşat Ekrem mesela fotoğraf pek sevmezdi. Sabiha Bozcalı gibi ressamlara ve rölövelere müracaat etmişti. Redaksiyon heyetinin gerçekten ciddi ve iş bilir adamlar olması gerekir.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Görelim bakalım, üstadın köşelere tıkılıp kalan dosyalarını bunca yıldan sonra toparlayıp basabilecek miyiz? Bunun başarıldığını görürsek İstanbul için umutlarımız tazelenir.</span></p><p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><span>[1] </span>İlber Ortaylı born 21 May 1947) is a Turkish historian and
professor of history of Crimean Tatar origin[1][2] at the MEF University,
Galatasaray University in Istanbul and at Bilkent University in Ankara. In
2005, he was appointed as the director of the Topkapı Museum in Istanbul, until
he retired in 2012.</span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>İlber Ortaylı born 21 May 1947) is a Turkish historian and
professor of history of Crimean Tatar</i> origin at the MEF University,
Galatasaray University in Istanbul and at Bilkent University in Ankara. In
2005, he was appointed as the director of the Topkapı Museum in Istanbul, until
he retired in 2012.</span><o:p></o:p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-1420887468080473742022-02-05T16:24:00.002-08:002022-02-05T16:24:25.541-08:00Article | İstanbul’un Ansiklopedileri Ü. Serdar SERDAROĞLU -Kadir YILDIRIM (Excerpt)<p><span style="font-family: verdana;"> İstanbul’un Ansiklopedileri Ü. Serdar SERDAROĞLU[1] -Kadir YILDIRIM[2]</span></p><p><span style="font-family: verdana;">[1] Araştırma Görevlisi, İstanbul Üniversitesi İktisat Tarihi Anabilim Dalı </span></p><p><span style="font-family: verdana;">[2] Dr., İstanbul Üniversitesi İktisat Tarihi Anabilim Dalı</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Source: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/652852</span></p><p><span style="font-family: verdana;">EXCERPT FOR ISTANBUL ANSIKLOPEDISI</span></p><p><span style="font-family: verdana;">1.<span style="white-space: pre;"> </span>İstanbul Ansiklopedisi (İstanbul’un Alfabetik Kütüğü) </span></p><p><span style="font-family: verdana;">Kent ansiklopedisinin ilk önemli örneğini veren Reşat Ekrem Koçu (1905- 1975), Türklerin İstanbul’u fethinden sonraki 500 yıllık bir zaman kesitini kapsayan ve İstanbul’un çeşitli özelliklerini konu edinen bir eser tasarlamıştı. Koçu’nun eserinden önce, onun kişiliği ve tarihçi kimliği üzerinde durmak gerekmektedir. Bu durum Koçu’nun ansiklopedisini anlamamız açısından da faydalı olacaktır. Koçu’nun şahsiyeti ve tarihe nasıl baktığı aslında İstanbul Ansiklopedisi’ni28 tanımlama anlamında anahtar vazifesi görecektir. Reşat Ekrem Koçu, hayatının tümünü İstanbul’da geçirmiş, küçüklüğünden itibaren bu şehrin sokaklarında ‘şehir incelemeleri’ yapmış olan, İstanbul aşığı çok yönlü bir tarihçidir. Bu çok yönlülük Koçu’nun ressamlığından, ki hiç de acemi olmayan bir ressamdır,29 şairliğinden,30 bir dönem tarih öğretmeni olarak dersler vermesinden ve aynı zamanda gazete-dergi yazarlığı yapmış bir şahsiyet olmasından kaynaklanmaktadır. Tüm bunların yanında Reşat Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi’ni incelediğimizde, onun Türk diline hakim, üslup sahibi bir edip ve en önemlisi hocası Ahmet Refik Altınay’dan31 ‘tarihi sevdiren adam’32 mirasını devralan, hâlâ da sevdirmeye devam eden bir öğretmen33 ve akademisyen34 olarak karşımıza çıktığını görmekteyiz. İşte İstanbul Ansiklopedisi’nin insan figürü üzerinden tanıtımını Koçu’nun edebi yönü ve ‘tarihi sevdiren adam’ olması özellikleri üzerine bina etmeye çalışacağız. İstanbul Ansiklopedisi içerisinde bulunan maddelerin hangilerinin Reşat Ekrem Koçu tarafından kaleme alındığı eser incelendiğinde anlaşılabilmektedir. Bunun yanında bazı maddelerin neden ansiklopedi içerisine katıldığı da Koçu’nun edip-tarihçi olma özelliği ile açıklanabilir. Ansiklopedi içerisinde İstanbul’da yaşamış sıradan kişiler ile ilgili kısa bilgi içeren veya İstanbul’un herhangi bir sokağının tasvirinden oluşan ne kadar madde var ise, bu maddelerin altında Reşat Ekrem Koçu imzası vardır. Ansiklopedi’de yer alan sokaklar, çeşmeler, hamamlar, camiler ve diğer yapılarla ilgili maddelerin çoğu Reşat Ekrem Koçu’nun bizzat kendi gezi notları ışığında hazırlanmıştır. Bu maddelerden “Abdullahağa Çeşmesi”35 maddesinde olduğu gibi “1944’te susuzdu” tarzında güzel ayrıntılar vardır. Bu yer isimleri veya yapıların dışında İstanbul Ansiklopedisi’nde, “Abdi Çelebi (Berber)”36 maddesinde olduğu gibi, adeta bir hikaye kahramanı gibi tasvir edilen ve İstanbul için ayrıntı olarak kabul edilebilecek şahıslara rastlamak mümkündür. Bu maddelerin insanı gülümseten, meraklandıran, rahatça ve sıkılmadan okunan bir ansiklopedi ortaya çıkardığı söylenebilir. Nitekim İlber Ortaylı, İstanbul Ansiklopedisi’nin basılı olan tüm ciltlerini okuduğunu söyler.37 İşte eserin sanki bir roman veya hikaye gibi baştan sona kadar kolayca okunabilmesi, hem sıradışı madde seçimiyle hem de bu maddelerin hikayemsi bir tarz ile yazılmasından kaynaklanmaktadır. Yukarıda bahsetmeye çalıştığımız gibi ansiklopedinin hikaye üslubunda ve herkesçe okunabilir bir mahiyette olması, günümüzde yapılan “popüler tarih” tartışmaları içerisinde hem Reşat Ekrem Koçu’nun hem de İstanbul Ansiklopedisi’nin nasıl bir yere sahip olduğunu vurgulama gereğini doğurmaktadır. Reşat Ekrem Koçu’nun bu tartışma içerisinde “tarihi sevmeyi öğreten insan” olarak popüler tarihçi payesini alabilecek bir yer işgal ettiği söylenebilir. Koçu’nun bir süre çalıştığı Hafta dergisindeki yazılarında da görüldüğü gibi,38 İstanbul Ansiklopedisi içinde bulunan maddelerin başlık ve muhtevaları, herkesin ilgisini çekebilecek ve aynı zamanda herkes tarafından rahatlıkla anlaşılabilecek bir üslupta kaleme alınmıştır. İstanbul Ansiklopedisi’nin en önemli özelliği bu hikayemsi dil sayesinde oluşan ilgi uyandırıcılığıdır. Bu özelliğin en belirgin sebebi de Reşat Ekrem Koçu’nun tarihi sevdirirken insan hayatının ayrıntılarını resmetmesi, İstanbul’u ve sakinlerini sevmesi ile insansız bir tarih yazımının aksine insanı öncelemesidir. İşte Reha Çamuroğlu’nun “(…) tarih kuramlarına aldırmazdı, o iyi bir anlatıcı, popüler tarihin unutulmaz isimlerinden biri oldu”39 ve Mete Tunçay’ın (...) yorumlarını çeşitli bakımlardan köpürtür, ama tarihsel gerçeklikten ayrılmazdı”40 diyerek Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi de bu izleri taşımaktadır. R. Ekrem Koçu’nun yukarıda bahsetmeye çalıştığımız edebiyatçı kimliği onun İstanbul Ansiklopedisi’nde kaleme aldığı maddelerin dayanaksız veya kurgusal düzeyde yazıldığı anlamını taşımamaktadır. Doğan Hızlan “Osmanlı’nın Masalcı Amcası”41 başlıklı yazısında, bu başlığı atarken çok düşündüğü ve başlık nedeniyle Koçu’nun maddelerinin belgesiz yazıldığı fikrine varılmaması gerektiğini belirtmek durumunda kalmıştır. Murat Bardakçı ise “Reşad Ekrem’in eserleri iki gruptur: bilimsel kitapları ve halk için yazdıkları. Mesela 1931’deki üniversite mezuniyet tezi olan 229 sayfalık ‘Girit’in Fethi’ ile ‘Kapitülasyonlar’ ilk gruba girer, maalesef tamamlayamadığı ‘İstanbul Ansiklopedisi’ ile 50 civarındaki diğer yayını ise, ikincisine” diyerek ansiklopedinin tam anlamıyla bilimsel olmadığına vurgu yaparken, Koçu’nun yazdıklarının doğruluğundan şüphe edilmemesi gerektiğinin, halka tarihi sevdiren bir yönü olduğunun ve çok satma başarısı gösterdiğinin altını çizer.42 Popüler tarihçilik anlamında Reşat Ekrem Koçu ile ilgili sarfedilen görüşler ve sadece tarihi sevdiren adam olması doğrultusundaki betimlemeler onun akademik, bilimsel veya tutarlı olmadığı gibi bir sonuca ulaşmamıza neden olmamalıdır. İstanbul Ansiklopedisi Reşat Ekrem Koçu’nun tanıklık ve yaşanmışlıklarına göre hazırlanmış bir eserdir. İstanbul’a ait mekanlara dair yazılmış maddeler bu tanıklıklar sonucu ortaya çıkabilmiştir. Birçok madde Koçu’nun çeşitli araştırmalarına binaen ve konuyla ilgili bilgi alınabilecek şahıslar ile bizzat yaptığı mülakatlara dayalı olarak hazırlanmıştır. Bu anlamda “Arab asıllı Türk harfleri” maddesinin içeriğinden anlayabileceğimiz üzere Reşat Ekrem Koçu bu maddeyi yazmadan önce Hakkâk Haçik Kevorkiyan Efendi ile bir mülakat yapmış, ondan eski yazı Türk matbaacılığı ile ilgili bilgiler almıştır. Hatta bu maddede Haçik Efendi’nin söylediklerini alıntılamış ve ansiklopedi içerisinde Kevorkiyan’ın sözlerine yer vermiştir.43 Ansiklopedinin 173 fasikülü içerisinde yer alan maddelerin oransal olarak ne kadarının Koçu tarafından yazıldığı, hangi maddelere ne boyutta katkısının olduğu bilinmeden eserin akademik olup olmadığı ile ilgili yorumda bulunmamak gerekir. Bizim tespit edebildiğimize göre Reşat Ekrem Koçu dışındaki yazarlarca yazılmış madde sayısı oransal olarak tüm maddelerin %15’ine karşılık gelmektedir.44 Neredeyse tüm ciltlerin %10 ile %15’i Koçu’dan farklı isimlerin katkıları ile meydana gelmiştir. Yaklaşık olarak 20000 maddenin bulunduğu ansiklopedide 2000-2500 kadar madde Reşat Ekrem dışındaki yazarlarca hazırlanmıştır. Bibliyografyaları verilen maddelerin Koçu tarafından yazıldığını kabul edersek ansiklopedinin neredeyse %85’ini Reşat Ekrem Koçu’nun hazırladığı iddia edilebilir. Ancak, sonunda bir isim veya kaynakça bulunmayan maddelere Reşat Ekrem Koçu’nun ne gibi bir katkıda bulunduğunun tespit edilemediğini belirtelim. Bu sorun da net bir tahlil yapmayı güçleştirmektedir. Bu nedenle, İstanbul Ansiklopedisi ile ilgili dönemin şartlarından sıyrılarak yapılabilecek bir yorum, kalkışılan işin zorluğu ve maddi imkansızlıklar da göz önünde bulundurulduğunda, bizi yanlış bir değerlendirme yapmaya yöneltecektir. Ansiklopedi ile ilgili akademik olmama iddiasında bulunmadan önce Reşat Ekrem’in emeği ile azmini göz önünde bulundurmak, ansiklopediyi iyi incelemek ve böyle bir yorumdan mümkün olduğunca kaçınmak yerinde olacaktır. Reşat Ekrem Koçu’nun şahsiyeti ve üslubu ile ilgili yukarıdaki görüşler, tartışmalar ve yorumlarımız İstanbul Ansiklopedisi’nin temel özellikleri ile ilgili bir fikir vermektedir. Bunların ardından ansiklopedinin basım macerasına ve muhtevasına geçebiliriz. İstanbul Ansiklopedisi uzun ve yarım kalan (şimdilik) bir basım hikayesine sahiptir. Reşat Ekrem Koçu 1940 yılında İstanbul’un bir kütüğünü meydana getirmeye karar verdiğinde,45 şüphesiz bu işin bu kadar uzun süreceğini ve meşakkatli olacağını tahmin edemezdi. Yeryüzünde hiçbir şehre nasip olmamış bir eser46 ve İstanbul’un kütüğü olma iddiası ile Reşat Ekrem Koçu tarafından hazırlanan İstanbul Ansiklopedisi, ilk olarak 1944 yılının Kasım ayında yayımlandı.47 Reşat Ekrem Koçu eserin amacını “her şeyden evvel, bu büyük beldenin üzerindeki Türk damgasını belirtir”48 cümlesi ile tarif etmeye çalışıyor. İstanbul Ansiklopedisi, her fasikülünde belirtildiği üzere maddi sıkıntılar ile boğuşmakta idi. Ansiklopedi ilk defa 1951 yılında bahsi geçen maddi sebeplerden ötürü, 4. cildin ortalarında “Bahadır Sokağı” maddesinde yarım kalmak zorunda kaldı.49 Reşat Ekrem Koçu gerekli finansmanı 1958 yılında sağlayabildiği için ansiklopedinin yayımlanmasına ancak bu tarihte tekrar başlanabildi. Nihayet Koçu, büyük bir özveri ve kişisel çaba ile iki kez giriştiği (1944 ve 1958) ansiklopedi yayımını 1973 yılına kadar sürdürebildi. Toplam 11 cilt ve 173 fasikül olarak “Gökçınar Mehmet” maddesine kadar gelebilen eser, Koçu’nun 1975 yılındaki vefatından sonra herhangi bir girişimde bulunulamadığı için yarım kaldı. Bu uzun basılma tarihçesine sahip İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul’un hemen hemen her şeyine dokunmak niyetinde idi. Bu anlamda ansiklopedinin hangi konuları kapsayacağı ilk fasikülde belirtilmektedir. Buna göre, İstanbul’un sahip olduğu cami, mescit, kütüphane, tekke, türbe, hamam, çeşme, saray, köşk, yalı gibi yapıların tarif edilmeye çalışılacağı; halkın sıkça bulunduğu kahvehane, mektep, medrese, tiyatro, han gibi mekanların anlatılacağı belirtilmektedir. Bu yapıları dolduran devlet adamı, şair, âlim, sanatkâr, işadamı, tüccar, hekim, muallim, hoca, derviş, papaz, keşiş, meczup, kabadayı, hırsız, ayyaş, derbeder, dilenci ve katil gibi İstanbul’un her kesiminden insanların hayat hikayelerinin verileceği yazılıdır. Aynı zamanda İstanbul’un tabiat güzellikleri ve coğrafyası sunulacaktır. Ayrıca İstanbul’da giyim ve kuşam, İstanbul argosu ile ilgili maddeler, resimler, kitaplar, romanlar, seyahatnameler ve İstanbul’a ait yabancı şahsiyetlerin de yazılacağı ilk fasikülde belirtilmektedir.50 Reşat Ekrem Koçu’ya ansiklopedi için yukarıda saymaya çalıştığımız konuları hazırlarken “kalem arkadaşlığı eden”51 birçok isim bulunmaktaydı. Bu kalabalık yazarlar grubu içinde, Osman Nuri Ergin, Semavi Eyice, İ. Hakkı Konyalı, Kevonk Pamukciyan, Yılmaz Öztuna, Süheyl Ünver, Saim Turgut Aktansel, Mithat Sertoğlu, Haluk Şehsuvaroğlu gibi tarihçi, sanatçı, akademisyen, yazar, çizer vb. meslek dallarından birçok isim bulunmaktaydı. İstanbul Ansiklopedi’sinde, maddeleri destekler mahiyette her ciltte ortalama 250 civarında resim, harita ve plan yer almaktadır. Bu resim, harita, kroki ve planları hazırlayanların isimleri de her cildin başında belirtilmiştir. Buna göre, Nezih İzmirlioğlu (gazete ressamı), Sabiha Bozcalı (ressam), Behçet Cantok, Bülent Koçu (Reşat Ekrem Koçu’nun kullandığı mahlaslardan biridir), Reşat Sevinçsoy (iç mimar), Abdullah Tomruk (çizimlere katkıda bu lunmuştur) bu isimler arasında sayılabilir. Ansiklopedinin maddelerine gelince ilk olarak söylenmelidir ki ansiklopedi için yazılmış olan maddelerin büyük çoğunluğunda bibliyografya kısmı yer almaktadır. Bibliyografyalara bakıldığında kaynak olarak Osmanlı merkez teşkilatında görevli olan devlet tarihçilerince hazırlanan vekâyi’namelerden, eski gazete nüshalarından, arşiv belgelerinden ve gezi notlarından yararlanıldığı anlaşılmaktadır. Bunlara ek olarak bazı romanların da kaynak olarak kullanıldığını belirtmek gerekir. Sadece kaynak olarak değil, bazı romanların özetlerinin de ansiklopedi içinde madde olarak bulunduğunu söylemeliyiz.52 Bu özetlerin bir ansiklopedi içerisinde yer verilecek kadar Koçu tarafından önemli sayılması onun tarihe nasıl baktığını anlatmak için yeterlidir. Tarihî romancılık, tarihe edebi taraftan bakma özelliği Reşat Ekrem Koçu’ya Ahmet Rasim’den miras kalmıştır. İstanbul’u ona her yönüyle anlatarak sevdiren Ahmet Rasim’in etkisini, Koçu ve en değerli eseri İstanbul Ansiklopedisi üzerinde fazlasıyla görmek mümkündür.53 Bazı maddelerde bibliyografya kısımlarının bulunmaması ve yazarların belirtilmemiş olması olumsuz gibi görülebilir. Ancak bu durum eserin akademik anlamda kullanılamayacağı gibi bir sonucu doğurmamaktadır. İçerdiği hayat hikayelerine dair ayrıntılar, İstanbul’un fiziksel-mekansal yapısı ile ilgili Koçu’nun kendi gözlemlerinden derlediği bilgiler ve İstanbul’un yapıları ile ilgili ‘tire’54 tarzında yapılmış çizimler nedeniyle İstanbul Ansiklopedisi, incelemeye çalıştığımız dört farklı ansiklopedi örneği içerisinde bilim çevrelerince de hâlâ en sık başvurulanlar arasında yer almaktadır. Eserin orijinalliğini sağlayan bir diğer sebep de fotoğraf yerine yukarıda bahsettiğimiz Münif Fehim, Sabiha Bozcalı ve Nezih İzmirlioğulları gibi zamanının en iyi gazete ressamları tarafından yapılan ‘tire’ tarzındaki çizimler gibi çeşitli çizgi resimlerin ve planların kullanılmış olmasıdır. İstanbul Ansiklopedisi ile ilgili olarak bahsedeceğimiz son husus, ansiklopedinin basılmayan nüshalarının olup-olmadığı ve tamamlanıp-tamamlanmayacağı hususudur. Son günlerde İstanbul Ansiklopedisi’nin tamamlanacağına dair birtakım haberler yayınlanmakta ve çeşitli beyanlar verilmektedir. Ansiklopedi arşivinin, birtakım kayıp fasikülleri olmasına rağmen, İstanbul’un köklü ve soylu bir ailesi tarafından bugüne kadar muhafaza edildiğini belirten Emin Nedret İşli’ye göre, “(…) bu 70 yıllık birikimi tümüyle basmayı İstanbul’un fethinin 500. yılına yetiştiremedikse de 2010 Avrupa Kültür Başkenti olarak pek çok etkinlikleri gerçekleştirdiğimiz bu önemli yılda basabilmeliyiz”.55 Bu anlamda çıkan bir diğer haberde İBB Kültür A.Ş. genel müdürü Nevzat Bayhan, İstanbul Ansiklopedisi’nin yayımlanmamış kısımlarının oğul Mehmed Koçu’ya miras kaldığını, oğlunun da bu arşivi yakını olan bir aileye devrettiğini beyan etmiştir. Ayrıca “(…)Kültür A.Ş olarak İstanbul Ansiklopedisi’nin tamamlanarak tam olarak basılması için yaklaşık 3 yıldır çalışıyoruz. Ansiklopedinin Kültür A.Ş yayını olarak çıkarılabilmesi için bir fiyat çalışması yapıldı. En büyük kısmı Mehmet Koçu’nun yakını olan ailede bulunduğu için onlarla da görüşüldü. Telif işi vesaire çözüldü. Gerekli anlaşmalar yapıldı. Her türlü kanuni ve bürokratik çalışmalar yapıldı. Buna baskı, telif, notların tekrar dizilerek redaktörlüğü ve editörlüğü yapılarak basıma hazır hale getirilmesi dâhil”56 sözleri ile İstanbul Ansiklopedisi’nin tamamlanma yolunda olduğunun haberini vermiştir. Bu konuda bir yazı da Murat Bardakçı tarafından yazılmıştır. Bardakçı bu haberlerin artmaya başlamasından sonra kaleme aldığı köşe yazısında şunları söylemiştir: “İstanbul Ansiklopedisi’nin yayınlanmamış kısmı 70 küsur koli halinde senelerdir Cağaloğlu’nda bir depoda muhafaza ediliyordu. Rahmetli Koçu ansiklopedinin hemen bütün maddelerini hazırlamış, çoğunun metinlerini yazmış, yazamadıklarına da ‘Takvîm-i Vekayî’nin filânca sayısına bakılacak’ yahut ‘Bu konudaki malûmat, falan tarih kitabının şu sayfasındadır’ gibisinden izahat koymuştu.” Tüm bu gelişmelerden anlaşıldığı kadarıyla ansiklopedinin yazılmamış diğer maddeleriyle ilgili birçok not, resim, yazı ve kaynak ismi elimizde bulunmaktadır. Bir İstanbul aşığı tarafından hazırlanan, İstanbul’un daha çok mekansal, fiziksel yönünü ve şahsiyetlerini öne çıkaran bir kurgu ile hazırlanmış olan İstanbul Ansiklopedisi’nin tamamlanma haberi heyecan vericidir. Bu eserin Koçu’nun bildik tarzına yakın yapılabilmesi en önemli konu olarak göz önünde bulundurulmalı, ona göre bir tasnif ve ekleme yapılmalıdır. İnsanı anlatarak ve insanın basit hallerini konu edinerek hazırlanacak bir devam çalışması, hayatını bu işe adayan Reşat Ekrem Koçu’nun ruhunun şad olmasını sağlarken, bizim ise tarihi daha fazla sevmemize neden olacaktır.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>28 İstanbul Ansiklopedisi Reşat Ekrem Koçu tarafından İstanbul’un Alfabetik Kütüğü olarak da tanımlanmaktadır. Bu nedenle eserin ilk fasikülünde, Koçu, başlık kısmında bu tanımlamaya da yer vermiştir. 29 Eser Tutel, “Osmanlı Tarihinin Romancısı”, Popüler Tarih, Temmuz-Ağustos 2001, sy. 14, s. 83. 30 Reşat Ekrem Koçu’nun en azından 1965 yılında yayımladığı Acı Su isminde bir şiir kitabı olduğunu biliyoruz. Ayrıca 1938 yılında yayımladığı Çocuklar isimli kitabında da çeşitli şiirler mevcuttur. Bilgi için bkz. Tutel, “Osmanlı Tarihinin Romancısı”, s. 82-85. 31 Altınay ile ilgili bilgi için bkz. Türkiye Diyanet Vakfı [TDV] İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Ali Rıza Baskan Güzel Sanatlar Matbaası, 1988, c. 2, s. 120-121; [TTV] Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 1, s. 218-220; Orhan Pamuk, İstanbul: Hatıralar ve Şehir, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2003, s.149-150-151. 32 Semavi Eyice, Koçu için “Halka tarihi sevdirmesini bilen” kişi tanımlamasını yapmıştır. Bkz. Semavi Eyice, “İstanbul Ansiklopedisi Anıları”, Albüm, Mart 1998, sy. 2, s. 62. 33 Reşat Ekrem Koçu’nun Kuleli Askeri Lisesi, Vefa ve Pertevniyal liselerinde Tarih öğretmenliği yaptığı bilinmektedir. 34 Reşat Ekrem Koçu 1931 yılındaki mezuniyeti sonrası İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne asistan olarak girmiştir. Ancak 1933 yılındaki üniversite reformu sırasında hocası Ahmet Refik Altınay ile beraber üniversiteden ayrılmıştır. Koçu’nun hayatı ile ilgili bkz. Ahmed Özaslan, Reşad Ekrem Koçu, Hayatı ve Eserleri, Basılmamış Lisans tezi, İstanbul Üni- 2 596 TALİD, 8(16), 2010, Ü. S. Serdaroğlu-K. Yıldırım versitesi Edebiyat Fakültesi, 1977, s. 34. Reşat Ekrem Koçu’nun üniversitedeki yıllarında büyük mütefekkir Cemil Meriç’in de tarih hocalığını yaptığı bilinmektedir. Bkz. “Fikir ve Fiilleriyle İstanbul’u Mamur Edenler”, Din ve Hayat Dergisi, 2010, sy. 9, s. 70. 35 Reşat Ekrem Koçu (haz.), İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Tan Matbaası, 1958, c. 1, s. 34. 36 Koçu (haz.), İstanbul Ansiklopedisi, c. 1, s. 22-23. 37 İlber Ortaylı, “Reşad Ekrem Koçu’nun Romanları”, 20.06.2001, http://www.milliyet.com. tr/2001/06/20/pazar/yazortay.html 38 Reşat Ekrem Koçu 1950’li yıllarda Hafta dergisinde Osmanlı tarihi ile ilgili çeşitli yazılar kaleme almaktaydı. Tutel’in aktardığına göre bu yazılar o dönemde derginin en fazla okunan yazıları arasında yer almaktaydı. Koçu’nun yazıları “Topkapı Sarayı’nda Bir Gezinti” ana başlığı altında yer almakta ve ilgi çekici başlıklara sahip olması ile bilinmekteydi. Bilgi için bkz. Tutel, “Osmanlı Tarihinin Romancısı”, s. 82. <br /></i></span><i><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: verdana;">39 Reha Çamuroğlu, “Edip Tarihçi Reşad Ekrem”, Radikal Kitap Eki, 27.04.2001, s. 1. 40 Emeti Saruhan, “Popüler Tarih Tarihin Neresinde”, 07.03.2007, http://yenisafak.com.tr/ Kitap/?i=39429 41 Doğan Hızlan, “Osmanlı’nın ‘Masalcı Amca’sı”, 26.05.2001, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/ goster/haber.aspx?id=-245323&yazarid=4 42 Murat Bardakçı, “Reşad Ekrem ‘Cemal Âşığı’ idi ama İhtilalci Değil!”, 02.05.2002, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=74394&yazarid=28&tarih=2002-05-26 <br /></span></span></i><i><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: verdana;">43 Koçu (haz.), İstanbul Ansiklopedisi, c. 3, s. 928-929. 44 Ansiklopedi üzerinde yaptığımız istatistiki inceleme neticesinde bu sonuca ulaştık. 45 Semavi Eyice, “İstanbul Ansiklopedisi”, [TDV] İslam Ansiklopedisi, c. 23, s. 303. 46 Reşat Ekrem Koçu, İstanbul Ansiklopedisi (Tanıtım Broşürü), İstanbul: Burhaneddin Erenler Matbaası, 1949, s. 4. Tanıtım broşürünün orijinali Sahaf Emin Nedret İşli’nin arşivinde bulunmaktadır. Yayınlamama müsaade ettikleri ve katkılarını esirgemedikleri için kendilerine teşekkür ederim. 47 [TTV] Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 4, s. 218. <br /></span></span></i><i><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: verdana;">48 Semavi Eyice, “İstanbul Ansiklopedileri”, [TTV] Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 4, s. 219. 49 Eyice, “İstanbul Ansiklopedileri”, s. 219. 50 Reşat Ekrem Koçu (haz.), İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Tan Matbaası, 1. fasikül, 1958. 51 Bu ifade Reşat Ekrem Koçu’nun ansiklopediye katkı sağlayanlar için kullandığı bir ifadedir. <br /></span></span></i><i style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">52 Reşat Ekrem Koçu, “Ahmed Rasim”, İstanbul Ansiklopedisi, c. 1, s. 443-459. 53 Reşat Ekrem Koçu üzerindeki Ahmet Rasim etkisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için, Orhan Pamuk’un İstanbul: Hatıralar ve Şehir isimli kitabında yer alan “Reşat Ekrem Koçu’nun Bilgi ve Tuhaflık Koleksiyonu”, “İstanbul Ansiklopedisi”, “Ahmet Rasim ve Diğer Şehir Mektupçuları” başlıklı bölümlere bakılabilir. 54 Semavi Eyice, “İstanbul Ansiklopedisi Anıları”, Albüm, Mart 1998, s. 64.</span></i><span style="font-family: verdana;"> </span></p><p><br /></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-52587828433546886762022-02-05T13:21:00.006-08:002022-02-21T13:05:55.959-08:00Istanbul Encyclopedia (Turkish Posting)<p><br /></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhjMOVDyUZ9AKyA9JcAyCMhqW37PY1V6Sy-5TQ6Ua4qqx_r0wOVUu34-KU2NWVH_hYcRLHAfPK8JNnaLZVFNE9zM5ehUeC0xuIyDXHrm62h3Wpbw3uPr0Ew7FZMy8X0p5QX_6D3S8mNyPrEYIsCz0v1vGTUYdFCfGQNQQZL4vcsJ68VOXWyDw=s1772" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1772" data-original-width="1270" height="420" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhjMOVDyUZ9AKyA9JcAyCMhqW37PY1V6Sy-5TQ6Ua4qqx_r0wOVUu34-KU2NWVH_hYcRLHAfPK8JNnaLZVFNE9zM5ehUeC0xuIyDXHrm62h3Wpbw3uPr0Ew7FZMy8X0p5QX_6D3S8mNyPrEYIsCz0v1vGTUYdFCfGQNQQZL4vcsJ68VOXWyDw=w300-h420" width="300" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;"><br /></span><p></p><h1 class="AHFaub" itemprop="name" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 35px; margin: 25px 0px 10px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Istanbul Encyclopedia is an unfinished cultural encyclopedia published by Reşad Ekrem Koçu between 1944-1973.</i></span></h1><h1 class="AHFaub" itemprop="name" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 35px; margin: 25px 0px 10px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i><br /></i></span></h1><h1 class="AHFaub" itemprop="name" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 35px; margin: 25px 0px 10px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>The Istanbul Encyclopedia, which set out to create the "log" of Istanbul but remained unfinished, is the world's second city encyclopedia (The first work in this style is a one-volume book prepared for London by William Kent and first published in 1937.) History, literature, It is a resource book on subjects such as art history, architecture, folklore and the press. The items were written in a narrative style.[1] Micro and macro history are considered together. It is full of drawing examples from start to finish.</i></span></h1><h1 class="AHFaub" itemprop="name" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 35px; margin: 25px 0px 10px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>The encyclopedia, which Koçu started to publish in November 1944, was published in fascicles between 1944-1951 (first period); In the middle of the 4th volume (last article "Bahadır Sokağı"), its publication stopped. Encyclopedia, fascicles continued to appear between 1958-1973 (second period) and in issue 173 (last article "Gökçınar")</i></span></h1><h1 class="AHFaub" itemprop="name" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 35px; margin: 25px 0px 10px; padding: 0px;"><span style="-webkit-tap-highlight-color: transparent;"><span style="font-family: verdana; font-size: small;"><span style="color: #212121;"><span style="font-weight: 300;">Toplumsal Tarih: Sayı:338</span></span></span></span></h1><div class="jdjqLd" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #616161; display: table; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; width: 465px;"><div class="ZVWMWc" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; border: 0px; display: table-cell; margin: 0px; max-width: 335px; padding: 0px; vertical-align: top;"><div class="C4ms4d" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px;"><div class="uN7Lic" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; border: 0px; display: inline-block; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;"><div class="WRRASc" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px;"><span class="UAO9ie" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; margin-right: 15px;"><span class="ExjzWd" itemprop="author" itemscope="itemscope" itemtype="https://schema.org/Person" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; display: inline-block; margin-right: 0px;"><a class="hrTbp R8zArc" href="https://play.google.com/store/books/author?id=Tarih+Vakf%C4%B1" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; color: #01579b; font-weight: 700; text-decoration-line: none;">Tarih Vakfı</a></span></span><span class="T32cc UAO9ie" itemprop="datePublished" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; display: inline-block; margin-right: 0px; white-space: nowrap;">Feb 2022</span></div><div class="WRRASc" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px;"><span class="T32cc UAO9ie" itemprop="datePublished" style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; display: inline-block; margin-right: 0px; white-space: nowrap;"><br /></span></div></span></div></div></div></div><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu ve Tamamlanmamış İstanbul Ansiklopedisi[1]</span></p><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">Nasıl Başladık, Neleri Hayal Ettik - Arzu Erdem</span></p><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi’ni Erişime Açmak - Meriç Öner</span></p><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">Bkz. Arşiv - Emre Ayvaz</span></p><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu ve Bağlamları - Selim S. Kuru</span></p><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">Tarihçi Gözüyle Reşad Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi - Edhem Eldem</span></p><p style="-webkit-tap-highlight-color: transparent; background-color: white; border: 0px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu’nun Çizdiği/Bozduğu Sınırlarla Galata ve Beyoğlu Tarihi - K. Mehmet Kentel</span></p><p><span style="font-family: verdana;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEguFWER7a7Kn_7eK4tUpHfDNUkBnToPhnm6Mc9Xr3h_oIzgoNI7dAsV4xSmNbEJPL6ALiE2vwL5UJPxA3S3GEzsCfTps1hHQNu8VCO4eYHWu97yaFSH1tRlvMUdzogUI8v5I3bhyGa9Q1ljtuAQBUltyVwBg2Q8qXXGeeSnYiE0Q34Bfn0dZg=s486" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="486" data-original-width="320" height="464" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEguFWER7a7Kn_7eK4tUpHfDNUkBnToPhnm6Mc9Xr3h_oIzgoNI7dAsV4xSmNbEJPL6ALiE2vwL5UJPxA3S3GEzsCfTps1hHQNu8VCO4eYHWu97yaFSH1tRlvMUdzogUI8v5I3bhyGa9Q1ljtuAQBUltyVwBg2Q8qXXGeeSnYiE0Q34Bfn0dZg=w306-h464" width="306" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;">Mavi Boncuk |</span><p></p><p><span style="font-family: verdana;">[1] İSTANBUL ANSİKLOPEDİSİ</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Müellif: </span><span style="font-family: verdana;">SEMAVİ EYİCE</span></p><p><span style="font-family: verdana;">İstanbul’un Türk dönemindeki tarihini ayrıntılarıyla bilen tarihçi-yazar Reşat Ekrem Koçu, fetihten itibaren şehre ait tarihî, coğrafî, mimari, edebî, folklorik ve kültürel konuları ele alan bir ansiklopedi çıkarmaya, kendi ifadesine göre “İstanbul’un bir kütüğünü” meydana getirmeye 1940 yılında karar vermişti. Ancak II. Dünya Savaşı’nın zor günlerinde gerekli parayı bulamaması bu kararın gerçekleşmesini geciktirdi. Nihayet Cemal Çaltı adlı bir tüccarın maddî desteğiyle 1944 yılının Kasım ayında İstanbul Ansiklopedisi ismiyle hazırlanan yayının ilk fasikülü çıktı. Otuz iki büyük boy sayfalık fasiküller halinde basılan ansiklopedide maddelerle ilgili görüntüler için fotoğraf klişesi kullanılmamış, Nezih İzmirlioğlu’nun yaptığı çizgi resimler tercih edilmişti. Özellikle mimari eserleri kusursuz bir biçimde çizen bu ressama Reşat Sevinçsoy gibi diğer bazı ressam ve grafikerler de yardımcı oluyorlardı.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Fasiküllerin jenerik sayfasında ansiklopedinin içerdiği konular cami, mescid, tekke, türbe, kilise, ayazma, çeşme, sebil, saray, yalı, konak, köşk, han, hamam, tiyatro, kahvehane, meyhâne gibi yapılar; devlet adamı, âlim, şair, sanatkâr, iş adamı, hekim, muallim, hoca, derviş, papaz, keşiş, meczup, hânende, sâzende, çengi, köçek, ayyaş, derbeder, pehlivan, tulumbacı, kabadayı, kumarbaz, hırsız, serseri, dilenci gibi şöhretler; şehrin dağı, bayırı, suyu, havası, mesire yerleri, bahçeleri, bostanları vb. tabiat güzellikleri ve coğrafyası; sokakları, mahalleleri ve semtleri; yangınları, salgınları, zelzeleleri, ihtilâlleri, cinayetleri ve dillere destan olan aşk maceraları; halkının âdet, an‘ane, giyim ve kuşamı; İstanbul argosu; İstanbul’a ait resimler, şiirler, kitaplar, romanlar, seyahatnâmeler; İstanbul’a gelmiş yabancı şöhretler şeklinde sıralanmıştı. Bu uzun liste eserdeki maddelerin ne kadar geniş bir alana yayılacağını gösteriyordu. 1949 yılındaki İstanbul sergisinde dağıtılan küçük bir el ilânında da eserin yirmi dört ciltte tamamlanacağı bildiriliyor, “İstanbul Ansiklopedisi her şeyden evvel bu büyük beldenin üzerindeki Türk damgasını belirtir” cümlesiyle yayın amacı açıklanıyordu.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Reşat Ekrem Koçu, kendisine yardımcı olacak bir müellif kadrosu kurmakla beraber birçok maddeyi yıllardan beri taradığı Osmanlı tarih ve vekāyi‘nâmeleriyle eski gazete koleksiyonlarından faydalanarak bizzat yazmayı üstlendi. Bir İstanbul tarihi ve arkeolojisi uzmanı olan Alfons Maria Schneider İstanbul hakkındaki Türkçe eserleri tanıtan bir yazısında, geniş okuyucu kitlelerine hitap eden ansiklopedinin sohbet üslûbuyla kaleme alınmasına rağmen içerdiği zengin malzeme sebebiyle bilim dünyasınca da kullanılabileceğini söyleyerek 960 sayfa tutan A-Ay maddelerinin konulara göre istatistiğini çıkardı (“Türkische Literatur zur Geschichte und Topographie Konstantinopels”, Isl., XXIX, Berlin 1950, s. 305-306).</span></p><p><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi’nin ilk basımı, fasikül kapaklarında devamlı surette belirtilen maddî sıkıntıların iyice artması sonucu 1951 yılı başlarında durdu. Birinci fasikülün arka kapağında, her ay bir fasikül yayımlanacağı bildirilmiş olmasına rağmen ikinci fasikülden itibaren gecikmeler olmuş ve beş yılı aşan bir sürede ancak otuz dört fasikül çıkarılabilmişti. Yedi yıl süren bir aradan sonra Reşat Ekrem Koçu, yine ticaretle uğraşan Mehmet Ali Akbay’ın maddî desteğiyle eseri yeniden neşretmeye başladı. Bu defa üç formalık fasiküller halinde on beş günde bir çıkarılacak, ansiklopedinin tamamı ise on beş cilt olacaktı. 15 Temmuz 1958’de I. fasikülden itibaren yeniden yayımlanan ansiklopedinin basımı uzun süre düzenli olarak yürütüldü. Yazar kadrosuna yeni isimler katılmıştı ve özellikle çizimler ressam-grafiker Sabiha Bozcalı’nın imzasını taşıyordu. İlk üç cildin üzerine “ikinci baskı” ibaresi yazılmamış, fakat IV. cildin başlarında “Bahadır Sokağı” maddesinin altına, İstanbul Ansiklopedisi’nin yarım kalmış ilk baskısının bu madde ile sona erdiği belirtilmiştir. VII. cildin çıkmasından sonra Mehmet Ali Akbay’ın ortaklıktan ayrılması üzerine fasiküllerin basımı yavaşladı ve nihayet 1973 yılı sonunda 173. fasikülün “Gökçınar” maddesiyle birlikte yayın bir defa daha durdu. Reşat Ekrem yeni bir teşebbüste bulunmadı ve iki yıl sonra da vefat etti; geriye bıraktığı birikimini ise kimse değerlendirmedi.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Ansiklopedinin yarım kalmasındaki başlıca sebeplerden biri, tarihe geçecek derecede önemi olmayan kişilerin ve onların yazdıkları veya onlar için yazılmış birtakım manzumelerin, ayrıca bazı hikâye ve romanlardan yapılan uzun özetlerle iktibas edilen parçaların sayfaları doldurmasıdır. Bunlar, ansiklopedinin bir dergi gibi okunmasına yardımcı olmakla birlikte işin ciddiyetini büyük ölçüde gölgelemiş, bu arada etraflı surette alınması gereken bazı önemli maddeler de birkaç satırla geçiştirilmiştir. Maddelerin altında yazar imzası bulunmasına karşılık bibliyografya verilmemiştir.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi kendi konusunda öncü olmuş, benzerleri yapıldığı gibi taklitleri de çıkarılmıştır. 1968 yılında Yeni İstanbul gazetesi, Mithat Sertoğlu’na Resimli Büyük İstanbul Ansiklopedisi adıyla tek ciltlik bir çalışma yaptırıp okuyucularına ek olarak verdi. Bu ansiklopedi belli bir tasniften yoksun birtakım tarihî bilgi yığınlarından ibarettir. 1982’de Tercüman gazetesinin, R. Ekrem Koçu’nun dağılan ve satılan terekesinin bir kısmından faydalanarak dört ciltte “Ozansoy” maddesine kadar yayımladığı İstanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi adlı eser R. Ekrem Koçu’nun özgün çalışmasının ciddiyetten uzak kötü bir taklidi durumundaydı. R. Ekrem Koçu’nun eserinden istifade ile Tarih Vakfı’nın çıkardığı Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi (I-VIII, 1993-1995), her maddenin altında çoğu akademisyen olan yazarlarının imzasıyla bibliyografya ihtiva eden, kaliteli görsel malzemeyle zenginleştirilmiş bir eserdir. Eserin gördüğü rağbet üzerine Beşiktaş Belediyesi’nin hemen hemen aynı kadroya hazırlattığı Dünden Bugüne Beşiktaş adlı kitap (1998), şehrin çok renkli bir ilçesini bütün yönleriyle ele alan ve yine her maddenin altında bibliyografya ile imza içeren sistematik bir ansiklopedi niteliğindedir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>BİBLİYOGRAFYA</i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Ö. Faruk Şerifoğlu, “Nisyana Terkedilmiş Bir Kültür Hazinesi: İstanbul Ansiklopedisi”, Zaman, İstanbul 2 Kasım 1991, s. 7.</i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Semavi Eyice, “Reşad Ekrem Koçu’nun Ömrünü Adadığı ‘Kent Kütüğü’ İstanbul Ansiklopedisi Anıları”, Albüm, Mart 1998, s. 62-67.</i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>a.mlf., “İstanbul Ansiklopedisi”, DBİst.A, IV, İstanbul 1994, s. 218-221.</i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2001 yılında İstanbul’da basılan 23. cildinde, 303-304 numaralı sayfalarda yer almıştır. </i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i><br /></i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhgabA4ouooI3D3UwNRGyffcYVXtUs-U1Lsq6ln5AmVXDZw64CpGZJ8RmoYhM3Xj-KCS5inI3AEX7RFy4EjNFdNtH51kLB1VGQgSWoU8V8ZTj6QrgVYJ9GSeIlO6U-5FqupQY2ET5uaMTcicBTCK_5I-U9X2E_pWt3LTmbn8GmH9B-fEsUsjA=s716" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="716" data-original-width="583" height="781" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhgabA4ouooI3D3UwNRGyffcYVXtUs-U1Lsq6ln5AmVXDZw64CpGZJ8RmoYhM3Xj-KCS5inI3AEX7RFy4EjNFdNtH51kLB1VGQgSWoU8V8ZTj6QrgVYJ9GSeIlO6U-5FqupQY2ET5uaMTcicBTCK_5I-U9X2E_pWt3LTmbn8GmH9B-fEsUsjA=w637-h781" width="637" /></a></span></div><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><br /><i><br /></i></span><p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-21085150819552051842021-11-05T07:58:00.000-07:002021-11-05T07:58:11.694-07:00İstanbul’da Bir Stüdyo ve Osmanlı’nın İlk Seri Katili<p><span style="font-family: verdana;">İstanbul’da Bir Stüdyo ve Osmanlı’nın İlk Seri Katili </span><a href="http://www.kolektomani.com/istanbulda-bir-studyo-osmanlinin-ilk-seri-katili/" style="font-family: verdana;">SOURCE</a></p><p><span style="font-family: verdana;">04 Ocak 2016 | Gülderen Bölük | foto bellek</span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZey6mBz1sm1PaSIlUWrVzHXDUwAwBruUrJFjV0xrVfyKHRBDQ4fHl_9cxBxdpaSP6rTaJZh1BSU6lXhzddON3JXkrI_mRxNrAg2U0OEumDwvcR6o5hVgCNyMx0FVt1J2lwTw5/s628/vaf1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="356" data-original-width="628" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZey6mBz1sm1PaSIlUWrVzHXDUwAwBruUrJFjV0xrVfyKHRBDQ4fHl_9cxBxdpaSP6rTaJZh1BSU6lXhzddON3JXkrI_mRxNrAg2U0OEumDwvcR6o5hVgCNyMx0FVt1J2lwTw5/w443-h250/vaf1.jpg" width="443" /></a></div><span style="font-family: verdana;">Osmanlı döneminde, İstanbul zabıtasını yıllarca peşinden koşturan bebek yüzlü katil ‘Bıçakçı Petri’ kurbanlarını genellikle aynı yöntemle öldürür; bıçağı tek hamlede, hiç şaşmadan kalbe saplayarak. Ona Bıçakçı Petri denilmesinin nedeni de budur. Yaz kış asla çorap giymeyen Petri devamlı, sivri burunlu ve yüksek topuklu tulumbacı şıpıdığıyla gezer ve cinayeti işledikten sonra şıpıdığını olay yerinde bırakarak yalın ayak kaçar. Olay yerinde bıraktığı şıpıdıklar adeta onun imzası gibidir. Galata Canavarı olarak da anılan Petri için zabıta kütüğüne, vücut yapısının ve yüz çizgilerinin kusursuz derecedeki güzelliği not düşülür. Ayrıca sesinin de iyi olduğu ve köçekleri kıskandıracak kadar iyi dans ettiği aktarılan bilgiler arasındadır.</span><p></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirKAWaSjXpRTOklmk7GPddXVK0i1vXfEzoYGXpBUPgPY-pRfok_8gwFVZFKf3eU6RT98v5uJbuw5HL1KGJ53J9PPiVElKJjo88ik3MQHC2awkMtwcXBMhWVylEmNNnVB6TtBCB/s1707/vaf2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1707" data-original-width="1128" height="493" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirKAWaSjXpRTOklmk7GPddXVK0i1vXfEzoYGXpBUPgPY-pRfok_8gwFVZFKf3eU6RT98v5uJbuw5HL1KGJ53J9PPiVElKJjo88ik3MQHC2awkMtwcXBMhWVylEmNNnVB6TtBCB/w325-h493/vaf2.jpg" width="325" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;">Zabıta kayıtları, 15 kişinin canına kıymış olan Petri’nin, hayali bir kişi olmadığını ispatlasa da onu asıl ete kemiğe büründüren bir fotoğraftır. Osmanlı Dönemi fotoğrafçılarından Theodore Vafiadis, Petri’yi Hırvat sevgilisi Nikola ile birlikte kaydeder. O fotoğraf, sadece Petri için değil, Vafiadis’in tarihçesi için de önemlidir. Çünkü bu caniyle fotoğrafçıyı yan yana getiren tesadüf, fotoğraf tarihimiz için önemli bir figür olan Theodore Vafiadis ile ilgili sınırlı bilgilerimize de bir katkı yapmaktadır. [1]</span><p></p><p><span style="font-family: verdana;">Theodore Vafiadis’i ilk olarak 1893 yılına ait ticaret yıllığında görürüz ama daha eski tarihlerde faaliyet gösterdiği çeşitli gazete ve dergilerde çıkmış haber ve ilanlardan anlaşılır. Nitekim Bıçakçı Petri’yle ilgili bilgiler de bizi, Vafiadis’in faaliyet gösterdiği yıllar konusunda daha gerilere götürür.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Vafiadis’in kendi adıyla işlettiği stüdyoya dair, Servet-i Fünun Dergisinin 1897 yılında yayınlanan bazı sayılarındaki ilanlarda; müşterilerinden gördüğü rağbet sayesinde bir kat daha hoş ve çekici hale getirdiği stüdyosunu, Avrupa’dan getirttiği yeni icat ve son sistem alet ve edevatla donatarak tekrar düzenlediğini yazar. Ayrıca belde halkının arzularını yerine getirdiklerini, yedi seneden beri çektikleri, on bin kişinin fotoğraflarında görülen nefaset, nezaket ve çekiciliğin, harcadıkları emekte ne kadar başarılı olduklarının bir delili olduğunu belirtir.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipAOZaLSnxlQdDx9RyOjD3-kRHnhK8qkkUY7TylQaOrDtB0fZHHASkK35Cret19mORhpZuAB_NV94rEJUV7bAe0PuMblBRcKpMOXQ8460mbAnrYetNJc4-8kVlikpwCQgWlvFz/s1709/vaf3.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1709" data-original-width="1063" height="531" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipAOZaLSnxlQdDx9RyOjD3-kRHnhK8qkkUY7TylQaOrDtB0fZHHASkK35Cret19mORhpZuAB_NV94rEJUV7bAe0PuMblBRcKpMOXQ8460mbAnrYetNJc4-8kVlikpwCQgWlvFz/w330-h531/vaf3.jpg" width="330" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;">Bu ilana dayanarak stüdyonun 1890 yılında açıldığını söylemek gerekir. Oysa Petri’nin hikâyesini bize aktaran Reşat Ekrem Koçu, fotoğrafın 1879 yılında çekildiğini yazar. Bu konuda çok şüpheye düşemiyoruz çünkü Petri 1880 yılında öldürülür. Yani fotoğrafın çekildiği yıl konusunda yanılma payımız en fazla bir yıl olabilir. O halde Vafiadis ilanda neden daha geç bir tarihe işaret etti? Bunu şimdilik bilemesek de, Petri örneğinde olduğu gibi ortaya çıkacak yeni bilgi ve belgeler, bizim zamanla biraz daha netleşmemizi sağlayacaktır.</span><p></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHlkm1P20g0c_tKsAWa27ebCb98MYw8Y_rsaWfTG1XAyaqJoUFYKwh8cVcMO4ewX6kXWaUkGDtWKfUdx00rqEa-Ool_BYswuSeXxuaiYTIkwEWM-q-YWWpEXq5omnPpAFH9rtO/s2004/vaf4.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2004" data-original-width="1181" height="550" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHlkm1P20g0c_tKsAWa27ebCb98MYw8Y_rsaWfTG1XAyaqJoUFYKwh8cVcMO4ewX6kXWaUkGDtWKfUdx00rqEa-Ool_BYswuSeXxuaiYTIkwEWM-q-YWWpEXq5omnPpAFH9rtO/w325-h550/vaf4.jpg" width="325" /></a></div><p></p><p><span style="font-family: verdana;">Vafiadis’in stüdyosundan günümüze ulaşan fotoğraflarda ve ticaret yıllıklarında adres olarak Sirkeci Garı yakınında, 1 numaralı yer belirtilmektedir. Vafiadis, Miladi 22 Eylül 1902 yılına ait Hanımlara Mahsus Gazete’ye verdiği ilanda ise kendini herkesin tanıdığı fotoğraf hocası olarak takdim ettikten sonra, ilk adrese ilave olarak Bahçekapı’da şekerci Hacı Bekir Efendinin sırasında 8 numarada Kron adlı mağazayı da açtığını belirtir. Bu bilgiye devamla ilanda Amerika, İngiltere ve Fransa’dan getirdiği son sistem fotoğraf makineleri, her nevi makine, envaı çeşit kalem ve mektupluk kâğıt, gözlük ve saat, kordon ve bilezik ve daha pek çok şeyi sattığını belirterek, fiyatların uygunluğundan söz eder. Birçok fotoğrafçının ilanında olduğu gibi, o da isteyene ücretsiz olarak fotoğraf dersi vereceğini belirtir.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Vafiadis’i fotoğraf tarihimizde değerli kılan bir diğer husus da; asitli indirgeme yöntemiyle yapılan ototipik klişeleri basın hayatımıza kazandırmasıdır. Basınımızın erken dönemlerinde oldukça sorun teşkil eden bu konuda, Serveti Fünun Dergisinin sahibi Ahmet İhsan’ın arzu ve çabaları, Vafiadis’in uygulamayı başardığı bu yöntem sayesinde gerçekleşir. Çünkü o vakte kadar dışarıda yaptırılan klişeler hem çok uzun zamanda gelmekteydi, hem de pahalıya çıkmaktaydı. Bu yüzden sıcak haberlerin ve güncel konuların yayınlanması imkânı da yoktu. Dolayısıyla Vafiadis’in 1894 yılında başardığı bu yöntem, basın hayatında bir ivme yaratmıştır. Nitekim stüdyonun, Serveti Fünun Dergisinde sıkça görülen ilanlarında ototipi, fototipi ve çinkografi gibi yöntemlerle hizmet verdiği bilgisi de yer almaktadır.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Theodore Vafiadis’in öngörülü ve yeniliklere açık bir kişiliğe sahip olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü o, ülkemize sinemayı getirmek için ilk başvuranlardan biridir aynı zamanda. Sinemanın büyük bir iş alanı olduğunu ve gelecek vadettiğini görerek 3 Ekim 1895 ve 17 Şubat 1896 tarihlerinde Auguste ve Louis Lumiére kardeşlere mektup yazarak, sinematograf adı verilen bu yeni icat makinelerden ister. Ancak Lumiére Kardeşler ellerinde sadece bir makine olmasından dolayı, bu isteği yerine getiremezler.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Vafiadis sinematograf getiremese de yerinde duracak gibi değildir. Onun Resimli Gazete’de yayımlanan bir fotoğrafı, Kahire’nin genel bir görüntüsünü bize aktarmaktadır. 1896 yılına tarihlenen bu fotoğraf Vafiadis’in sadece stüdyo çalışmalarıyla sınırlı kalmadığını, dış çekimler de yaptığını gösterir.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Günümüz müzayedelerinde, bu stüdyosunda çekilmiş fotoğraflara rastlamak mümkün. Bıçakçı Petri ve sevgilisi Nikola’yı yan yana gösteren portre ise, Sabiha Bozcalı tarafından birebir resmedilmiş ve İstanbul Ansiklopedisine aktarılarak bize ulaştırılmıştır.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Elbette Vafiadis’in, Petri’nin kimliği konusunda bilgi sahibi olup olmadığını bilemeyiz ama yolları kesişen bir fotoğrafçının başarılı tarihi ve acımasız bir cani olsa da, küçük bir fahişenin oğlu olarak dünyaya gelen ve küçük yaştayken defalarca tecavüze uğrayan Petri’nin hüzünlü öyküsü bir fotoğraf karesinde bir araya gelerek bizlere dokunur.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Kaynak</span></p><p><span style="font-family: verdana;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilMckTQXcCCejpK8zo9Cf-YoNKiSW8to23BXZXTha8H0c3LFc79StoqEum8VCw1KRGsJ6YiIXvMIECPw6pGFA_OydaJd1I-ELXtCAR8fTIqjEBXgj5b0UQJX4TGc__X3S4-5gA/s1847/vaf5.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1847" data-original-width="1134" height="631" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilMckTQXcCCejpK8zo9Cf-YoNKiSW8to23BXZXTha8H0c3LFc79StoqEum8VCw1KRGsJ6YiIXvMIECPw6pGFA_OydaJd1I-ELXtCAR8fTIqjEBXgj5b0UQJX4TGc__X3S4-5gA/w387-h631/vaf5.jpg" width="387" /></a></span></div><span style="font-family: verdana;">Gülderen Bölük, Fotoğrafın Serüveni, Kapı Yayınları, İstanbul, 2014</span><p></p><p><span style="font-family: verdana;">Burçak Evren, Sigmund Weinberg, Türkiye’ye Fotoğrafı Getiren Adam, Milliyet Yayınları, 1995</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Reşat Ekrem Koçu, İstanbul Ansiklopedisi</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Hanımlara Mahsus Gazete, 22 Eylül 1318 Rumî / 22 Eylül 1902 Miladi</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Servet-i Fünun 1313 (1897) yılına ait 13. Cilt 328,331,332,333. Sayılar</span></p><p><span style="font-family: verdana;">[1] Editor's note: Vafiadis information is important. However I strongly believe that it is the result of the illustrator Bozcali's imagination.</span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-57397335260049958132021-11-01T15:46:00.007-07:002021-11-01T15:51:11.327-07:00Sex and the City (Constantinople)<p><span style="font-family: verdana;"> THE EAGLE AND THE SWAN: Sex and the City (Constantinople)</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Thanks to a 1996 essay by Claudine Dauphin, I can say with certainty that sex (along with religion) was an overriding obsession in sixth-century Constantinople, the setting for my novel The Eagle and the Swan. Obviously, when writing about the heroine, Theodora, an ex-prostitute portrayed as lusty and lascivious by her court historian Procopius, sex was a topic the book couldn’t gloss over. Thanks to Dauphin’s research, I have scholarly proof that sexcapades were as common – and ardently sought – as chariot-racing in the city on the Bosphorus.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">To summarize Dauphin’s findings, let’s start with the Greco-Roman unholy trinity: wife, concubine and courtesan. Fourth-century BC Athenian orator Apollodoros declared, “We have courtesans for pleasure and concubines for the daily service of our bodies, but wives for the production of legitimate offspring and to have reliable guardians of our household property”. This domestic triad persisted in the Roman period: legal monogamy and sub rosa polygamy. After Christianity came along, husbands were supposed to forego concubines, but dalliance with courtesans continued to flourish.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Holiness and debauchery, Christian asceticism and lust existed side by side. Even a pilgrimage destination like Jerusalem housed numerous “abodes of lust”. Outside the city, prostitutes were known to stalk monks in their caves. In the fifth century AD, rabbis proclaimed that any bachelor who could remain chaste in a large city was without doubt extremely pious. The city (especially a port like Constantinople) was considered a pit of iniquity, temptation and sin. Innkeepers readily offered harlots to regular clients and travelers.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Erotic graffiti in the sixth century depict salacious encounters with prostitutes. Streetwalkers called scortae erraticae or ambulatrices solicited customers in alleys as well as public squares. Rabbi Judah huffed about the Romans: “They built market-places to set harlots in them”. Harlots worked either at home or for a pimp. Justinian’s mid-sixth-century law required pimps to provide housing for young peasant girls they purchased in the boondocks. Of course, housing might be only a shack or room in the red-light district, the seediest part of town.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">In city taverns and staging posts for change of mounts or overnight stays along the network of Roman roads, barmaids met all the needs of travelers, serving wine, dancing and providing more intimate entertainment. The Codex Justinianus exempted barmaids from prosecution for adultery, acknowledging their second shift as prostitutes. To spare them temptation, clergy were forbidden from entering these establishments.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Prostitution in brothels called lupanaria or fornices was widespread. The prostitutes were often slaves belonging to a pimp. Cells of the Pompeii lupanarium contained a stone bed and a bolster, with a back door so clients could patronize the establishment in privacy. Soliciting at the Baths was commonplace.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Two classes of Byzantine harlots existed: actresses and courtesans (scenicae) and poor girls (pornai) trading rural poverty for golden dreams in Constantinople before being hooked by pimps. Among the theatrical troupe, daughters succeeded their mothers, just as Theodora’s mom pushed her three daughters on stage in bawdy plays. The poet Horace described girls dancing seductively at banquets, causing Bishop Jacob to label dancing “mother of all lasciviousness”, which “incites by licentious gestures to commit odious acts”. One sixth-century mosaic portrays a castanet-snapping dancer in translucent muslin next to a clearly aroused satyr.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">John of Ephesus refers to Justinian’s consort as “Theodora who came from the brothel”. Long before puberty, Theodora allegedly worked in a bordello where, according to Procopius, she could only provide sexual services like a “male prostitute” until she became sexually mature. Then she went on stage and became a courtesan. As an actress, she was famous for her stripteases and profligacy at banquets. After a brief tenure as concubine in Libya, Theodora (according to Procopius) applied her talents throughout the East before bewitching Justinian and becoming Empress.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Such an astronomical rise from the depths of degradation to the height of grandeur was rare. Few courtesans advanced socially in this phenomenal way. Most prostitutes were slaves or illiterate peasants without legal status, called meretrix, “she who makes money from her body”. Pimps paid a few coins to buy a peasant girl from her needy parents, giving the girls only clothes and food as salary. When Theodora paid off pimps to free the prostitutes, it cost five gold coins for each, the equivalent price for a camel but less than for a she-ass or a slave boy. Inflation had caused prices to climb since the days of Pompeii and Rome, when a harlot’s services cost two asses (the price of a loaf of bread or two cups of wine at a tavern). The cheapest prostitute apparently cost the same as a mouthful of boiled chick peas. Without clients for several days, prostitutes would lack even this sustenance and go hungry.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Once the Christian church condemned non-procreative sexual intercourse, homosexuality and male prostitution were outlawed in the Western Empire. In 390, an edict threatened the death penalty for forcing or selling of males into prostitution. In Rome, male prostitutes were dragged out of brothels and burned alive as a mob cheered. In the Eastern Empire male prostitution remained legal, although saddled with an imperial tax, until 533 when Justinian denounced both homosexual relations and adultery, punishable by death.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">As early as 529, Justinian had tried to curb female child prostitution by penalizing anyone engaged in the trade, especially owners of brothels. To combat sex trafficking, he nullified contracts in 535 by which pimps put peasant girls to work. This vilification represented a change from Roman times when pedophilia involved small boys. In Constantinople, little girls (some younger than ten) were the primary victims. Abandoned children often supplied the sex market, since nearly all unwanted babies who were exposed ended up as as prostitutes.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Excavation of a Byzantine bordello in Ephesus yielded a gruesome discovery: the bones of nearly 100 infants in a sewer under the bathhouse. The presence of intact infant bones indicates that the infants were thrown into the drain soon after their birth. It appears the prostitutes used the Baths not only to seek clients but also as a dump for disposing of unwanted offspring.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Saint Augustine had practical counsel on the efficacy of prostitutes. “Banish prostitutes … and you reduce society to chaos through unsatisfied lust”. In his City of God, marital contraception was unnecessary. The harlot’s role was to prevent a randy husband from impregnating his wife, for if a man was seized by a non-procreative urge, he could conveniently expel his sperm into a prostitute.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">As early as the Great Flood in Genesis narratives, a man would marry two women, one to bear children, and another for sexual pleasure. The latter drank a “cup of roots” as a contraceptive and was supposed to dress alluringly like a mistress. By the time of early Byzantium, things had changed for the worse. The Church’s insistence on sexual repression led to eroticism and the need for prostitutes. While at home sexuality was confined to procreation, pleasure was sought among harlots. Christianity fostered prudishness in theory and licentiousness in fact, causing a boom in Byzantine prostitution and an increase in abandoned children. Just as the Victorian brothel was the offshoot of bourgeois propriety, so the Christian emphasis on spirituality and suspicion of bodily pleasure led to hypocrisy and corruption.</span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiwQ7zDsVm6vW8eYDjzsI0SMinKcQSOkzrG0DT9_dNpzbN5l9ajypdOhDCkeq2NPwVOZpNw2PDpX5OdT44htS8pTgIO0FGHGpljXzV-kYdAEfTFsv18ZOluWmXxzGxs2_iWuAN/s700/diva-theodora.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="374" height="629" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiwQ7zDsVm6vW8eYDjzsI0SMinKcQSOkzrG0DT9_dNpzbN5l9ajypdOhDCkeq2NPwVOZpNw2PDpX5OdT44htS8pTgIO0FGHGpljXzV-kYdAEfTFsv18ZOluWmXxzGxs2_iWuAN/w336-h629/diva-theodora.jpg" width="336" /></a></div><p></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Image: Diva Theodora Imperatrix by Valentine Princep, British Library</i></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[Note: I’m indebted to Tom Sawford’s Byzantine blog for featuring the article, published in Classics Ireland (http://www.classicsireland.com/1996/Dauphin96.html) vol 3, which I’ve paraphrased and considerably condensed.]</span></p><p><span style="font-family: verdana;">By Ella Chappell | January 14th, 2014 <a href="THE EAGLE AND THE SWAN: Sex and the City (Constantinople) Previous Next Thanks to a 1996 essay by Claudine Dauphin, I can say with certainty that sex (along with religion) was an overriding obsession in sixth-century Constantinople, the setting for my novel The Eagle and the Swan. Obviously, when writing about the heroine, Theodora, an ex-prostitute portrayed as lusty and lascivious by her court historian Procopius, sex was a topic the book couldn’t gloss over. Thanks to Dauphin’s research, I have scholarly proof that sexcapades were as common – and ardently sought – as chariot-racing in the city on the Bosphorus. To summarize Dauphin’s findings, let’s start with the Greco-Roman unholy trinity: wife, concubine and courtesan. Fourth-century BC Athenian orator Apollodoros declared, “We have courtesans for pleasure and concubines for the daily service of our bodies, but wives for the production of legitimate offspring and to have reliable guardians of our household property”. This domestic triad persisted in the Roman period: legal monogamy and sub rosa polygamy. After Christianity came along, husbands were supposed to forego concubines, but dalliance with courtesans continued to flourish. Holiness and debauchery, Christian asceticism and lust existed side by side. Even a pilgrimage destination like Jerusalem housed numerous “abodes of lust”. Outside the city, prostitutes were known to stalk monks in their caves. In the fifth century AD, rabbis proclaimed that any bachelor who could remain chaste in a large city was without doubt extremely pious. The city (especially a port like Constantinople) was considered a pit of iniquity, temptation and sin. Innkeepers readily offered harlots to regular clients and travelers. Erotic graffiti in the sixth century depict salacious encounters with prostitutes. Streetwalkers called scortae erraticae or ambulatrices solicited customers in alleys as well as public squares. Rabbi Judah huffed about the Romans: “They built market-places to set harlots in them”. Harlots worked either at home or for a pimp. Justinian’s mid-sixth-century law required pimps to provide housing for young peasant girls they purchased in the boondocks. Of course, housing might be only a shack or room in the red-light district, the seediest part of town. In city taverns and staging posts for change of mounts or overnight stays along the network of Roman roads, barmaids met all the needs of travelers, serving wine, dancing and providing more intimate entertainment. The Codex Justinianus exempted barmaids from prosecution for adultery, acknowledging their second shift as prostitutes. To spare them temptation, clergy were forbidden from entering these establishments. Prostitution in brothels called lupanaria or fornices was widespread. The prostitutes were often slaves belonging to a pimp. Cells of the Pompeii lupanarium contained a stone bed and a bolster, with a back door so clients could patronize the establishment in privacy. Soliciting at the Baths was commonplace. Two classes of Byzantine harlots existed: actresses and courtesans (scenicae) and poor girls (pornai) trading rural poverty for golden dreams in Constantinople before being hooked by pimps. Among the theatrical troupe, daughters succeeded their mothers, just as Theodora’s mom pushed her three daughters on stage in bawdy plays. The poet Horace described girls dancing seductively at banquets, causing Bishop Jacob to label dancing “mother of all lasciviousness”, which “incites by licentious gestures to commit odious acts”. One sixth-century mosaic portrays a castanet-snapping dancer in translucent muslin next to a clearly aroused satyr. John of Ephesus refers to Justinian’s consort as “Theodora who came from the brothel”. Long before puberty, Theodora allegedly worked in a bordello where, according to Procopius, she could only provide sexual services like a “male prostitute” until she became sexually mature. Then she went on stage and became a courtesan. As an actress, she was famous for her stripteases and profligacy at banquets. After a brief tenure as concubine in Libya, Theodora (according to Procopius) applied her talents throughout the East before bewitching Justinian and becoming Empress. Such an astronomical rise from the depths of degradation to the height of grandeur was rare. Few courtesans advanced socially in this phenomenal way. Most prostitutes were slaves or illiterate peasants without legal status, called meretrix, “she who makes money from her body”. Pimps paid a few coins to buy a peasant girl from her needy parents, giving the girls only clothes and food as salary. When Theodora paid off pimps to free the prostitutes, it cost five gold coins for each, the equivalent price for a camel but less than for a she-ass or a slave boy. Inflation had caused prices to climb since the days of Pompeii and Rome, when a harlot’s services cost two asses (the price of a loaf of bread or two cups of wine at a tavern). The cheapest prostitute apparently cost the same as a mouthful of boiled chick peas. Without clients for several days, prostitutes would lack even this sustenance and go hungry. Once the Christian church condemned non-procreative sexual intercourse, homosexuality and male prostitution were outlawed in the Western Empire. In 390, an edict threatened the death penalty for forcing or selling of males into prostitution. In Rome, male prostitutes were dragged out of brothels and burned alive as a mob cheered. In the Eastern Empire male prostitution remained legal, although saddled with an imperial tax, until 533 when Justinian denounced both homosexual relations and adultery, punishable by death. As early as 529, Justinian had tried to curb female child prostitution by penalizing anyone engaged in the trade, especially owners of brothels. To combat sex trafficking, he nullified contracts in 535 by which pimps put peasant girls to work. This vilification represented a change from Roman times when pedophilia involved small boys. In Constantinople, little girls (some younger than ten) were the primary victims. Abandoned children often supplied the sex market, since nearly all unwanted babies who were exposed ended up as as prostitutes. Excavation of a Byzantine bordello in Ephesus yielded a gruesome discovery: the bones of nearly 100 infants in a sewer under the bathhouse. The presence of intact infant bones indicates that the infants were thrown into the drain soon after their birth. It appears the prostitutes used the Baths not only to seek clients but also as a dump for disposing of unwanted offspring. Saint Augustine had practical counsel on the efficacy of prostitutes. “Banish prostitutes … and you reduce society to chaos through unsatisfied lust”. In his City of God, marital contraception was unnecessary. The harlot’s role was to prevent a randy husband from impregnating his wife, for if a man was seized by a non-procreative urge, he could conveniently expel his sperm into a prostitute. As early as the Great Flood in Genesis narratives, a man would marry two women, one to bear children, and another for sexual pleasure. The latter drank a “cup of roots” as a contraceptive and was supposed to dress alluringly like a mistress. By the time of early Byzantium, things had changed for the worse. The Church’s insistence on sexual repression led to eroticism and the need for prostitutes. While at home sexuality was confined to procreation, pleasure was sought among harlots. Christianity fostered prudishness in theory and licentiousness in fact, causing a boom in Byzantine prostitution and an increase in abandoned children. Just as the Victorian brothel was the offshoot of bourgeois propriety, so the Christian emphasis on spirituality and suspicion of bodily pleasure led to hypocrisy and corruption. Image: Diva Theodora Imperatrix by Valentine Princep, British Library [Note: I’m indebted to Tom Sawford’s Byzantine blog for featuring the article, published in Classics Ireland (http://www.classicsireland.com/1996/Dauphin96.html) vol 3, which I’ve paraphrased and considerably condensed.] By Ella Chappell|January 14th, 2014">LINK</a></span></p><div class="celwidget" data-csa-c-id="3v8e5v-73rgly-wb0d33-szbpqk" data-feature-name="titleblock" id="titleblock_feature_div" style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #0f1111;"><div class="a-section a-spacing-none" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 0px;"><h1 class="a-spacing-none a-text-normal" id="title" style="box-sizing: border-box; line-height: 36px; margin-bottom: 0px !important; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; margin: 0px; padding: 0px; text-rendering: optimizelegibility;"><span style="color: black;"><i><span style="font-family: verdana; font-size: small;">The Eagle and the Swan 2018</span></i></span></h1><h1 class="a-spacing-none a-text-normal" id="title" style="box-sizing: border-box; line-height: 36px; margin-bottom: 0px !important; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; margin: 0px; padding: 0px; text-rendering: optimizelegibility;"><span style="color: black;"><i><span style="font-family: verdana; font-size: small;">by Carol Strickland</span></i></span></h1></div></div><p><span style="background-color: white; color: #333333;"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Within a manuscript that has not been read for a millennium and a half, there are secrets that will rewrite the history of an Empire... It is AD 518 in Constantinople, capital of the glorious Byzantine Empire. A beautiful courtesan famed for her interpretation of the myth "Leda and the Swan" dances in the Imperial Palaces; stirring hearts, rousing desires, and indelibly changing the course of history. This woman, Theodora, was a circus performer and prostitute before catching the eye of an ambitious military officer. The soldier and the swan dancer set out on a treacherous path to power that leads all the way to the throne. The events that ensue, amid the struggles and politics of a society in flux, leave a city in smoldering ruins. While researching the Hagia Sophia, a spectacular basilica built by Emperor Justinian, Strickland discovered references to his partner, Empress Theodora. In his Secret History the era's official historian Procopius vilified Theodora as immoral and sexually depraved. Now the story of Theodora--the least understood and most maligned woman of antiquity--has been recast to give her a voice. More than a compelling story about a remarkably strong but flawed woman, conveyed in gripping, literary prose, the novel pictures an empire at a crucial turning point, one that saw the birth of our modern Western world.</span></i></span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-83868848471742275042021-11-01T15:41:00.002-07:002021-11-01T15:41:24.432-07:00 Brothels, Baths and Babes: Prostitution in the Byzantine Holy Land<p><span style="font-family: verdana;"> Brothels, Baths and Babes: Prostitution in the Byzantine Holy Land</span></p><p><a href="https://mybyzantine.wordpress.com/2010/08/17/brothels-baths-and-babes-prostitution-in-the-byzantine-holy-land/"><span style="font-family: verdana;">SOURCE</span></a></p><p><span style="font-family: verdana;">When addressing Byzantium it appears that much of the attention of academics and those that read this blog is focused on the obvious subjects; imperial history; the rise and fall of the emperors; iconoclasm; art; the development of the Orthodox Church; and the general rise, apogee, decline and fall of the empire. In my research I have come across very little on the subject of sex. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Of course this is a subject that cannot be ignored being as important a part of the lives of the Byzantines as their religion. At the imperial level the choice of wife and subsequently the mistress could have a major impact on the whole course of the empire. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">This research piece by Claudine Dauphin, Centre National de la Recherche Scientifique, Paris explores both the formal and informal arrangements that developed, typically centring around the triad of the wife, the concubine and the courtesan. It is a fascinating and well researched piece and I hope that you will appreciate the ‘re-discovery’ of this lost article. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Published in Classics Ireland Vol 3 (1996) </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">by Claudine Dauphin, Centre National de la Recherche Scientifique, Paris </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Byzantime Floor Mosaic, 500-550 A.D. (Metropolitan Museum of Art)</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Graeco-Roman domestic sexuality rested on a triad: the wife, the concubine and the courtesan. The fourth century BC Athenian orator Apollodoros made it very clear in his speech Against Neaira quoted by Demosthenes (59.122) that ‘we have courtesans for pleasure, and concubines for the daily service of our bodies, but wives for the production of legitimate offspring and to have reliable guardians of our household property’. Whatever the reality of this domestic set-up in daily life in ancient Greece,[2] this peculiar type of ‘ménage à trois’ pursued its course unhindered into the Roman period: monogamy de jure appears to have been very much a façade for polygamy de facto.[3] The advent of Christianity upset this delicate equilibrium. By forbidding married men to have concubines on pain of corporal punishment, canon law elaborated at Church councils took away from this triangular system one of its three components.[4] Henceforth, there remained only the wife and the courtesan. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Advertisement</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">REPORT THIS AD</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">If we are to believe the Lives of the holy monks of Byzantine Palestine, the Holy Land (in particular the Holy City of Jerusalem, the aim of pilgrimages at the very heart of Christianity) was replete with ‘abodes of lust’ and prostitutes tracked down the monks in their secluded caves near the River Jordan. Thus, we are faced with a paradox: the coexistence of holiness and debauchery, of Christian asceticism and lust. Lest we forget that virtue is meaningless without vice, that holiness cannot exist without lewdness, a fifth century AD Gnostic hymn from Nag-Hammadi in Middle Egypt proclaimed: ‘I am She whom one honours and disdains. / I am the Saint and the prostitute. / I am the virgin and the wife. / I am knowledge and I am ignorance. / I am strength and I am fear. / I am Godless and I am the Greatness of God’. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In the Old Testament, Jerusalem appeared as a Prostitute in dire need of purification through divine punishment (Ez. 16 and 23). Her degradation contrasted with her original faithfulness: ‘How the faithful city has become a harlot, she that was full of justice!’, the prophet Isaiah (1:21) lamented. St John applied the epithet Prostitute ‘clothed in fine linen, in purple and scarlet, bedecked with gold, with jewels, and with pearls!’ (Rev. 18.16-17) to the idol-worshipping Great City, Babylon, Rome and ultimately to any great urban concentration. A similar opinion was held by the rabbis of the Babylonian Talmud in the fifth century AD who considered that a bachelor who succeeded in remaining chaste in a large city was without any doubt an excessively pious man. Likewise, the monks of Nitria (modern Wadi Natrun), of the Kellia and of Scetis in Egypt and those of the Judaean Desert in Palestine, considered that the city was par excellence a den of iniquity, of temptation and of sin. Harbours with international maritime trade links such as Alexandria and Beirut, and the universal Christian capital Jerusalem, both provided their innkeepers and harlots with a cosmopolitan clientèle of residents, travellers and pilgrims. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Free prostitution</span></p><p><span style="font-family: verdana;">In the streets</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Byzantine erotic epigrams, notably those of Agathias Scholasticus in the sixth century, generally describe encounters with prostitutes in the street.[5] The winding, dark alleyways of the Old City of Jerusalem were particularly appropriate for soliciting by scortae erraticae or ambulatrices. These lurked under the high arches which bridged the streets of the Holy City and walked up and down the cardo maximus. In the small towns of Roman and Byzantine Palestine, however, it seems that the squares (not the streets) were the favourite hunting-grounds of prostitutes. Rabbi Judah observed: “‘How fine are the works of this people [the Romans] ! They have made streets, they have built bridges, they have erected baths !’. Rabbi Yose was silent. Rabbi Simeon ben Yohai answered and said, ‘All what they made, they made for themselves; they built market-places, to set harlots in them; baths to rejuvenate themselves; bridges to levy tolls for them'” (Babylonian Talmud, Shabbat 33b). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">At home</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Some harlots worked at home, either on their own account, such as Mary the Egyptian whose Life was written down in the sixth century by Sophronios, the last Patriarch of Jerusalem before the Arab Conquest, or for a pimp. On the evidence of the legislation of Emperor Justinian in the mid-sixth century, in particular Novella 14 of 535, it is clear that providing housing was part of the deal which the pimps of Constantinople struck with the fathers of the young peasant girls whom they bought in the capital’s hinterland. Housing did not necessarily mean a house, and was frequently only a shack, hut or room. Byzantine prostitutes were relegated to ‘red light districts’ in the same way that the prostitutes of Rome lived and worked predominantly in Subura and near the Circus Maximus, thus to the north and south of the Forum. In the late sixth-century Life of John the Almsgiver, Patriarch of Alexandria, Leontios of Neapolis describes a monk coming to Tyre on some errand. As he passed through ‘the place’, he was accosted by a prostitute who cried out: ‘Save me, Father, like Christ saved the harlot’, this referring to Luke 7:37. These districts were generally the most destitute areas in town. The Babylonian Talmud (Pesahim 113b) relates how Rabbi Hanina and Rabbi Hoshaia, both poor cobblers in the Land of Israel, dwelt in a street of harlots for whom they made shoes. The prostitutes were so impressed by these rabbis’ chastity (for they would not even lift their eyes to look at the girls) that they took to swearing ‘by the life of the holy rabbis of Eretz Yisrael’! </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In tavernae</span></p><p><span style="font-family: verdana;">In city inns (tavernae) as well as in the staging posts for change of mounts (mutationes) or overnight stay (mansiones) along the official Roman road network (the cursus publicus), all the needs of travellers were catered for by the barmaids. They served them wine, danced for them and often led them upstairs to the rooms on the upper floor. In fact, according to the Codex Justinianus, a barmaid could not be prosecuted for adultery, since it was presumed that she was anyway a prostitute (CJ 9.9.28). In order to prevent Christian travellers from falling prey to sexual dangers of this sort, ecclesiastical canons forbade the clergy to enter those establishments. Soon, therefore, ecclesiastical resthouses (xenodochia) and inns specifically for pilgrims (pandocheia) run by members of the clergy, sprang up along the main pilgrim routes. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Institutionalised prostitution</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Brothels</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Prostitution was also institutionalised under the form of brothels which Juvenal called lupanaria (Sat. 11.172-173) and Horace fornices (Ep. 1.14.21). These, John Moschus described in his sixth-century Spiritual Meadow as a ‘house of prostitution’ in Jericho or even more vaguely ‘an abode of lust’ in Jerusalem (Prat. Spir. 17). The prostitutes who were employed in these establishments were slaves and the property of a pimp (leno) or of a ‘Madam’ (lena). The very name of the prostitute in Tyre who called out to a monk to save her – Kyria Porphyria – is telling. She was so used as a ‘Madam’ to boss other women, that once she had been reformed and had convinced other harlots (presumably her former ‘girls’) to give up prostitution, she organised them into a community of nuns of which she became the abbess – the mirror image of her brothel. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Advertisement</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">REPORT THIS AD</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">A Byzantine brothel has recently been unearthed in the course of excavations at Bet She’an, ancient Scythopolis, capital of Palaestina Prima.[6] At the heart of this thriving metropolis, a Roman odeon founded in the second half of the second century was partly destroyed in the sixth century. Byzantine Baths adjoined it to the west. To the south-west, the second row of shops of the western portico of the impressive Street of Palladius was also dismantled to make way for a semi-circular exedra (13x15m). Each half of the exedra comprised six trapezoidal rooms with front doors. Some of these rooms also opened onto a corridor or a hall at the back of the building. In one room, a staircase led to an upper storey. Some rooms had niches with grooves for wooden shelves. The apses at both ends of the exedra and in the centre of the semi-circle, as well as the façades of the rooms were revetted with marble plaques, most of which are now lost, there only remaining holes for the nails which held these plaques in position. The inner faces of the walls of these rooms exhibited two coats of crude white plaster. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The floor of most of these rooms was paved with mosaics depicting geometric motifs enclosing poems in Greek, animals and plants, and lastly, in an emblema, a magnificent Tyche crowned by the walls of Scythopolis and holding a cornucopia. The mosaic pavements of some rooms had been subsequently replaced by bricks or a layer of crushed lime. Traces of crude repairs in the mosaics and the insertion of benches in other rooms indicated that the building had undergone various stages of construction. A semi-circular courtyard (21x30m) stretched in front of the twelve rooms. Towards the street, it was closed off by a set of rooms which incorporated the shops previously at the northern end of the portico of the Street of Palladius, whilst putting them to a different use. This row of rooms which was probably interrupted by the main entrance into the complex, opened onto a portico with an opus sectile floor of black and white marble. Two steps running for the entire length of the portico enabled access from the street. The portico and the rooms had a tiled roof. The exedra was demolished at the end of the sixth century or in the early seventh century. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The cabins of the Bet She’an exedra are reminiscent of the cells of the Pompeii lupanarium which consisted of ground floor rooms, each equipped with a stone bed and a bolster. An external staircase provided access to the first floor balcony onto which opened five more spacious rooms. At Bet She’an, the back doors of some rooms on the ground floor enabled clients who were keen to remain anonymous, to enter an abode of lust without being seen from the main street and thus to surreptitiously satisfy their sexual fantasies. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The portico where the girls strolled in the hope of attracting passers-by from the Street of Palladius, as well as the neighbouring Byzantine Baths were part of a fascinating network: soliciting at the Baths, in the portico and in the exedra courtyard, followed by sex in the cabins; and at the back of the building, an entrance-and-exit system for supposedly ‘respectable clients’. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Hierarchy and regulations in prostitution</span></p><p><span style="font-family: verdana;">There were two categories of Byzantine harlots: on the one hand, actresses and courtesans (scenicae), on the other, poor prostitutes (pornai) who fled from rural poverty and flocked to the great urban centres such as Constantinople and Jerusalem. There, even greater destitution pushed them straight into the rapacious hooks of crooks and pimps. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Actresses and courtesans</span></p><p><span style="font-family: verdana;">The scenicae were involved in a craft aimed primarily at theatre-goers. It has been described as a ‘closed craft’, since daughters took over from their mothers. The classic example is that of the mother of the future Empress Theodora who put her three young daughters to work on the stage of licentious plays. The poet Horace described in his Satires (1.2.1) Syrian girls (whose name ambubaiae probably derived from the Syrian word for flute, abbut or ambut) livening up banquets by dancing lasciviously with castanets and accompanied by the sound of flutes. Suetonius simply equated these with prostitutes (Ner. 27). That is why Jacob, Bishop of Serûgh (451-521) in Mesopotamia warned in his Third Homily on the Spectacles of the Theatre against dancing, ‘mother of all lasciviousness’ which ‘incites by licentious gestures to commit odious acts’. A sixth-century mosaic in Madaba in Transjordan depicts a castanet-snapping dancer dressed in transparent muslin next to a satyr who is clearly sexually-roused.[7] </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">According to Bishop John of Ephesus’ fifth-century Lives of the Eastern Saints, Emperor Justinian’s consort was known to Syrian monks as ‘Theodora who came from the brothel’. Her career proves that Byzantine courtesans like the Ancient Greek hetairai could aspire to influential roles in high political spheres. Long before her puberty, Theodora worked in a Constantinopolitan brothel where, according to the court-historian Procopius of Caesarea’s Secret History, she was hired at a cheap rate by slaves as all she could do then was to act the part of a ‘male prostitute’. As soon as she became sexually mature, she went on stage, but as she could play neither flute nor harp, nor even dance, she became a common courtesan. Once she had been promoted to the rank of actress, she stripped in front of the audience and lay down on the stage. Slaves emptied buckets of grain into her private parts which geese would peck at. She frequented banquets assiduously, offering herself to all and sundry, including servants. She followed to Libya a lover who had been appointed Governor of Pentapolis. Soon, however, he threw her out, and she applied her talents in Alexandria and subsequently all over the East. Upon her return to Constantinople, she bewitched Justinian who was then still only the heir to the imperial throne. He elevated his mistress to Patrician rank. Upon the death of the Empress, his aunt and the wife of Justin II (who would never have allowed a courtesan at court), Justinian forced his uncle Justin II to abrogate the law which forbade senators to marry courtesans. Soon, he became co-emperor with his uncle and at the latter’s death, as sole emperor, immediately associated his wife to the throne (Anecd. 9.1-10). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Poor prostitutes</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Only a few courtesans could climb the social ladder in this phenomenal way. Most prostitutes who worked in brothels and tavernae and are described as pornai, were slaves or illiterate peasant girls like Mary the Egyptian who later became a holy hermit in the Judaean desert. Because neither hetairai nor pornai had any legal status, and since hetairai were also slaves belonging to a pimp or to a go-between, the distinction between courtesans and pornai was based entirely on their different financial worth. This aspect of the trade was inherent in the Latin name meretrix for prostitute, meaning ‘she who makes money from her body’. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Three types of prices should be taken into consideration: the price for buying, the price for redeeming and the price for hiring. The peasants of the Constantinopolitan hinterland sold their daughters to pimps for a few gold coins (solidi). Thereafter, clothes, shoes and a daily food-ration would be these miserable girls’ only ‘salary’. To redeem a young prostitute in Constantinople under the reign of Justinian was cheap (Novell. 39.2). It cost 5 solidi, thus only a little more than the amount needed to buy a camel (41/3 solidi) and a little less than for a she-ass (51/3 solidi) or a slave-boy (6 solidi) in Southern Palestine at the end of the sixth century or in the early seventh century. That women could be degraded to the extent of being ranked with beasts of burden tells us much about Byzantine society. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In Rome and Pompeii, the services of a ‘plebeia Venus’ cost generally two asses – no more than a loaf of bread or two cups of wine at the counter of a taverna. Whereas the most vulgar kind of prostitute would only cost 1 as (Martial claimed in Epig. 1.103.10: ‘You buy boiled chick peas for 1 as and you also make love for 1 as’), R. Duncan-Jones notes that the Pompeian charge could be as high as 16 asses or 4 sestercii.[8] In early seventh-century Alexandria, the average rate for hiring a prostitute is provided by the Life of John the Almsgiver. As a simple worker, the monk Vitalius earned daily 1 keration (which was worth 72 folleis) of which the smallest part (1 follis) enabled him to eat hot beans. With the remaining 71 folleis, he paid for the services of a prostitute which being a saint, he naturally did not use, for his aim was to convert them to a Christian life. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Lack of clients over several days meant poverty and hunger. Thus a harlot in Emesa, modern Homs in central Syria, had only tasted water for three days running, to which St Symeon Salos remedied by bringing her cooked food, loaves of bread and a pitcher of wine. On days when she earned a lot, Mary the Egyptian prostitute in Alexandria ate fish, drank wine excessively and sang dissolute songs presumably during banquets. In denouncing the Byzantine courtesans’ obscene lust for gold, the sixth-century rhetor Agathias Scholasticus echoed the authors of the fourth-century BC Athenian Middle Comedy. In particular, the poet Alexis claimed that ‘Above all, they [the prostitutes] are concerned with earning money’.[9] Sometimes a prostitute’s jewellery was her sole wealth. When in 539, the citizens of Edessa, modern Urfa in south-eastern Turkey, decided to redeem their fellow-citizens who were held prisoners by the Persians, the prostitutes (who did not have enough cash) handed over their jewels (Procop. De Bell. Pers. 2.13.4). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">It is probably because prostitution could occasionally be very lucrative and thus beneficial through taxation, that the Christian Byzantine State turned a blind eye. Since the Roman Republic, according to Tacitus (Ann. II.85.1-2), male and female prostitutes had been recorded nominally in registers which were kept under the guardianship of the aediles. From the reign of Caligula, prostitutes were taxed (Suet. Cal. 40). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Christianity’s condemnation of any type of non-procreative sexual intercourse brought about the outlawing of homosexuality in the Western Empire in the third century and consequently of male prostitution. In 390, an edict of Emperor Theodosius I threatened with the death penalty the forcing or selling of males into prostitution (C.Th. 9.7.6). Behind this edict lay not a disgust of prostitution, but the fact that the body of a man would be used in homosexual intercourse in the same way as that of a woman. And that was unacceptable, for had St Augustine not stated that ‘the body of a man is as superior to that of a woman, as the soul is to the body’ (De Mend. 7.10)? </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In application of Theodosius’ edict in Rome, the prostitutes were dragged out of the male brothels and burnt alive under the eyes of a cheering mob. Nevertheless, male prostitution remained legal in the pars orientalis of the empire. From the reign of Constantine I, an imperial tax was levied on homosexual prostitution, this constituting a legal safeguard for those who could therefore engage in it ‘with impunity’. Evagrius emphasises in his Ecclesiastical History (3.39-41) that no emperor ever omitted to collect this tax. Its suppression at the beginning of the sixth century removed imperial protection from homosexual prostitution. In 533, Justinian placed all homosexual relations under the same category as adultery and subjected both to death (Inst. 4.18.4). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Already in 529, Justinian had attempted to put a curb on female child prostitution by penalising all those engaged in that trade, in particular the owners of brothels (CJ 8.51.3). In 535, he invalidated the contracts by which the pimps of Constantinople put to work peasant girls whom they had bought from their parents (Novell. 14). The prostitution of adult women, however, does not appear to have unduly worried the imperial legislator. The punishment inflicted on pimps who ran the child prostitution network, varied according to their wealth and respectability. Paradoxically, Byzantine administration considered the job of Imperial Inspector of the Brothels as eminently honourable, so much so that in 630 the Bishop of Palermo was appointed to this post. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The recruiting of prostitutes</span></p><p><span style="font-family: verdana;">The evidence of Justinianic legislation brings to light a change in child prostitution from Roman times when paedophilia focused on small boys much praised notably by Tibullus (Eleg. 1.9.53), to the Byzantine period when little girls found themselves at the centre of a prostitutional web. Some of the peasant girls recruited by pimps in the hinterland of Constantinople, were not even ten years old. St Mary the Egyptian admits that she left her parents and her village at the age of twelve and went to Alexandria where she lost both her virginity and her honour by prostituting herself (and enjoying it – which in the eyes of prudish Byzantines was the ultimate sin). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Abandoned children supplied to a large extent the prostitution market. Justin Martyr had observed that nearly all newborn babes who had been exposed, ‘boys as well as girls, will be used as prostitutes’ (1 Apol. 27). This entailed the risk of incest which obsessed Christian theologians: ‘How many fathers, forgetting the children they abandoned, unknowingly have sexual relations with a son who is a prostitute or a daughter become a harlot?’, asked Clement of Alexandria (Paed. 3.3). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The patristic and rabbinic ban on birth-control except for abstinence post partum and whilst breast-feeding, as well as the failure both to enforce adherence to the ecclesiastical calendar in marital intercourse or complete abstinence as advocated by Lactantius (Divin. Inst. 6.20.25), resulted in an increase of unwanted infants who joined the small victims of poverty on the Byzantine prostitution market. In 329, Constantine I decreed that a newborn could be sold by its parents in the event of dire poverty. A law of 428 cited poverty again as the main reason for the exploitation of poor girls by pimps. A century later, the Byzantine historian Malalas emphasised that it was only the poor who sold their daughters to pimps (Chronogr. 18). It was also out of want and hunger that a desperate Christianised Arab woman offered her body to Father Sissinius, a hermit who lived in a cave near the River Jordan at the end of the sixth century. When Sissinius asked her why she prostituted herself, her answer was limited to a pathetic: ‘Because I am hungry’ (Mosch. Prat. Spir. 136). Likewise, during the 1914-1918 war in Palestine, hunger forced adolescent girls to sell themselves to the German and Turkish troops. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Prostitution, Baths and illness</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Famous courtesans and common harlots, all met in the public Baths which were already frequented in the Roman period by prostitutes of both sexes. Some of these baths were strictly for prostitutes and respectable ladies were not to be seen near them (Mart. Epigr. 3.93). Men went there not to bathe, but to entertain their mistresses as in sixteenth-century Italian bagnios. The fourth-to-sixth-century Baths uncovered in Ashqelon in 1986 by the Harvard-Chicago Expedition appear to have been of that type. The excavator’s hypothesis is supported both by a Greek exhortation to ‘Enter and enjoy…’ which is identical to an inscription found in a Byzantine bordello in Ephesus, and by a gruesome discovery.[10] </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The bones of nearly 100 infants were crammed in a sewer under the bathhouse, with a gutter running along its well-plastered bottom. The sewer had been clogged with refuse sometime in the sixth century. Mixed with domestic rubbish – potsherds, animal bones, murex shells and coins – the infant bones were for the most part intact. Infant bones are fragile and tend to fragment when disturbed or moved for secondary burial. The good condition of the Ashqelon infant bones indicates that the infants had been thrown into the drain soon after death with their soft tissues still intact. The examination of these bones by the Expedition’s osteologist, Professor Patricia Smith of the Hadassah Medical School – Hebrew University of Jerusalem, revealed that all the infants were approximately of the same size and had the same degree of dental development. Neonatal lines in the teeth of babies prove the latters’ survival for longer than three days after birth. The absence of neonatal lines in the teeth of the Ashqelon babies reinforces the hypothesis of death at birth. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Whilst it is conceivable that the infants found in the drain were stillborn, their number, age and condition strongly suggest that they were killed and thrown into the drain immediately after birth.[11] Thus, the prostitutes of Ashqelon used the Baths not only for hooking clients but also for surreptitiously disposing of unwanted births in the din of the crowded bathing halls. It is plausible that the monks and rabbis were aware of this and that this (and not only the fear of temptation) was their main reason for equating baths with lust. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In the eyes of the pious Jews of Byzantine Palestine, any public bathhouse which was not used for ritual purification (mikveh) was tainted with idolatry, not only because it belonged to Gentiles, but also because a statue of Venus stood at the entrance of many bathhouses. The statue of Venus greeting the users of the Baths of Aphrodite at Ptolemais-‘Akko which the Jewish Patriarch Gamaliel II regularly frequented, was invoked by Proclus the Philosopher to accuse Gamaliel of idolatry. The Patriarch succeeded in clearing himself of this charge by demonstrating that the statue of Aphrodite simply adorned the Baths and in no sense was an idol (Mishna, Abodah Zarah 3.4). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Nevertheless, Venus which Lucretius (4.1071) had dubbed Volgivaga – ‘the street walker’ – was the patron of prostitutes who celebrated her feast on 23 April late into the Byzantine period. This, too, must explain the intense hostility of some rabbis towards the public baths of the Gentiles over which the goddess ruled both in marmore and in corpore. Since Biblical times, lust had always been intimately associated with the idolatrous worship of the ashera – a crude representation of the Babylonian goddess of fertility Ishtar who had become the Canaanite, Sidonian and Philistine Astarte and the Syrian Atargatis (1 Kgs 14.15) – as well as with the green tree under which an idol was placed (1 Kgs 14.23; Ez 6.13). Had the prophet Jeremiah (2.20) not accused Jerusalem of prostituting herself: ‘Yea, upon every high hill / and under every green tree, / you bowed down as a harlot’? </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Prostitution and sin</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Satisfying sexual temptation and thus transgressing a ban inevitably brought about divine punishment of which leprosy was the embodiment par excellence. Relentlessly niggled by the ‘spirit of impurity’, a monk left his monastery of Penthucla in the lower Jordan Valley and walked to Jericho in order ‘to satisfy his evil yearning’ writes John Moschus (Prat. Spir. 14). “When he entered into the house of prostitution, he was at once completely covered in leprous spots; and having realised how awful he looked, he immediately returned to his monastery, giving thanks to God and saying: ‘God has inflicted on me this illness, so that my soul would be saved'”. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Syphilis</span></p><p><span style="font-family: verdana;">In fact, he had most likely not caught leprosy (which is not transmitted by sexual contact) but venereal syphilis, just like Heron, a young monk of Scetis who, ‘being on fire’, left his cell in the desert and went to Alexandria where he visited a prostitute. Palladius’ narrative in the Lausiac History 26 continues thus: ‘An anthrax grew on one of his testicles, and he was so ill for six months that gangrene set into his private parts which finally fell off’. According to the Babylonian Talmud (Shabbat 33a), Rabbi Hoshaia of Caesarea also threatened with syphilis ‘he who fornicates’. He will get ‘mucous and syphilous wounds’ and moreover will catch the hydrocon – an acute swelling of the penis. These are precisely the symptoms of the primary phase of venereal syphilis. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">There are, of course, two conflicting theories concerning syphilis. According to the Colombian or American theory, syphilis (Treponema pallidum) appeared for the first time in Barcelona in 1493, brought back from the West Indies by the sailors who had accompanied Christopher Columbus. On the other hand, the unicist theory claims that the pale treponema has existed since prehistoric times and has spread under four different guises: pinta on the American continent, pian in Africa, bejel in the Sahel, and lastly venereal syphilis which is the final form of a treponema with an impressive gift for mutation and adaptation. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The latter hypothesis is supported by a recent discovery of great importance made by the Laboratoire d’anthropologie et de préhistoire des pays de la Méditerranée occidentale of the CNRS at Aix-en-Provence. Lesions characteristic of syphilis have been detected on a foetus gestating in a pregnant woman who had been buried between the third and the fifth centuries AD in the necropolis of Costobelle in the Var district. Bejel is still endemic amongst some peoples of the Eastern Mediterranean. A few cases have been recorded archaeologically on skeletons of Bedouins and settled Arabs of Ottoman Palestine. Contracted in childhood, bejel spreads by physical but not necessarily sexual contact, whereas syphilis which is an illness of adults, is transmitted only sexually. In both cases, the deterioration of the bones as well as the symptoms and the progress of the illness are identical. However, only venereal syphilis is able to go through the placenta and to infect the embryo. The mother of the Costobelle foetus must therefore have suffered from venereal syphilis. This would confirm the view held by modern pathologists that venereal syphilis already existed in Ancient Greece and Rome. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The sin of enjoying sex</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Besides the sin of lust punished by illness with which prostitutes contaminated all those who approached them physically, harlots embodied also the sin of sexual pleasure amalgamated with that of non-procreative sex condemned by the Church Fathers. The Apostolic Constitutions (7.2) forbade all non-procreative genital acts, including anal sex and oral intercourse. The art displayed by prostitutes consisted precisely in making full use of sexual techniques which increased their clients’ pleasure. Not surprisingly therefore, Lactantius condemned together sodomy, oral intercourse and prostitution (Divin. Inst. 5.9.17). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">One technique perfected by prostitutes both increased the pleasure of their partners and was contraceptive. Lucretius’ description of prostitutes twisting themselves during coitus (De rer. nat. 4.1269-1275) was echoed by the Babylonian Talmud (Ketuboth 37a): ‘Rabbi Yose is of the opinion that a woman who prostitutes herself turns round to prevent conception’. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Contraception</span></p><p><span style="font-family: verdana;">In the sermons of the Church Fathers, contraception and prostitution formed a couple that could only engender death. St John Chrysostom cried out in Homily 24 on the Epistle to the Romans 4: ‘For you, a courtesan is not only a courtesan; you also make her into a murderess. Can you not see the link: after drunkenness, fornication; after fornication, adultery; after adultery, murder?’. According to Plautus, abortion was a likely action for a pregnant prostitute to take (Truc. 179), either – Ovid suggested – by drinking poisons or by puncturing with a sharp instrument called the foeticide, the amniotic membrane which surrounds the foetus (Amor. 2.14). Procopius of Caesarea states emphatically that when she was a prostitute, Empress Theodora knew all the methods which would immediately provoke an abortion (Anecd. 9.20). </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In the same breath, the Didascalia Apostolorum (2.2) condemned both abortion and infanticide: ‘You will not kill the child by abortion and you will not murder it once it is born’. In 374, a decree of Emperors Valentinian I and Valens forbade infanticide on pain of death (Cod. Theod. 9.14.1). Nevertheless, the practice which had been common in the Roman period, continued. That is why the Tosephta (Oholoth 18.8) repeated in the fourth century the warning made by the Mishna in the second century: ‘The dwelling places of Gentiles are unclean… What do they [the rabbis] examine? The deep drains and the foul water’. This implied that the Gentiles disposed of their aborted foetuses in the drains of their own houses. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">The newborn babes who had been killed and tossed into the main sewer of the Ashqelon Baths, were predominantly boys.[12] This contradicts W. Petersen’s statement that ‘Infanticide is … associated with the higher valuation of males’.[13] According to him, whenever infanticide is practised, girls are first eliminated, followed by deformed and sickly children, offspring unwanted for reasons of magic (such as multiple births, twins or triplets) or of social ostracism (such as bastards). Beyond the biological fact that male births are more numerous than female births, the male dominance in the infanticide pattern at Ashqelon may derive in this precise case from the very trade of the mothers of these newborn children. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">According to Apollodoros’ Against Neaira, Greek hetairai predominantly bought young female slaves or adopted new-born girls who had been exposed. They educated them in the prostitutes’ trade and confined them to the brothels until these girls were old enough to ply their trade themselves and support their adopted mothers in their old age. Consequently, in a society of prostitutes, would Petersen’s ‘natural’ selection not have been reversed? Baby girls would have been kept alive and brought up in brothels so that eventually they would be able to pick up the trade from their mothers when the latters’ attraction had faded. It would not have been possible to raise baby boys in the same way.[14] </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Tainted by the sins of lust, of sexual enjoyment and murder, Byzantine prostitutes, however, were never ‘branded’, unlike the Roman prostitutes who by law had to look different from respectable young women and matrons and were therefore made to wear the toga which was strictly for men (Hor. Sat. 1.2.63); unlike, too the mediaeval harlots of Western Europe who are consistently depicted wearing striped dresses, stripes being the iconographic attribute of ‘outlaws’ such as lepers and heretics.[15] Descriptions of the physical aspect of Byzantine prostitutes are at best vague, such as ‘dressed like a mistress’ in Midrash Genesis Rabbah (23.2). We can only imagine their appearance from fragmentary evidence, such as blue faience beaded fish-net dresses worn by prostitutes in Ancient Egypt, of which there are several strips in the Weingreen Museum of Biblical Archaeology of Trinity College, Dublin. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">Prostitution – a social necessity</span></p><p><span style="font-family: verdana;">‘Banish prostitutes … and you reduce society to chaos through unsatisfied lust’, St Augustine warned (De Ord. 2.12). He preached, moreover, that ‘unnatural sex is atrocious if committed with a prostitute, even more atrocious if committed with a wife… If a man wishes to use part of the body of a woman which it is forbidden to use for that, it is more shameful for the wife to allow for such crime to be performed on her body than to let it be done on another woman’ (De bon. conjug. 11.12). Thus, in the well-organised world of the City of God, there was no need whatsoever for domestic contraception. If possessed by a non-procreative urge, a man simply had to go to a prostitute and pour out his sperm but in vas, since coitus interruptus was strictly forbidden. The harlot’s rôle was therefore that of a ‘natural’ contraceptive. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">As a result of a chain of false logic, sexual repression dictated by the Church Fathers led to eroticism per se at the hands of prostitutes. Whilst controlled procreative sexuality was kept harnessed at home, pleasure blossomed amongst the harlots. The Midrash Genesis Rabbah (23.2) explained that at the time of the Great Flood, a man used to marry two women, one to bear him children, and another for sexual intercourse only. The latter took a ‘cup of roots’ to render herself sterile and was accustomed to keep company with him dressed like a mistress. Is this not reminiscent of Apollodoros’ triad amputated of the pallake – the concubine? Had values therefore not changed despite the advent of Judaeo-Christian civilisation? </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">In fact, values had changed, but in this particular context for the worse. Frankness had given way to prudish dishonesty displayed both by Rabbinic Judaism and Patristic Christianity. Such puritanism is surely to blame for the proliferation of Byzantine prostitution and in its trail the increase in numbers of abandoned children. The bad faith shared by Augustine and Jerome on the matter of prostitution encouraged prostitution in exactly the same way that the Victorian brothel was, according to Michel Foucault, the offshoot of bourgeois puritanism. [16] </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">References:</span></p><p><span style="font-family: verdana;">[1]This article is based on a paper given at the Dublin Classics Seminar in the Department of Classics of University College Dublin on 25 April 1995 at the invitation of its organiser, Dr A. Erskine, whom we wish to thank warmly. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[2]In particular, see the discussion in M. Lloyd, Euripides Andromache (Warminster, 1995), pp. 6 ff. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[3]P. Salmon, Population et dépopulation dans l’empire romain (Bruxelles, 1974), p. 45. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[4]In particular Canon 87 of the Council in Trullo of 692. See C.J. Héfélé and H. Leclercq, Histoire des Conciles, T. III.[1] (Paris, 1909), p. 573. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[5]Palatine Anthology (A.P.) 5.46; 5.101; 5.302 and 5.308. See also, R.C. McCail, ‘The Erotic and Ascetic Poetry of Agathias Scholasticus’, Byzantion 41 (1971), p. 215. We are grateful to Dr R.C. McCail of the Department of Classics, University of Edinburgh, for introducing us to Agathias’ erotic poetry connected with prostitution. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[6]G. Mazor, ‘City Center of Ancient Bet Shean – South’, Excavations and Surveys in Israel 1987/88, Vol. 6 (1987), pp. 18 ff.; R. Bar-Nathan and G. Mazor, ‘City Center (South) and Tel Iztabba Area. Excavations of the Antiquities Authority Expedition, The Bet She’an Excavation Project (1989-1991)’, Excavations and Surveys in Israel, Vol. 11 (1993), pp. 43 ff. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[7]M. Piccirillo, Madaba le chiese e is mosaici (Milano, 1989), pp. 134 ff. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[8]R. Duncan-Jones, The Economy of the Roman Empire. Quantitative Studies (Cambridge, 1982, 2nd ed), p. 246. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[9]Agathias, A.P. 5.302; Alexis, fr. 103 (Athenaeus XIII 568a), Kassel-Austin ed. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[10]L.E. Stager, ‘Eroticism and Infanticide at Ashkelon’, Biblical Archaeology Review XVII, No. 4 (July-August 1991), pp. 50 ff. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[11]P. Smith and G. Kahila, ‘Bones of a Hundred Infants Found in Ashkelon Sewer’, Biblical Archaeology Review XVII, No. 4 (July-August 1991), p. 51. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[12]Thanks are due to Prof. P. Smith for informing us on 11 November 1994 of the latest results of her paleoanthropological study. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[13]Population (New York-London, 3rd ed., 1975), p. 205. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[14]We are extremely grateful to Dr M. Lloyd of the Department of Classics, University College Dublin, for discussing with us at length the various aspects of this problem and for suggesting to us this hypothesis. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[15]J.-Cl. Schmitt, ‘Prostituées, Lépreux, Hérétiques: les rayures de l’infamie’, L’Histoire No. 148 (Octobre 1991), p. 89. </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">[16]Histoire de la Sexualité. 1. La volonté de savoir (Paris, 1976) p. 11.</span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-91153453412917001252021-09-02T11:31:00.001-07:002021-09-02T12:02:34.825-07:00Ece Ayhan | dar pantolonlu kostak delikanlılar<p><span style="font-family: verdana;"> <em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Şiirimiz karadır abiler[*]</em></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kendi kendine çalan bir davul zurna</em><br /><em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Sesini duyunca kendi kendine güreşmeye başlayan</em><br /><em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Taşınır mal helalarında kara kamunun</em><br /><em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Şeye dar pantolonlu kostak[1] delikanlıların şiiridir</em></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;">Aşk örgütlenmektir bir düşünün abiler
</span></em></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><em style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;">Ece Ayhan</span></em></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><i style="font-family: verdana;"><br />Ece Ayhan Çağlar (September 10, 1931 in Muğla – July 13, 2002 in İzmir) was a contemporary Turkish poet. He used the name Ece Ayhan in his poems. He is one of the prominent figures of the II. New Movement, however he didn't accept this name and preferred Civilian Poetry. He was a homosexual but he officially denied such claims.. </i></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><i style="font-family: verdana;"></i></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><i style="font-family: verdana;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwbmIJ-2V6yOI29Jt5UNQ0s594gWoaImu4eytWvN_MC-m3VDQGBSzPCbKWUU-k7yd49d4l31ZAL0e3SQSGbXPFdOuxJsyBrrseHE93YlVqB42bSdEZnEy47qTRqSJYzE1N6VBU/s500/eceayhan1.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="321" data-original-width="500" height="286" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwbmIJ-2V6yOI29Jt5UNQ0s594gWoaImu4eytWvN_MC-m3VDQGBSzPCbKWUU-k7yd49d4l31ZAL0e3SQSGbXPFdOuxJsyBrrseHE93YlVqB42bSdEZnEy47qTRqSJYzE1N6VBU/w446-h286/eceayhan1.jpeg" width="446" /></a></i></div><i style="font-family: verdana;">Ece Ayhan was born "Ece Ayhan Çağlar" on July 10, 1931 in Datça, where his father, Behzat Çağlar, worked as the Revenue Officer of the District. His paternal grandfather was the mufti of Gelibolu. His mother, Ayşe Hanım, was the daughter of Hafız İbrahim Deniz, who was half peasant and half trader. Ece Ayhan was initially schooled in several districts of Çanakkale, a western province of Turkey in the Marmara region, including the central district. In 1940, he moved to Istanbul with his family. His father by then had retired from public service. Ece Ayhan graduated from Karagümrük elementary school, Zeyrek secondary school and Taksim high school. We do not know much about his childhood, though he gives some hints in his poems about the poverty they lived in. </i><p></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><i style="font-family: verdana;">One of the leading figures of the ‘Second New' movement in Turkish poetry, Ece Ayhan was a rebellious poet who avoided daily routine jobs and systems, and reflected his nature in his poems by pushing the boundaries of language in an effort to break the literary tradition and create a new realm of meaning.</i></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><i style="font-family: verdana;">Selected Works</i></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><i style="font-family: verdana;">Kınar Hanım'ın Denizleri (1959) (Seas of Kinar Hanim) Bakışsız Bir Kedi Kara (1965) (A Blind Cat Black) Ortodokslular (1968) (Orthodoxies) Devlet ve Tabiat (1973)(Government and Nature) Yort Savul (Collection of the above works, 1977) Zambaklı Padişah (1981) (The Sultan's Lily) Defterler (Diaries, 1981) (Notebooks) Çok Eski Adıyladır (1982) (With Its Very Old Name) Kolsuz bir Hattat (Prose, 1987) (An Armless Calligrapher) Çanakkaleli Melahat'a İki El Mektup ya da Özel Bir Fuhuş Tarihi (1991) (Two Rounds Of Letter To Melahat Of Çanakkale or A Special History Of Prostitution) Sivil Şiirler (1993) (Civil Poems) Son Şiirler (1993) (Last Poems) Bütün Yort Savul'lar (Complete poetry, 1994) </i></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">[1] kostak: [ Hamit Zübeyr & İshak Refet, Anadilden Derlemeler, 1932] kostak (Muğla): tenasüplü, biçimli, güzel. (...) kostaklanmak (Niğde): çalım satmak.</span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">Not: Anadolu ağızlarında koska ve kostul "havalı, çalımlı" ve kossak "çiftleşme zamanı gelmiş koyun" biçimleri görülür. küstah < Fa gustaχ sözcüğüyle irtibatlandırılması düşünülebilir.</span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">Source: Nisanyan Sozluk</span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">Fars. gustāḫ “küstah”tan) halk ağzı.</span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">1. Güzel ve zarif giyinmiş (kimse).</span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">2. Çalımlı, onurlu (kimse).</span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">3. Yürekli, yiğit, kabadayı (kimse).</span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: verdana;">küstah: </span><span style="font-family: verdana;">(ﻛﺴﺘﺎﺥ) sıf. ve i. (Fars. gustāḫ) Haddini bilmez, saygısız, utanmaz (kimse): Hiç unutmam, arabanın içine küstahın biri kâğıda sarılı, suda pişmiş iki mısır atmasın mı! Niyaz’la birlikte ödümüz koptu (Fahri Celâl). Bütün muâmelesini küstah ve kaba buluyordu (Yâkup K. Karaosmanoğlu – Ö.T.S.). Halbuki bilâkis gāyet yüksekten atan, kendisinde tükenmez haklar gören küstah, hafif, şımarık bir mahlûk buldu (Reşat N. Güntekin).</span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">Küstâhâne (ﻛﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ) sıf. ve zf. (Fars. -āne ekiyle) Küstah birine yakışır tarzda, küstahça: Umarım mâzur ola evzâ-ı küstâhânesi / Bakma noksân-ı Nazîm’e yâ Habîb-i Kibriyâ (Nazîm’den). Korkarım ki taraf-ı şâhânelerinden alacağı ihsâna kanâat etmeyerek daha ziyâdesine nâil olmak için küstâhâne tasdîâta kalkışmak sûretiyle efendimizi bî-huzur eder (Fâik Reşat). Kız odaya girince artık evvelki gibi küstâhâne nazarlarla yüzüne bakamıyordu (Hüseyin R. Gürpınar). </span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">Küstahça sıf. ve zf. Saygısız bir şekilde, küstâhâne: Küstahça tekliflerini söyledi (Ömer Seyfeddin). Çocuk küstahça omuz silkti (Hâlide N. Zorlutuna – Ö.T.S.).</span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;"><br /></span></span></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">[*]</span></span></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Mor Külhani<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">1. Şiirimiz karadır abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Kendi kendine çalan bir davul zurna<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Sesini duyunca kendi kendine güreşmeye başlayan<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Taşınır mal helalarında kara kamunun<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Şeye dar pantolonlu kostak delikanlıların şiiridir<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Aşk örgütlenmektir bir düşünün abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">2. Şiirimiz her işi yapar abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Valde Atik'te Eski Şair Çıkmazı'nda oturur<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Saçları bir sözle örülür bir sözle çözülür<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Kötü caddeye düşmüş bir tazenin yakın mezarlıkta<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Saatlerini çıkarmış yedi dala gerilmesinin şiiridir<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Dirim kısa ölüm uzundur cehennette herhal abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">3. Şiirimiz gül kurutur abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Dönüşmeye başlamış Beşiktaşlı kuşçu bir babanın<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Taşınmaz kum taşır mavnalarla Karabiga'ya kaçan<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Gamze şeyli pek hoş benli son oğlunu<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Suriye hamamında sabuna boğmasının şiiridir<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Oğullar oğulluktan sessizce çekilmesini bilmelidir abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">4. Şiirimiz erkek emzirir abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Ilerde kim bilir göz okullarına gitmek ister<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Yanık karamelalar satar aşağısı kesik kör bir çocuğun<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Kinleri henüz tüfek biçimini bulamamış olmakla<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Tabanlarına tükürerek atış yapmasının şiiridir<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Böylesi haftalık resimler görür ve bacaklanır abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">5. Şiirimiz mor külhanidir abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Topağacından aparthanlarda odası bulunamaz<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Yarısı silinmiş bir ejderhanın düzüşüm üzre eylemde<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Kiralık bir kentin giriş kapılarına kara kireçle<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Şairlerin ümüğüne çökerken işaretlenmesinin şiiridir<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Ayıptır söylemesi vakitsiz Üsküdarlıyız abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">6. Şiirimiz kentten içeridir abiler<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><o:p><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"> </span></i></o:p></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Takvimler değiştirilirken bir gün yitirilir<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Bir kent ölümünün denizine kayar dragomanlarıyla<o:p></o:p></span></i></p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Düzayak çivit badanalı bir kent nasıl kurulur abiler?<o:p></o:p></span></i></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
</p><p class="MsoNormal"><i><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;">Ece Ayhan<o:p></o:p></span></i></p><p style="background-color: white; border: 0px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-9872668504607289312021-04-20T09:53:00.000-07:002021-04-20T09:53:06.827-07:00Kanto Article<p><span style="font-family: verdana;"><br />Italian Opera and theater had a huge impact on Turkish culture in the early 20th century. Terminology of music and theater derived from Italian. In the argot at the improvisational theater of Istanbul the stage was called "sahano", backstage was referred to as "koyuntu", the backgrounds depicting the countryside, and "Bosko", the applause as "Furi" and the songs sung as solos or duets between the acts and plays under the name "Kanto", was the case with their Italian counterparts, the Turkish members of the troupe played songs and music before the show and between the acts to peak peoples interest and draw in customers. Kanto was based on traditional Eastern makam, but conducted with Western instruments.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">(pictured: </span><span style="background-color: white; color: #4d5156;"><span style="font-family: verdana;">Haydo Lillora Sıosgiroz | </span></span><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">Hicaz Buselik Jewish Kanto)</span></p><p><span style="background-color: white;"><span style="color: #202122; font-family: verdana;">https://www.youtube.com/watch?v=VLV3zeIqIbk</span></span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJGKxIdjExR2qbQDekbKeWhJgU6QjmbvDK6zbS1RjZVPgC74r1ajeHQxOY9wiivVR52jbgMwrGUv-ExI-AQ7Ve7BRdaxiiPmDkfikyz0kZ0_S2kanEgI0SQo5N4JbAI3Tf-DsL/s2048/yahudikanto1-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1573" data-original-width="2048" height="506" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJGKxIdjExR2qbQDekbKeWhJgU6QjmbvDK6zbS1RjZVPgC74r1ajeHQxOY9wiivVR52jbgMwrGUv-ExI-AQ7Ve7BRdaxiiPmDkfikyz0kZ0_S2kanEgI0SQo5N4JbAI3Tf-DsL/w658-h506/yahudikanto1-1.jpg" width="658" /></a></div><p></p><p><span style="font-family: verdana;">1. Of theatrical origin.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Impromptu theatrical performances were performances of Karagoz shadow puppet and Orta Oyunu form of Turkish theatre performed in the open air of tradition, albeit in much more simplifled form. The themes of these traditional theatre arts, as well as their stereotypes were used as the basis for the new extemporaneous performances of the tuluat "impromptu" theatre. Thus, Kanto can be regarded as a unifying feature of all the tuluat theatre.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2. Periods</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Kanto is usually divided into two periods. Division, especially in terms of musical structure, obviously, since the early 1900-ies in Kanto in Kanto in 1923, and after the Republican period, especially after the middle of 1930-ies. Next, you can select two styles in the early years: Galata and Direklerarası after the old quarters of Istanbul.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.1. The early period: 1900s-mid-1930-ies. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">The early period Kanto tradition was nourished in Istanbul. The same is true in the post-Republican period. The citys large and diverse population, we offer themes that were the mainstay of Kanto. Kanto was heavily influenced by musical theatre, Balkan and Byzantine or Anatolian music Karsilamas, which, however, was often the subject of satire in Kanto songs and Greek music, especially the Istanbul rum, who are so fond of urban entertainment. In other words, Kanto was the result of cultural exchange and almost all the early Kanto singers were either rum or Armenian: Pepron, Caracas, Haim, Shamiram Kelleciyan and Peruz Terzekyan they are all made in the period after 1903.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.2. Galata and Direklerarası. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata was part of Istanbul, where the sailors, rowdies and roustabouts often. Ahmet Rasim Bey gives a vivid picture of the Galata theaters in the novel Fuhs-I AKIT "old whore": "Everyone thought Peruz was the most playful, most skilled and most provocative. Seats closer to the stage was always crammed full. They said Peruz, she became loose and entangled the heart of many young people and made himself an enemy of many. Her songs are hardly finished, when there are chairs, flowers, bouquets, and ribbons of letter. Fly from boxseats. It seemed that the building would be shaken to its foundations". Direklerarası in comparison to Galata was a more refined center of entertainment. Direklerarası was said to be quite lively at night during the month Ramadan or Ramazan in Turkish. It was there that the troupes of Kel Hasan and Abdi Efendi and later Neshid gained popularity. Under the influence of these masters Kanto was his Golden years. Bands orchestras recommended instruments such as trumpet, trombone, violin, trap drum and cymbals. The band starts to play contemporary popular songs and marches about an hour before the main show. This interval ends with the famous Izmir Marsı March, a sign that the show time was approaching. The game started as soon as the musicians took their places on stage. Famous artists include: Peruz, Shamran, to, Eleni, Kuçuk and Buyuk Amelya, Mari Ferha and Virjin.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.3.1923–mid-1930s years: decline in popularity. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">After the formation in 1923 of the Turkish Republic, there have been changes in the cultural life of Turkey. It was a period of rapid transformation and its effects were widespread. Turkish women finally gained the freedom to appear on stage, breaking the monopoly previously held Rûm Istanbul, Greek and Armenian women who performed in musical and not musical theatre. Institutions such as Darulbedayi the Istanbul city theatre and Darulelhan Istanbul Conservatory educated musicians who worked as artists in Kanto. To 1930 years, the Western lifestyle and Western art has put pressure on the traditional Turkish formats that have been marginalized. The operetta, the tango and later the Charleston and the Foxtrot of the shadows Kanto. The popularity of the Cantos began to fade, the center has shifted and the theaters of Galata and Direklerarası in the end was closed. Turkish women artists who were not receptive to the Cantos typical profanity prefer to turn away from him.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.4. Topics. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">The Kanto singers in this period were also composers. Songs had simple melodies combined with lyrics that described the tensions between men and women or to explore topics of love, or simply reflect local events of the time. The composition was known makams such as Rast, Huzzam, Hicaz, Huseyni and Nihavent. Songs Canto remember the names of their interpreters and by their creators.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.5. The end of the 1930-ies and beyond. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">There was a new trend after the end of the 1930-ies: theres been a resurgence of interest in the Kanto form. Although quite far from its fundamental principles a new type of Kanto was again popular. Kanto was no longer exclusively for performances on the stage, there began to exist record created in the Studio. While the texts began to include satirical takes on contemporary cultural trends and fashions. The songs were recorded with the 78 rpm phonograph. Colombia is a leading label that commissioned Kanto from Kaptanzade Ali Riza Bey, Refik Fersan, Dramalı Hasan, Sadettin Kaynak, Cumbus Mehmet and Mildan Niyazi Bey. In makams were the same, but the devices have not changed. Kanto were now accompanied in fretlees cumbus banjo-like instrument the Oud and fretless lute, and calpara castanets. Foxtrot, Charleston, Rumba and the rhythms combined with the typical Kanto forms. Female soloists from this period include: same Makbule Enver, Mahmure, and Neriman, Besiktaslı Kemal Senman was the most sought-after singer for a duet.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.6. Topics. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">Among the topics discussed by the new kantocu singers or composers Kanto), the most frequent subject of satire about the new role of women after the formation of the Republic. Songs like "Sarhos Kızlar" drunk girls, or "Sofor Kadınlar" women drivers were written in retaliation for all the suffering women endured at the hands of people in the past. Other songs with similar themes "Daktilo" the typewriter, which brought to mind the newly minted Secretaires society "Berel Kyz" girl in a beret "Kadın Asker" and "Olursa" when women were warriors.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"> </span><span style="font-family: verdana;">2.7.The modern use of the term. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">Kanto had a huge impact on modern Turkish popular music. However, the word "Kanto" eventually became more generalized umbrella term than a precise definition of the musical genre. Any tune that does not adhere to any agreements, or any song that appealed to the trends and tastes of the time of its release, called Kanto. Any music instrumented in a new labeled Kanto. Nurhan Damcıoğlu is an example of modern post-1980-ies the artist is marked as Canto singer.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">2.8. Rhythms. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">Most rebetiko songs are based on traditional Greek or Anatolian dance rhythms. The most common are:</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Antikristos or Karsilamas and Argilamas 9 / 8 meters.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Zeibekiko, and 9 / 4 or 9 / 8 meters, in its various forms.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Sirtaki, including various kinds of Greek music. It is also a quick option Chasapiko as 4 / 4 and 2 / 4 meter.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">The hasapiko, in 4 / 4 meter and the fast version Hasaposerviko in 2 / 4 meter.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Tsifteteli, a dance of women, 4 / 4.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Sirtos, the General name for many Greek dances that Nisiotika, mostly the 4 / 4 meter in various forms.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Kamilierikos 9 / 8 meter) and Aptalikos divided into two sixteenth, slow version 9 / 4 and fast version of 9 / 16 meter in various forms.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Melinos karsilamas Mastika. Kanto was heavily influenced by musical theatre, Balkan and Byzantine or Anatolian music Karsilamas which was however</span></p><p><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">Hicaz Buselik Jewish Kanto</span><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;"> (</span><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Turkish_language" style="background: none rgb(255, 255, 255); color: #0645ad; font-family: verdana; text-decoration-line: none;" title="Turkish language">Turkish</a><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">: </span><i lang="tr" style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">Hicaz Buselik Yahudi <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kanto_(music)" style="background: none; color: #0645ad; text-decoration-line: none;" title="Kanto (music)">Kantosu</a></i><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">,</span><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Greek_language" style="background: none rgb(255, 255, 255); color: #0645ad; font-family: verdana; text-decoration-line: none;" title="Greek language">Greek</a><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">: </span><span lang="el" style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">Πράσινες ντομάτες - Συρτό Άνδρου</span><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">) is a Greek, Jewish and Turkish folkloric tune </span><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Syrtos" style="background: none rgb(255, 255, 255); color: #0645ad; font-family: verdana; text-decoration-line: none;" title="Syrtos">syrtos</a><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;"> or </span><a class="mw-redirect" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hasaposerviko" style="background: none rgb(255, 255, 255); color: #0645ad; font-family: verdana; text-decoration-line: none;" title="Hasaposerviko">hasaposerviko</a><span style="background-color: white; color: #202122; font-family: verdana;">.</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><a href="https://amp.en.google-info.org/index.php/201105/1/kanto-music.html">SOURCE</a></span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-8185208746086287462021-04-19T11:09:00.001-07:002021-04-19T11:09:29.103-07:00TAŞ PLAK KAYITLARINDAKİ KANTO ÖRNEKLERİNİN MÜZİKAL ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ | Özge ŞEN<p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>PG 29</i></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i><span style="background-color: white; text-align: justify;"> </span><span style="background-color: white; text-align: justify;">Berna Özbilen yayınlanmamış yüksek lisans tezinde kantoyu şu şekilde tanımlamıştır: (Özbilen, 2006: 6) kanto, özellikle bir kadın tarafından söylenen, dans ve şarkının aynı anda orkestra eşliği ile icra edildiği, genellikle hareketli, akılda kalıcı melodilere sahip, konuları açısından yaşadığı dönemin güncelliğini yansıtan şarkılardır. Kanto türünün benimsenmesini sağlayan kimlik kadın kimliğidir. Gerek dans, gerekse şarkı sözlerinin anlamları kantonun kadınlara özgü bir icra biçimi olduğunu desteklemektedir. Ruhi Ayangil, kantoyu batı tarzı tiyatro ile tuluat tiyatrosunun rekabet ortamında doğmuş, toplumun asrileşme özlemiyle değer ölçülerinin değişmeye başladığı bir dönemde toplumdaki cinsel kültürün değişmesine katkıda bulunmuş alt kültür musıkisi örnekleri olarak tanımlamaktadır (Ayangil, 1994: 420). Murat Belge kantoyu tarif ederken şu ifadeleri kullanmıştır: (Belge, 2009: 419, 420) Kanto, toplumda bir değişimin ürünü ve aynı zamanda ürünü olduğu değişim hakkında bir commentaire dir. Sırf bir şarkı olarak baktığımızda, ezgisi, temposu, sazları ve söyleniş biçimiyle, o zamana kadar bilinen bütün şarkılardan farklıdır. Ama kanto yalnız bir şarkı değildir; aynı zamanda, kendisini izleyecek olan oyunun bazı teatral özelliklerini de içerir. Kantoyu söyleyen, jest ve mimikleriyle güfteyi pekiştirir. Ayrıca, sözlerin arasındaki müzikli bölümlerde küçük bir dans icra eder, düetin ortaya çıkmasıyla bu teatral özellik iyice ön plana çıkar. Kantonun nasıl ortaya çıktığını ve ortaya çıkış dönemindeki özelliklerini içeren tanımlamaların dışında nasıl değişime uğradığına dair Cemal Ünlü nün yaptığı açıklamalar şu şekildedir:(ünlü, 1998: 8) 1903 ten sonra Pepron, Karakaş, Haim, Şamram, Peruz gibi sanatçıların yanısıra pek çok hafız da plaklara kanto okudu.</span></i></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><span style="background-color: white; text-align: justify;"><i>PG 33</i></span></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><span style="background-color: white; text-align: justify;"><i>Taş Plak Kayıtlarında Kanto 78 devirli gramofon plakları Türkiye de, başka bir dilde karşılığı olmayan taş plak sözcüğü ile ifade edilmektedir. Tanzimat tan sonra yaygınlaşan ve rağbet gören Batı müziğine karşı Türk müziği, kısa süreli şarkı formuyla direniş göstermiştir. Kantolar da şarkılar gibi kısadır yılında İstanbul a gramofon plak kayıtları yapmak için gelen yabancı teknisyenlerin yaklaşık 3 dakikalık kayıt süresine sahip aygıtlarına kantolar da malzeme olmuştur. Sarayla bağlantısı olmayan piyasacı sanatçıların pek çoğu gayrimüslim olduğu için dini veya toplumsal baskı altında değillerdir. Bu kişiler ses kayıdına sıcak bakmaktadır. Bu sayede bir çok çalgı ve ses kaydı yapılmıştır. Ancak teknisyenler kaydetmek için kadın sesi bulmakta zorlanmaktadırlar. Müslüman Türk hanımları bu konuda çekimser davranmaktadırlar yılından sonra plak şirketleri azınlık ve çingene asıllı kadın okuyucuları keşfetmiş, bu sayede bir takım kantolar da gramofon plaklarına doldurularak tarihe geçmiştir. Cemal Ünlü nün Git Zaman Gel Zaman kitabındaki ifadeleri bu konunun ayrıntılarını göstermektedir: (Ünlü, 2004: 150, 151) 1906 kayıtlarının en önemli özelliği, hanım okuyucuların sayısındaki artıştır. Bu kayıtların dikkat çekici diğer yanı ise kanto ve kanto okuyucularıdır. Repertuardaki erkek sanatçı bolluğu büyük olasılıkla firma yöneticilerini çözüm bulmaya yöneltti. Kadın seslerindeki açığı kapatmanın akıllı bir yolu dönemin iki büyük kantocusunu kayıt hunisinin önüne getirmekten geçiyordu. Bu iki ünlü kantocu Peruz ve Şamram Hanımlardır O yıldan sonra plaklara kanto okumak moda olup yaygınlaşacak, hemen her sanatçı birkaç kanto plağı yapacaktır ama Şamram ve Peruz un kantoları Direklerarası havasını olduğu gibi yansıtan, edası, raksa uygunluğu, eşlik orkestrası ve besteleriyle özgün icralar olarak farklılaşacaktır.</i></span></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>PG 83-85</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>3.2.6 Lari Liralar DCD de bulunan Lari Liralar kantosunun makamı rast, karar sesi batı müziğine göre sol diyez perdesidir. Türk müziğine göre bu kanto kız neyi-mansur mabeyni akordundadır. Kayıt tarihi 1906 dır. Nim sofyan ve semai usülleri kullanılan bu kantonun metronomu 4 lük birimde 150 ile başlamakta eserin son kısmında 168. ölçüden itibaren bulunan saz payında 240 a çıkmaktadır. Nim sofyan ve semai usüllerinin kullanıldığı ölçüler çizelge 3.5 te gösterilmektedir. Çizelge 3. 5: Lari Liralar Kantosu usül değişimleri. Nim Sofyan Semai Ölçü aralığı Güfte içeriği bakımından kadın erkek arasındaki çatışma ve finalde uzlaşmayı içeren bu kantoda erkeği Şamram Hanım, kadını Peruz Hanım seslendirmektedir (Ünlü 1998: 16). Şamram Hanım ın, Peruz Hanım ın ve ikisinin birlikte seslendirdikleri bölümler çizelge 3.6 da gösterilmektedir. Çizelge 3. 6: Lari Liralar Kantosu seslendirim çizelgesi. Şamram Peruz Birlikte Ölçü aralığı</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Keman ve cümbüş ile çalınan kantonun güftesi şu şekildedir: (Erkek) Matmazel inad itme ipek gibi delikanlıyım ben Pek çok kızlar ve madamlar beni görünce bayılıyorlar (Kadın) Bakın bakın bakın bakın şu ham armuda Gezme gelme demedim mi sen arkam sıra Canım alın kırın boynum varmam maskara koş gel yanıma (Erkek) Bakın bakın ben de harab oldum Yana yana bak ben kül oldum Azıcık sevdim seni şu yanmış göynüme (Kadın) Fıçıya benzersin sen aşık zırzırısın sen Bak biraz suratına durma burda doğru atına Fıçıya benzersin sen aşık zırzırısın sen Bak biraz suratına haydi doğru atına (Erkek) Ama zor bulursun bu kelepiri fenerle ararsın sen beni Evde kalır pişman olursun bulamazsın benim gibi şişmam kocayı (Kadın) Maymun (Erkek) Ha ha ha ha ha ha ha ha ha (Kadın) Zevzek (Erkek) Ha ha ha ha ha ha ha ha (Kadın) Karga (Erkek) Ha ha ha ha ha ha ha ha ha (Kadın) Armut 82</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>(Erkek) Ha ha ha ha ha ha ha ha İnad itme mutlaka seni alacağım ben Sana fistan hem de şapu yapacağım ben (Kadın) Nerden çıktın sen karşıma (2) (Erkek) Vay iki gözüm matmazemazel kıyma bana sen? divaneyim ben Haydi söyle dolaşıver mantar 24 yemem ben Sarnıç gibi ötüyorsun? ben Parmağına elmas yüzük takacağım ben Kulağına zümrüt küpe alacağım ben (Kadın) Haydi ordan bol kıtırcı 25 kıtipyozsun 26 sen Ceplerinde beş para yok pek tırılsın sen (Erkek) Buna derler lari lira lari liralar Buna derler tıkı tıkı tıkı tıkı lari liralar (Kadın) Hoşça moşça yuvarlakça saracağım ben Hoşça moşça yuvarlakça varacağım ben (Birlikte) Buna derler lari lira lari liralar Bun derler tıkı tıkı tıkı tıkı lari liralar DCD de bulunan bu kantonun tarafıma ait transkripsiyonu şekil 3.13 te gösterilmektedir. 24 Argo Uydurma söz, yalan. ( ). 25 Argo Çok yalan söyleyen kimse. ( ). 26 Argo Değersiz, bayağı, kötü. ( ). 83</i></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><span style="background-color: white;"><i>PG 103-105</i></span></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i> 3.2.8 Yeni Çoban Kantosu DCD de bulunan bu kantonun makamı nihavend, karar sesi batı müziğine göre re diyez perdesidir. Türk müziğine göre bu kanto davut-bolahenk mabeyni akordundadır. Bu kantoda nim sofyan ve aksak semai usülleri değişmeli olarak kullanılmıştır. Çobanın (Peruz) söylediği ilk bölümde 8 lik birimde 320 metronomda aksak semai usülü ile başlanılıp, kadının (Şamram) söylediği 23. ölçüde 4 lük birimde 100 metronoma sahip nim sofyan usülüne geçilmiştir. Çobanın (Peruz) söylediği 55. ölçüde tekrar 8 lik birimde 320 metronomda aksak semai usülüne geçilmiş, kadının (Şamram) söylediği 59. ölçüde 4 lük birimde 100 metronoma sahip nim sofyan usülüne geçilmiştir. 93. ölçüde çoban ve kadının birlikte söyledikleri bölümde nim sofyan usülü devam etmiş, metronom 4 lük birimde 85 e düşmüştür ölçüde saz kısmında metronom değişikliği olmuş, nim sofyan usülünde devam eden saz payı 4 lük birimde 130 metronomla çalınmıştır. Bu usül geçkilerinin yapıldığı ölçü aralıkları çizelge 3.8 de gösterilmektedir. Çizelge 3. 8: Yeni Çoban Kantosu usül değişimleri. Nim Sofyan Aksak Semai Ölçü aralığı Bu kantoda çobanı Peruz Hanım, kadını Şamram Hanım seslendirmektedir (Ünlü, 1998: 17). Bu seslendirmelerin bulunduğu ölçüler çizelge 3.9 da gösterilmektedir. Çizelge 3. 9: Yeni Çoban Kantosu seslendirim çizelgesi. Çoban Kadın (Şamram) Birlikte Ölçü aralığı</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Ud ve keman ile çalınan bu kantonun güfte ve bestesinin kime ait olduğu bilinmemektedir. Bir çobanla sevgilisinin karşılıklı diyaloğunu içeren kantonun güftesi şu şekildedir: (Çoban) Bak senin için dağlara düştüm (2) Kuzu gibi sevda çekip dağlara düştüm ben çoban oldum Feda edip nezaketi dağlara düştüm ben çoban oldum (Kadın) Ne kadar parlak hem de yuvarlak (2) Cana yakın hele bakın aman aman bu nasıl çoban (2) (Çoban) Yadın 29 ile yanar hicrin 30 ile ağlar Ben aşık-ı biçareyim 31 uğruna ölürüm (Kadın) Şuracığım çırpınıyor nedir bu ah seni sevince öldüm (Çoban) Kalbindeki hırsız benim yüreğim ah aşk dedikleri haberdir Gel aman beyim gel dayanamam ben Hasretin kaldım canımı yaktın yanıyorum ben (Kadın) Bilmem nedeyim emret öleyim Gel istersen koyunlarımı vereyim (Çoban) Yadın ile yanar hicrin ile ağlar 29 Anma, hatıra getirme. (Özön, 1965: 789) 30 Sevilen bir şeyden ayrılık. (Özön, 1965: 285) 31 Çaresiz aşık. 102</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Ben aşık-ı biçareyim uğruna ölürüm (Kadın) Bilmem nedeyim emret öleyim Gel istersen koyunlarımı vereyim (Çoban) Kuzularım gibi me me me me me me meleme (Kadın) Me me me me me me me me me me me me meleme (Çoban) Elmas diden 32 ahu 33 dudak meliyor haylidir (Birlikte) Me me me me me me me me me me me me meleme DCD de bulunan bu kantonun tarafıma ait transkripsiyonu şekil 3.17 de gösterilmektedir. 32 Göz. (Özön, 1965: 150) 33 1) Ceylan. 2) Güzel genç kız. 3) Güzel göz. (Özön, 1965: 15) 103</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>PG 140</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Falcı Çingene (Düet) KCD de bulunan bu kantonun makamı hicaz, karar sesi batı müziğine göre re diyez perdesidir. Türk müziğine göre bu kanto bolahenk-süpürde mabeyni akordundadır. Bu kanto aksak usüldedir. 34. ölçü ile 43. ölçü arası 240 metronomda, eserin geri kalan bölümleri ise 300 metronomdadır. KCD kartonetindeki bilgilerde güfte ve bestesinin Şamram ve Peruz Hanımlara ait olabileceği veya anonim olabileceği ifade edilmiştir ancak kesin bir bilgi yoktur. KCD kartonetinde Zonophone firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi olarak gösterilmektedir (Ünlü, 1998: 21). Bu kantoyu Şamram Hanım ve Peruz Hanım ın birlikte seslendirdiğine dair KCD kartonetinde şu ifadeler yer almaktadır: Düete ilk başlayan Peruz Hanım dır. Ardından daha tiz sesiyle katılan Şamram Hanım, Peruz un okuduğu dörtlüğü tekrarlar. Daha sonra sesi biraz falsolu olmakla beraber, Peruz kısacık bir mani okur. Şamram müşteri bulmaya yönelik çingene taklidi konuşmasıyla devam eder. Kanto, pek bilinen atışmasıyla eğlenceli bir doruğa ulaşır (Ünlü, 1998: 22). Şamram ve Peruz un okuduğu bölümler, konuşmalar, taklit ve mani kısmı çizelge 3.18 de gösterilmektedir. Çizelge 3. 18: Falcı Çingene (Düet) Kantosu seslendirim çizelgesi. Ölçü aralığı Peruz Hanım Şamram Hanım Peruz Hanım (mani) Şamram Hanım (çingene takldi) Peruz Hanım (konuşma) Şamram Hanım (konuşma) Birlikte Cümbüş, kaval ve kemanla çalınan bu kantonun güftesinin büyük kısmı anlaşılmamaktadır. Bu sebeple güfte ayrı olarak yazılmayacak nota içinde gösterilecektir. 238</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><i style="font-family: verdana; font-size: small;">PG 259 </i></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Çizelge 4. 2: Analizi yapılan eserlerin listesi. İsim Beste Güfte İcracı Makam Usül Karar Sesi Akord Ölsün mü dersin Şamram? Şamram? Şamram Hanım Rast Nim Sofyan Re Diyez Davut-Bolahenk Mabeyni Ben kalender meşrebim Anonim Anonim Agopos Efendi Rast Aksak Fa Diyez Mansur-Şah Mabeyni Leblebici kantosu Anonim Anonim Hafız Aşir Efendi Hicaz Nim Sofyan/Yürük Semai Re Diyez Bolahenk-Süpürde Mabeyni Leblebici kantosu Anonim Anonim Bursalı Hamid Bey Hicaz Nim Sofyan Re Diyez Bolahenk-Süpürde Mabeyni Mavi kordela Anonim Anonim Matmazel Rosa Saba Düyek Fa Diyez Davut Lari liralar Anonim Anonim Peruz Hanım/Şamram Hanım Rast Nim Sofyan/Semai Sol Diyez Kız Neyi-Mansur Mabeyni Otuzaltı modeli Kadri Şençalar Kadri Şençalar? Bayan Şükran/Kadri Şençalar Nihavend Nim Sofyan Re Bolahenk Yeni çoban kantosu Anonim Anonim Peruz Hanım/Şamram Hanım Nihavend Nim Sofyan/Aksak Semai Re Diyez Davut-Bolahenk Mabeyni Kavrulmuş badem şekeri Anonim Anonim Hafız Aşir Efendi Segah Sofyan/Aksak/Aksak Semai Do Diyez Kız Neyi Koşa koşa yana yana Anonim Anonim Zarife Hanım Segah Çifte Sofyan/Sofyan Re Yıldız Horoz kanto Anonim Anonim Hanende İbrahim Efendi Rast Nim Sofyan/Aksak La Kız Neyi Horoz kanto(bu senenin hanımları) Anonim Anonim Makbule Enver Hanım Rast Evfer Do Süpürde Ceviz içi badem Anonim Anonim Hanende İbrahim Efendi Rast Aksak La Kız Neyi Bar çiçeği Kaptanzade Ali Rıza Bey Kaptanzade Ali Rıza Bey Makbule Enver Hanım Şedaraban Sofyan Mi Kız Neyi Bereli kız Mildan Niyazi Bey Mildan Niyazi Bey? Mahmure Handan Hanım Bayati Sofyan Do Diyez-Re Süpürde' den biraz düşük Bakıyor kadın Hayri Yenigün Hayri Yenigün? Fikriye Hanım Rast Raks Aksağı Re Bolahenk Karşıyakalı Udi Cemal Efendi Udi Cemal Efendi? Behice Osman Hanım Rast Düyek Do Diyez Bolahenk-Süpürde Mabeyni Bir balo gecesi Kadri Şençalar Kadri Şençalar? Bayan Şükran Nihavend Nim Sofyan Re Bolahenk Dilenci kantosu Mildan Niyazi Bey Mildan Niyazi Bey? Behice Hanım/Ata Bey Hicaz Nim Sofyan Re Diyez Bolahenk-Süpürde Mabeyni Kanamam aldanamam Dramalı Hasan Dramalı Hasan Küçük Nezihe Hanım Nihavend Nim Sofyan Re Bolahenk Dilerim sen dahi bir zalime meftun olasın Anonim Anonim Zarife Hanım Rast Düyek Sol Mansur Bayan bana bak Dramalı Hasan Dramalı Hasan? Bayan Neriman/Beşiktaşlı Kemal Nihavend Nim Sofyan Re Bolahenk Kara kız Dramalı Hasan Dramalı Hasan? Bayan Neriman Nihavend Sofyan Re-Re Diyez Bolahenk' ten biraz yüksek Gitti yarim gitti elden (dondurmacı) Anonim Anonim Necmiye Hanım Rast Aksak Do Süpürde Sarhoşum ama hiç rakı içmedim Anonim Anonim Makbule Enver Hanım Rast Nim Sofyan Do Süpürde Bana yan gözle baktı Refik Fersan Refik Fersan? Mahmure Şenses Rast Nim Sofyan Do-Do Diyez Süpürde' den biraz yüksek Tavşan köçek Kaptanzade Ali Rıza Bey Kaptanzade Ali Rıza Bey? J. Hanım Nihavend Aksak Do Diyez Bolahenk-Süpürde Mabeyni Beyaz gerdan Anonim Anonim Şamram Hanım Rast Aksak Re Diyez Davut-Bolahenk Mabeyni Falcı çingene (Düet) Anonim Anonim Peruz Hanım/Şamram Hanım Hicaz Aksak Re Diyez Bolahenk-Süpürde Mabeyni Ah ölüyorum efendim Şamram? Şamram? Şamram Hanım Hicazkar Aksak Si Müstahzen 257</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><i style="font-family: verdana; font-size: small;">PG 268-270</i></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Versiyon farklılıklarına bir diğer örnek de Horoz Kanto dur. DCD de bulunan ve şekil 3.21 de gösterilen Horoz Kanto ile KCD de bulunan ve şekil 3.22 de gösterilen Horoz Kanto (Bu Senenin Hanımları) aynı eserin farklı tarihlerdeki kayıtlarıdır. İki eserin melodisi aynı kalmış, güfte ufak bir değişime uğramıştır, ikisi de rast makamındadır. Şekil 3.21 de gösterilen eser Hanende İbrahim Efendi tarafından icra edilmiş, trompet, trombon, flüt çalgıları kullanılmıştır. Şekil 3.22 de gösterilen eseri ise Makbule Enver Hanım icra etmiş, ud ve keman çalgıları kullanılmıştır. Şekil 3.23 ve şekil 3.24 te gösterilen hicaz makamından iki ayrı Horoz Kanto daha bulunmaktadır. Makam ve güfte açısından diğer iki eserden farklılık gösteren bu notaların varlığı, horoz temalı bir çok kanto versiyonu olduğunu göstermektedir. DCD de bulunan Şamram ve Peruz hanımların keman ve cümbüş eşliğinde icra ettikleri 1906 tarihli kayıttaki Lari Liralar kantosu şekil 3.13 te gösterilmektedir. Yine DCD de bulunan Kadri Şençalar ve Bayan Şükran ın keman, cümbüş ve piyano eşliğinde icra ettikleri tarihli kayıttaki Otuzaltı Modeli kantosu şekil 3.15 te gösterilmektedir. Bu iki eser melodi, güfte, makam, usül bakımından birbirinden tamamen farklıdır ancak konu edilen ana fikir, karşılıklı söyleyişler, son kıtada uzlaşmayı temsil eden güfte kullanımı bakımından benzerlik göstermektedir, besteci Kadri Şençalar bir zamanların Lari Liralar kantosuna öykünerek yeni bir eser bestelemiştir. Bir başka örnek de Leblebici kantosunda karşımıza çıkmaktadır. DCD de ve KCD de farklı icracılar tarafından seslendirilmiş Leblebici kantolarının yanısıra şekil 3.9 da gösterilen Leblebici kantosu farklı bir versiyon olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu notada kantonun piyano partisi ile birlikte çok sesli olarak yeniden düzenlendiği görülmektedir, bu versiyonda uşşaklı bölümler bulunmamakta, segah perdesi yerine naturel si perdesi kullanılmaktadır, ayrıca şekil 3.5 te gösterilen notada bulunan kadınların söylediği bölümlerde usül değişimi kullanımı bu piyanolu versiyonda bulunmamaktadır, eserin tamamı 4/4 lük sofyan usülündedir. 52 Şekil 3.16 da gösterilen bu eserin eski transkripsiyonunda şöyle bir not yer almaktadır: Bu eser 16/8/1936 tarihinde İzmirli Şükran tarafından odeon plaklarına okundu. 264</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Çizelge 4. 3: İncelenen eserlerin kayıt edildikleri dönemler. Cumhuriyet Öncesi Ölsün mü Dersin Ben Kalender Meşrebim Mavi Kordela Lari Liralar Yeni Çoban Kantosu Horoz Kanto Ceviz İçi Badem Beyaz Gerdan Falcı Çingene (Düet) Ah Ölüyorum Efendim Cumhuriyet Sonrası Leblebici Kantosu (Bursalı Hamid) Otuzaltı Modeli Koşa Koşa Yana Yana Horoz Kanto (Bu Senenin Hanımları) Bar Çiçeği Bereli Kız Bakıyor Kadın Karşıyakalı Bir Balo Gecesi Dilenci Kantosu Kanamam Aldanamam Dilerim Sen Dahi Bir Zalime Meftun Olasın Bayan Bana Bak Kara Kız Gitti Yarim Gitti Elden (Dondurmacı) Sarhoşum Ama Hiç Rakı İçmedim Bana Yan Gözle Baktı Tavşan Köçek Net Bilgi veya İpucu Olmayanlar Leblebici Kantosu (Hafız Aşir Efendi) Kavrulmuş Badem Şekeri İpucu DCD kitapçığında kayıt tarihi 1906 olarak verilmektedir. DCD kitapçığında Agopos Efendi' nin doğum tarihi 1868 olarak verilmektedir, plağın ses kalitesi de dikkate alınırsa cumhuriyet öncesi kayıt edildiği tahmin edilmektedir. Emekleme çağında olan gramofon ve plak şirketleri kayıtlar yapmak için Selanik' e de uğramışlar, bu kaydı orada gerçekleştirmişlerdir. Gramofon şirketlerinin gerçekleştirdiği ilk kayıtlardan olması itibariyle bu kantonun cumhuriyet öncesi gerçekleştirildiği tahmin edilmektedir. Rum ve Ermeniler kanto sahnelerinde daha yoğun olarak görülmüşlerdir ancak bu örnekte olduğu gibi kantoya ilgi duyan Musevi okuyucalara da zaman zaman rast gelinmiştir. Peruz ve Şamram Hanım veya 1906 yılında Disc Pour Zonophone firması için 10 kadar plak yapmışlardır. Bunların dışında başka plakları bulunmamaktadır. Bu kanto da Peruz ve Şamram Hanımların gerçekleştirdikleri 1906 tarihli plaklardandır yılında ticari olarak yayılanan ilk plaklarda şarkı, gazel, semai, türkü gibi türlerin yanı sıra pek çok kanto kayıtlıdır. Altın çağını yaşamakta olan kanto, bütün sanatçıların hatta gazelhan da repertuarına girmiştir. Hanende İbrahim Efendi de bu dönemde plaklara kanto okumuştur. Hanende İbrahim Efendi' nin gerçekleştirdiği kayıtlardandır. KCD kartonetinde D. P. Zonophone firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi olarak verilmektedir. KCD kartonetinde D. P. Zonophone firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi olarak verilmektedir. KCD kartonetinde D. P. Zonophone firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi olarak verilmektedir. KCD kartonetinde Columbia firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi olarak verilmektedir. Şekil 3.16' da gösterilen bu kantonun eski transkripsiyonunda kayıt tarihinin 1936 olduğu ifade edilmektedir. KCD kartonetinde bu kantoyu Zarife Hanım' ın yaşlılık günlerinde okuduğu ve kayıt tarihinin 195? olduğu ifade edilmektedir. KCD kartonetinde Columbia firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi olarak verilmektedir. Cumhuriyet sonrası yeni eğlence mekanları olan barlar bu kantoya konu edilmiştir. Cumhuriyet sonrasında toplumsal bir kimlik değişimi sürecinden geçen Osmanlı kadını kendisine daha önceden biçilmiş toplumsal değerleri değiştirmeye çalışmıştır. Bu kadın tipi de hicvedilerek kantolara konu olmuştur. Bu kantoda kadının bere takması hicvedilerek anlatılmıştır. Ayrıca kadınların sekreterlik yapmasını hicveden Daktilo gibi fantaziler de bestelenmiş ve başta Deniz Kızı Eftalya, Seyyan Hanım gibi solistler tarafından plağa okunmuştur. Sesini taş plak veren ilk Türk asıllı kadın sanatçı bu kantonun icracısı olan Fikriye Hanım' dır. Türk kadınları cumhuriyetten sonra seslerini taş plaklara vermişlerdir. Kanto cumhuriyet sonrasında taş plak malzemesi olarak yaşamıştır. Bu kanto da o dönemde İstanbul' dan başka kentlerin güzelleri için eser besteleme modasının bir ürünüdür. Cumhuriyet sonrasında düzenlenen balolar da yeni bir eğlence türü olarak bu kantoda aktarılmıştır. DCD kitapçığında Mildan Niyazi Bey' in cumhuriyet sonrası bestecisi olduğu ifade edilmiştir. Mildan Niyazi Bey bu eserine cumhuriyet sonrası bestecilerin bir kısmı gibi "fantezi" demeyi tercih etmemiş, eserine "kanto" ismini koymuştur. Dramalı Hasan yılları arasında kanto tarzında besteler yapan bestecilerin başta gelenlerinden biridir. Bu kanto da bestecinin "Kara Kız", "Bayan Bana Bak" besteleri gibi önde gelen eserlerindendir. KCD kartonetinde bu kantoyu Zarife Hanım' ın yaşlılık günlerinde okuduğu ve kayıt tarihinin 195? olduğu ifade edilmektedir. Columbia firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi KCD kartonetinde olarak verilmektedir. Columbia firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi KCD kartonetinde olarak verilmektedir. KCD kartonetinde Polydor firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi 194? olarak verilmektedir. Columbia firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi KCD kartonetinde olarak verilmektedir. Sahibinin Sesi firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi KCD kartonetinde olarak verilmektedir. Columbia firmasından çıkan bu plağın kayıt tarihi KCD kartonetinde 194? olarak verilmektedir. Hafız Aşir Efendi yılları arasında çeşitli plak şirketleri için 400 kadar kayıt gerçekleştirmiştir. Daha sonra kendi ismi ile bir firma kurmuş plaklarını bu şekilde yayınlamıştır. "Leblebici Kantosu" nun hangi kayıtlardan olduğuna dair bilgi bulunmamaktadır. DCD kitağçığında bu kantoya ait plağın resmi bulunmaktadır ve plak "Hafız Aşir Record" etiketlidir. Hafız Aşir' in 1920 sonrası kendi adıyla firma kurup kayıtlar yaptığı bilinmektedir, ancak bu kaydın cumhuriyet öncesinde veya sonrasında gerçekleştiğine dair bir bilgi bulunmamaktadır. 266</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Cumhuriyet öncesi ve sonrası kayıt edilen eserlerin akordlarını gösteren çizelge 4.4 incelendiğinde cumhuriyet öncesi kayıt edilen eserlerin çoğunun ara seslerde karar ettiği tespit edilmiştir, cumhuriyet sonrası kayıtlarının çoğunluğu ise ara seslerde değil tam seslerde karar etmektedir. Kuralların olmayışı akordları da etkilemiştir, cumhuriyet öncesinde kayıtların akordlara çok da dikkat edilmeden gerçekleştirildiğini söylemek mümkündür. Çizelge 4. 4: Cumhriyet öncesi ve sonrasında kayıt edilen eserlerin akordları. Cumhuriyet Öncesi Ölsün mü Dersin Ben Kalender Meşrebim Mavi Kordela Lari Liralar Yeni Çoban Kantosu Horoz Kanto Ceviz İçi Badem Beyaz Gerdan Falcı Çingene (Düet) Ah Ölüyorum Efendim Cumhuriyet Sonrası Leblebici Kantosu (Bursalı Hamid) Otuzaltı Modeli Koşa Koşa Yana Yana Horoz Kanto (Bu Senenin Hanımları) Bar Çiçeği Bereli Kız Bakıyor Kadın Karşıyakalı Bir Balo Gecesi Dilenci Kantosu Kanamam Aldanamam Dilerim Sen Dahi Bir Zalime Meftun Olasın Bayan Bana Bak Kara Kız Gitti Yarim Gitti Elden (Dondurmacı) Sarhoşum Ama Hiç Rakı İçmedim Bana Yan Gözle Baktı Tavşan Köçek Net Bilgi veya İpucu Olmayanlar Leblebici Kantosu (Hafız Aşir Efendi) Kavrulmuş Badem Şekeri Akord Davut-Bolahenk Mabeyni Mansur-Şah Mabeyni Davut Kız neyi-mansur Mabeyni Davut-Bolahenk Mabeyni Kız neyi Kız neyi Davut-Bolahenk Mabeyni Bolahenk-Süpürde Mabeyni Müstahzen Bolahenk-Süpürde Mabeyni Bolahenk Yıldız Süpürde Kız neyi Süpürde Bolahenk Bolahenk-Süpürde Mabeyni Bolahenk Bolahenk-Süpürde Mabeyni Bolahenk Mansur Bolahenk Bolahenk Süpürde Süpürde Süpürde Bolahenk-Süpürde Mabeyni Bolahenk-Süpürde Mabeyni Kız neyi 267</i></span></p><p style="background-color: white; border-radius: 0px !important; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>Peruz ile Şamram Hanım 1904, 1905 ve 1906 yıllarında Disc Pour Zonophone firması için 10 kadar plak yapmışlardır. Bu plakların büyük bir kısmı Şamram Hanım ın tek başına okuduklarıdır. Peruz ve Şamram Hanım düet olarak Lari Liralar, Yeni Çoban kantosu, Falcı Çingene eserlerini okumuşlardır. Peruz ve Şamram Hanımların bu kayıtlarında, icraya ifadeli anlatım ve teatral özellik katmak için metronom ve usül değişimlerinden yararlanıldığı tespit edilmiştir. Yine şekil 3.1 de gösterilen Ölsün mü Dersin kantosunda da icraya teatral özellik katmak için metronom değişikliğinden yararlanılmıştır. Şekil 3.13 te gösterilen Lari Liralar ve şekil 3.17 de gösterilen Yeni Çoban kantosu eserleri düet olarak icra edilmiştir. Lari Liralar da erkeği Şamram Hanım, kadını Peruz Hanım icra etmiştir, Yeni Çoban Kantosu nda ise erkeği Peruz Hanım, kadını Şamram Hanım icra etmiştir. Bu eserlerde icraya teatral özellik katmak için usül değişimleri kullanılmıştır, kadının söylediği bölümlerle, erkeğin söylediği bölümler farklı usüllerdedir. Şekil 3.5 te gösterilen Hafız Aşir Efendi nin seslendirdiği Leblebici kantosunda aynı şekilde kadın ve erkeğin söylediği bölümlerde farklı usüller kullanılmıştır. Cumhuriyet sonrasında kayıt edilen eserlerin bazılarında icraya teatral özellik katmak amacıyla yeni yöntemler kulanıldığı tespit edilmiştir. Şekil 3.15 te gösterilen Otuzaltı Modeli kantosunun başlangıcında müziğin başlamasından önce kantonun icracıları olan Bayan Şükran ve Kadri Şençalar ın karşılıklı konuşmasını içeren küçük bir mizansen yer almaktadır. Bu çalışmada kanto icracılarının ses kullanım özelliklerine dair portamento ve resitatif söyleyişler tespit edilmiştir. Resitatif söyleyişler esere ifade katmak amacıyla konuşur gibi icra etme şeklidir. İncelenen eserlerde tamamen resitatif söylenmiş, yarı melodik yarı resitatif söylenmiş, haykırma ve nara atmayla karışık resitatif söylenmiş bölümler olduğu tespit edilmiştir. Şekil 3.1 de gösterilen Ölsün mü Dersin ve şekil 3.13 te gösterilen Lari Liralar kantosu resitatif söyleyişler e örnek verilebilir. Kanto icra eden kadınların ses kullanım biçimlerinde karşımıza sıklıkla çıkan özelliklerden biri de portamento dur. Bir notadan diğerine aradaki notaları hızlıca duyurarak ve göğüs sesinden kafa sesine geçişle birlikte yapılan bu kaydırma, özellikle pestten tize doğru olan atlamalı seslerde görülmektedir. İcracı, ses verdiği kelimeye portamento yaparak ifadeli bir anlatım kazandırmaktadır. Bu şekilde olan ses kullanımları kanto denilince bu türe özgü alkımıza ilk gelen özelliklerdendir. 268</i></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i><span style="background-color: white;">SOURCE: </span><span style="background-color: white;"> </span><span style="background-color: white;">İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TAŞ PLAK KAYITLARINDAKİ KANTO ÖRNEKLERİNİN MÜZİKAL ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özge ŞEN ( ) Türk Müziği Anasanat Dalı Türk Müziği Programı Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Sinem ÖZDEMİR ARALIK 2013</span></i></span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-68084335095408663802021-04-19T10:33:00.001-07:002021-04-19T10:45:28.790-07:00GÖKHAN AKÇURA | Peruz Hakkında Çalışma Notları<p><a href="https://manifold.press/peruz-hakkinda-calisma-notlari?fbclid=IwAR1VVfnSgxzhEc1G3PfKBRRV-UCvnAfvICt_mhBju2fF9JAmj4tuH-h5B0w" style="font-family: verdana;">SOURCE</a></p><p><span style="background-color: white; font-family: verdana;">GÖKHAN AKÇURA | Peruz Hakkında Çalışma Notları</span></p><div class="author_date" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-01-samram-hanim-ve-diger-kantocu-kizlar.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><span style="font-family: verdana;">18/04/2021</span></div><div class="author_date" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;"><br /></div><div class="author_date" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;"><span style="font-family: verdana; font-style: inherit; font-variant-caps: inherit; font-variant-ligatures: inherit;">Ramazana girdik. Yirmi küsur yıldan bu yana ramazan giderek artan bir biçimde “hareketsizlik” ayı olmaya başladı. Tamam bu korona dönemi zaten hareketsiz, ama öncesini de düşünün. Eğlence mekânları kapanıyor, lokantalar “tadilat”a giriyor, konserler erteleniyor, hatta</span><span style="font-family: verdana; font-style: inherit; font-variant-caps: inherit; font-variant-ligatures: inherit;"> </span><i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: verdana; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">rock</i><span style="font-family: verdana; font-style: inherit; font-variant-caps: inherit; font-variant-ligatures: inherit;"> </span><span style="font-family: verdana; font-style: inherit; font-variant-caps: inherit; font-variant-ligatures: inherit;">festivalleri iptal ediliyordu. Ama eskiden durum tam tersiydi. Ramazan demek eğlence demekti. Millet gündüz oruç tutar, gece eğlenirdi. Hem de doyasıya. O dönemlerden bir hatıra: Kanto. Ve kantonun ilk süperstarı Peruz….<br /></span><span style="font-family: verdana;"><div class="author_date" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">Peruz 1866 yılında doğdu. Koçu’ya göre Beyoğlu Ağa Hamamı’nın arkasındaki sokakta bulunan baba evinde. Nihat Özön-Baha Dürder’in Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi’nde ise Sivas’ta doğduğu yazar.1 Reşat Ekrem Koçu, annesinin “umumhaneci Kaloferiya” olduğunu söyler.2 Sermet Muhtar Alus da aşklarını, belalılarını anlattıktan sonra soyu sopunu da sıralar: “Peruz’un anası Kalifarga Galata’da Zürefa Sokağı mallarındandı; babalığı Tavukçu Mihal’di.”3 Öte yandan Peruz’un soyadı “Terzekyan”, kantocu Şamram’la kuzenler; Ermeniliği konusunda pek bir şüphe yok... </div><div class="author_date" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">Reşat Ekrem Koçu’nun “Galata Canavarı Bıçakçı Petri” tefrikasına göre 1879 yılında yani daha 13 yaşında iken annesi Peruz’u Bıçakçı Petri’ye satmıştı. Koçu’nun anlatısında ayrıntılı olarak yer alan Peruz-Petri ilişkisinin ne kadarı gerçeklere dayanıyor, ne kadarı kurmaca bilemiyoruz. Petri, Peruz’un kucağında bir demet çiçek tutan (Abdullah Biraderler damgalı) fotoğrafını görür ve bu güzel kızın peşine düşer. Onu satın alarak geçirdiği gecelerden sonra bambaşka maceralara atılır, Peruz’un izini kaybeder. Dört yıl kadar sonra, Peruz 18 yaşında ve Galata’daki Avrupa Tiyatrosu’nun yıldızı iken Petri eski kapatmasından yeniden haberdar olur. Onu sahnede tüm işvesiyle seyredip, ardından da sevgilisi “Güzel Ahmet”in kucağında görünce tabancasını çekip bu yeni âşığı öldürür ve kaçar.</div><div class="author_date" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">Bu öldürme olayını Koçu, Ahmet Rasim’in Fuhş-i Atîk adlı kitabından aktarmıştır. Aynı olayı (biraz değişik bir versiyonunu) Sermet Muhtar Alus da Onikiler romanında aktarır. “Galata’nın en azgınlarından Bıçakçı Petri, Peruz’a çiçek atan birinin başına sandalye vurmuş; kafatasını dört bölük etmiş. Kaçarken bir adamın da burnunu kesmiş. Üstelik caka olarak, kapı önünde altı el tabanca atmış.”4</div><div class="author_date" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px -7px; padding: 27px 10px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">Reşat Ekrem Koçu, Galata Canavarı Bıçakçı Petri romanında yer almayan bir ayrıntıyı ise İstanbul Ansiklopedisi’nin “Bıçkın” maddesinde anlatır: “İkinci Abdülhamid devrinde en namlı bıçkın tiplerinden biri azılı katil Bıçakcı Petri’dir, ki şerir delikanlı o zamanın en ünlü kantocu yosmalarından Peruz’un pek körpe çağlarında belalısı idi. Bir ara Petri Kuledibi kızlarından Marika adında bir yeni metres edinmişdi; zabıta tarafından şiddetle aranan Petri’nin Marika ile münasebet tesisi, bir gönül alakasından ziyade kendisine sığınacak bir yer bulmuş olması idi. Peruz ise bir akşam sahnede sözde bıçkın üzerine bir kanto söyleyerek Petri’nin yerini zabıtaya ihbar etmişdi; şerir yine tutulamamış, Peruz’un genç kız kıskançlığı ile yapdığı ihbarı da af etmemiş; Peruz, muhakkak bir gün katledilmekden o sıralarda Petri’nin Kefalonyalı can düşmanları tarafından öldürülmesi ile kurtulmuşdu. Mahud kanto şu¬dur: Bıçkınım ben yamanım / Var mı yan bakan imanım / Gacoların peşinde gezerim / Bıyık burar göz süzerim/ Nerde akşam orda sabah / Harac alır gezerim; / Zira bıçkın bekârım / Kimde iş var çakarım / Galatada kahve hamam / Meyhane balozlar bittamam / Harac verirse bıçkına / Bıçağımı koyarım kına / Aldığım paraları paraları / Veririm gece kumara / Yine olurum cebi delik maskara / Kumarda yemez kaptırmazsam / Marikamın evinde kurulur masam / Ala mastika düz rakı / Mezem de al yanak, gerdanın akı / Marikanın aşkına çakarım ama / Elimde tabanca yenimde kama / Kuledibine de varmalı varmalı / Gece Marikamda kalmalı kalmalı / Yosma Marikam körpeden körpe / Kulağıma taktım elmas küpe / Severim bıçkınları aman aman gel / Bıçkın Petri cümleden güzel!”5</div><div><br /><div>Kanto Yazarı Peruz</div><div>Kantonun6 Peruz’un buluşu olduğu söylenmektedir; ancak ondan önce Aramik adlı “karagözlü, şirin ve tombalak” bir kadının Yoğurtçu Çayırı’nda “Muhaciriz biçareyiz, ama ne bahtı kareyiz” kantosunu söylediğini Sermet Muhtar Alus’tan öğreniyoruz.7 Sadi Yaver Ataman, Nuhbe-i Elhan adlı, içinde 89 kantonun söz ve notaları bulunan mecmuada üstünde Peruz adı yazılı 12 kanto bulunduğunu belirtir: Hicran kantosu, Kekeleme, Pencereden Gördüm Ayı, Sevda Pazarında, Köylü, Ah Ninem Bir Gelin Olsam, Aman Dostlar Bakın Yavuklum Ne Dedi (Tuti), Vay Vay Bir Dilbere Vuruldum, On Yedi Tek Düz Rakı İçtim, Kalbi Sevdazedeler, Kara Kaşlı Penbe Geldi Kerize, (Şamram’la beraber) Çoban Düettosu vb.8</div><div><br /></div><div>Sadi Yaver Ataman, Peruz Hanım’ın kendi kantolarını yazdığı ve bestelediği konusuna değinirken, Dümbüllü İsmail Efendi’nin de bunu doğruladığından söz eder. Ardından ekler: “Ancak benim yaptığım araştırmalara [göre] Peruz Hanım’ın kantolarını kendi tasarladığı, kendisine âşık olan Kenan Bey adında birine yazdırdığı, bu Kenan Bey’in Muzika-yı Hümayun’dan çıkma bir zat olduğu, bu zatın sonraları tiyatrolarda keman çaldığı anlaşılmaktadır.”9 Kemani Yorgi ise Büyük Şevki’nin kumpanyasına geçtikten sonra diğer kantocuların yanı sıra Peruz’la da beş yıl boyunca çalıştığını anlatır: “Peruz Hanım beni çok sevdi. Yapmış olduğu kantoları bana yazdırarak çaldırırdı. Kantolarını bizzat yazar ve bestelerdi. Ben de notaya alırdım. O hakikaten üstad bir kantocu idi. Ona keman çalmak dediğim gibi mühim bir meseleydi. Yanlış çaldı mı ya perdeyi kapattırır yahut insanı rezil ederdi. Hiç unutmam bir gün, Bakırköyü’nde çalarken küçük bir kusur yapmıştım. O kadar kişinin içinde: ‘Maestro, mi fe sol fa mi re do olacak’ diye ihtar etti. Pancar gibi kızardığımı hissettim. Yan gözle notaya baktım, hakikaten dediği doğruydu. Onu benden başka hiçbir kimse memnun edememişti.”10</div><div><br /></div><div>Abdülhamit’in Huzurunda</div><div><br /></div><div>Peruz ve Şamram teyze kızlarıydı. Şamram Hanım anlatıyor: “Bir zamanlar Peruz’la beraber ne tuvaletlerimiz vardı… Ne tuvaletlerimiz… O ağır, pul ve sırma işlemeli elbiseleri Peruz, ben ve o zamanın en gözde artistleri Leon’a yaptırırdık. Leon Beyoğlu’nda çalışırdı. Pulları, sırmaları o işletirdi. Rahmetli Peruz elbiselerinde çiçek ve kelebek resimlerine çok meraklı idi. Leon’un başında durup elbiselerimizin işlerini saatlerce tarif ederdik: ‘Bir lale yapacaksın… Etrafında yaprakları… Üzerine bir kelebek konacak…’ Yahut bir kalp ta orta yerinden bir ok geçmiş… Daha ne güzel, şiirli şekiller… Hem de bir elbiseyi 60 liraya işlerlerdi… Elbiselere avuç dolusu para verirdik.”</div><div><br /></div><div>Şamram’ın aktardığı çok ilginç bir olay da şöyle: “Hiç unutmam, bir gece Peruz’la beraber otururken Borazan Tevfik telaşla içeri girdi, Peruz’a:</div><div>— Seninle Şamram’ı Hünkâr istiyor. Fındıklı Sarayı’na gidip birkaç düetto oynayacaksınız, dedi.</div><div>Peruz’la birbirimize bakıştık:</div><div>— Ne yapalım şimdi?</div><div>Peruz çok neşeli kadındı. Hovardaca bir jestle:</div><div>— Adam sen de, gideriz… dedi.</div><div>Biraz sonra kapıya kapalı bir saray arabası dayanmıştı. Arabacının yanında kömürden kara bir Arap… Borazan Tevfik:</div><div>— Haydi, dedi. Çabuk giyininiz. En iyi elbiselerinizi giyiniz. Elbiseler kırmızı olsun. Hünkâr kırmızı rengi çok sever.</div><div>Peruz ateş kırmızılarını, ben de bülbüldili rengindeki kırmızı elbisemi giydim. Arabaya girdik. Uzun müddet gittik, gittik. Nihayet Fındıklı Sarayı’nın önünde durduk. Kapıda ellerinde kırbaçlarla iki zebellah Arap… Evet, hayret etmeyiniz, bugünkü gibi hatırımda… Ellerinde kocaman kırbaçlar… İçeriye girdik. Önümüzde büyük bir kapı açıldı. Yürüdük… Gene kocaman bir kapı ardına kadar açıldı. Biraz daha ilerledik, gene bir kapı açıldı. Muazzam bir salon… Etrafı tekmil kafes… Bu kafeslerden birinin arkasında da Hünkâr oturuyormuş… Gözdeler, saraylılarla dolu kafesler… Kafeslerin önünde de bütün şehzadeler…</div><div>Korkudan tir tir titriyordum. Kalbimin çarpıntısı işitilecek gibi geliyordu. Evvela ben ortaya çıktım. Bir şarkı söyledim. Şimdi kafeslerin önünden geçerken sultanların bulunduğu yerlerden sesler geliyordu.</div><div>— Hınzır kâfir, bu tarafa gelsene…</div><div>— Hınzır kâfir, bizim kafesin önünde dursana…</div><div>Her taraftan fısıltılar… Ne yapacağımı şaşırdım kaldım. Salonda yüzlerce mum yanıyordu. Ben kantoya başlayınca Hünkâr’ın emrile salondaki mumlar bir kat daha fazlalaştırıldı. Haremağaları başlarında hasır sepetlerle geldiler. Sepetlerin içi mum dolu. Birçok mum daha yaktılar. Salon gündüz gibi aydınlandı.</div><div>Benim şarkım bitince Peruz’la beraber meşhur ‘Bir Kuzulu Çoban’ düettosunu oynadık. Bu pek beğenildi. Üç kere tekrar ettirdiler. Lakin benim korkum heyecanım arttıkça artıyor, arttıkça artıyor. Bir paravanın arkasında nöbetle istirahat ediyoruz. Peruz ikide bir:</div><div>— Canım ne korkuyorsun? diyor. O cesaretli kadındı. Nihayet ben bir şarkıdan sonra paravananın arkasına çekilir çekilmez ‘şırrak’ diye düşüp bayılmaz mıyım?</div><div>Salon allak bullak oldu. Sarayın doktoru koştu geldi. Ne yapsalar faydasız… Bu sırada iki haremağası geldi.</div><div>— Küçük kantocuyu (yani beni) Valide Sultan çok beğendiler… Hemen kendilerini istiyorlar… Kendi elleriyle küçük kantocuya bir hatıra vereceklermiş.</div><div>Ne mümkün? Kımıldamama imkân yok. Haremağası üç kere gidip geldi. Valde Sultan vereceği hatırayı mutlaka kendi elile vermek istiyordu. Lakin olmadı. Beni kollarına girerek kapıya zor indirdiler. Bir araba ile hep birden döndük. Çıkarken bir kırmızı kese bana, bir kırmızı kese de Peruz’a verdiler.”11</div><div><br /></div><div>Peruz’un Kadrosunda Bulunduğu Tiyatro Toplulukları</div><div>Biraz daha bilimsel olmaya çalışıp, tiyatro tarihi kitaplarını tarayalım ve Peruz’un oynadığı toplulukları ve yılları belirlemeye çalışalım.</div><div>Hayalhane-i Osmani. Hamdi Efendi yönetiminde. 1881-1883</div><div>Temaşhane-i Osmani. Küçük İsmail ve Hamdi’nin yönetiminde. 1883</div><div>Osmanlı Opera Kumpanyası (Beyazıt Karakulak Hanı’ndaki tiyatro). 1887</div><div>Handehane-i Osmani. 1894</div><div>Eğlencehane-i Osmani. Kambur Mehmet ve Mehdi Efendiler kuruyor, sonra Şevki yönetimine geçiyor. 1895</div><div>Sahne-i Âlem. Peruz’un Sepetçi Ali Rıza Bey’le kurduğu kumpanya. 1899</div><div><br /></div><div>Çeşitli tanıkların yazılarında geçen Peruz’un sahne aldığı mekânlar ise şöyle: Kuşdili Tiyatrosu, Şark Tiyatrosu, Kâzım Efendi Kıraathanesi (Direklerarası), Mehmet’in Kıraathanesi’nden bozma bina (Direklerarası), Libade Tiyatrosu (Çamlıca’nın altında), Palanga Tiyatrosu (Göksu), Hacı Misak’ın Gazinosu (Sarıyer), Bağlarbaşı Tiyatrosu vb.</div><div><br /></div><div>Yaşlı Peruz</div><div>Bilgilerinden sere serpe yararlandığımız Sermet Muhtar aslında Peruz’u epeyce yaşlandığı bir dönemde seyretmiştir. Yazı 1934 yılında yayımlandığına, Sermet Muhtar da “yaklaşık 30 yıl evvel” diye tarih attığına göre, 20. yüzyılın hemen başlarındayız. Alus “Ferah ferah elliyi aşkın görünen bu Heybeliada kılıklı kadın (Kel Hasan’ın tabiriymiş), demek şimdi 36, 37 yaşlarında ha…” diyor. Peruz 1866 doğumlu olduğuna göre hesap doğru.</div><div><br /></div><div>Sinema, İstanbul yaşamına girdiği günlerde Peruz’un artık eski süksesi kalmamıştı. Yine Alus anlatıyor: “Sinema, en önceleri Konkordiya Tiyatrosu’nun varyete numaraları ara verince, Osmanbey Gazinosu’nda alafranga hokkabaz İskenderidis’in ve Arap sazının durakladığı esnada, tuluuat kumpanyalarında kanto bittikten sonra birkaç kurdelecik gösterilirdi. Kapı afişlerinin, el ilanlarının en başında koskocaman harflerle boydan boya bir sinematograf. Çifte trapezde gözleri bağlı ölüm uçuşu yapan İtalyan cambazın, testere ile kıtır kıtır bacak kesen hokkabazın, rakslarıyla âlemi yakıp kavuran Mısırlı rakkasenin menfaatine lubiyat (oyunlar, eğlenceler) verilen Peruz Hanım’ın isimleri o sinematograf kelimesinin altında cin kadar; görünür görünmez hâlde.”12</div><div><br /></div><div>Naşit de Şark Tiyatrosu’nda beraber çalıştıkları dönemde Peruz’un eski rağbetini tamamen kaybettiğini söyler: “Peruz devrini geçirmişti. Şamram onun tahassürle andığı devirleri henüz idrak ediyordu. Peruz sinirleri bozuk bir hâldeydi. Aklın, havsalanın alamayacağı parlak seneler yaşamış, uğruna ölenler olmuş, para bir nehir gibi önünde akmıştı. Unutulduğunu, rağbetten düştüğünü gördükçe içleniyor, içlendikçe asabı bozuluyor, sinirli titiz bir insan oluyordu. Çalgı bir parça yanlış çalsa günlerce üzülüyor, doğru çalsa yanlışını buluyor, perde biraz geç açılıp erken kapansa bililtizam yapıldığını sanarak hiddetleniyor, bağırıp çağırıyordu.”13 İsmail Dümbüllü, Peruz’un son günlerine tanıktır. Onu hastanede ziyarete gitmiştir. “O dev kadın, küçülmüş küçülmüş, buruşmuş, posası bile kalmamıştı” diye anlatır.14</div><div><br /></div><div>Peruz’un son sahneye çıkışı ise 1912 yılında, yeni açılan Garden Bar’da olmuş. Tepebaşı’nda açılan bu mekân genellikle batı tarzı müzik ve gösterileriyle ünlenecek ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerine kadar varlığını koruyacaktı.15</div><div><br /></div><div>Değerlendirmeler</div><div>Naşit anılarında Peruz’u pek över. Kendisinin de sesinin de çok güzel olduğunu söyler ve ekler: “Tuluat tiyatrosunda yetişen kadın sanatkârların en yükseğidir. Hepsine de hocalık etmiştir. Lisanı bir Türk derecesinde muntazamdı. Kantonun mucidi de Peruz’dur. Ben son zamanlarına yetiştim. Yani Abdi, o ve ben oynarken, Peruz parlak devirlerinin son devresindeydi. Peruz mükemmel nota bilirdi. Aynı zamanda çok titiz ve asabi idi. Ona şarkı çalmak kolay iş değildi. Peruz’un sırası gelince mızıkacılar terlemeye başlarlardı. Biri küçük bir falso yapsa, şarkısını keser, şiddetle ihtar eder, rezil eylerdi adamcağızı.”16</div><div><br /></div><div>Ulunay, Peruz’un “Türkiye’nin en yüksek kantocusu” olduğunu söyler ve ekler: “Söylediği kantoların çoğunu kendisi bestelerdi; son zamanlarda sanatının dans kısmını tamamen hıfzetmiş ve hünerini yalnız eserlerini okumaya hasretmişti.”17 Musahipzade Celal Bey ise Peruz’un gençliğinde güzel bir kadın olduğunu, o dönemin adeta bir “Peruz devri” olarak anıldığını belirtir. “Bazıları Peruz’u hantal, şişman bir kadın olarak tanırlar, tarif ederler. Bunlara nazaran Peruz iptidaî, basit zevkli insanlar için güzel addedilebilir. Halbuki hakikat hiç de öyle değildi. Peruz güzel, hem de çok güzel bir kadındı. Fevkalade mütenasib bir vücudu vardı. Sahnede daima kırmızı kollu elbiseleri tercih ederdi. Üst dudağının sağ tarafına da simsiyah bir ben kondurup sahneye çıkmaz mı? Gönülleri yıkıp yakardı.” Ardından Peruz’un son günlerini anlatır: “Zavallı Peruz’un ne büyük bir sefalet içinde öldüğünü kimseler bilmez. Bir zamanlar tiyatroya tahtırevan ile gelen bu kadın, gençliğinde etrafına avuç avuç altın serperken; sonsuz, tarif edilmez bir sefalet içinde öldü. Bir gün rastladım, çok ihtiyarlamıştı. ‘Yatacak yerim yok…’ dedi. Pangaltı’da bir hamam sahibi Peruz’un eski seyircilerinden bir hayır sahibi, bir zamanlar Peruz’u pek beğenirmiş, meftunmuş ona… Bu ihtiyar artiste acıdı, ‘Bari bizim hamamın külhanında yat’ dedi. Peruz bu hamamın külhanında yatıp kalkmaya başladı. Hamam metruktu. Ve bir gün Peruz’u hamamın külhanında ölü buldular. Sonra öğrendik ki birçok gecelerini biçare artist aç geçirmiş. Zavallı Peruz.”18</div><div><br /></div><div><br /></div><div>Malik Aksel ise Peruz’un “Beşiktaş’ta Değirmenleriçi denilen yerde ahşap bir evin bodrum katında, kimsesiz yapayalnız” öldüğünü yazar.19 Samiha Ayverdi de Âtıf Bey isminde yaşlı bir dostunun anlattıklarını aktarır: “[Peruz’un] kazandığı büyük servetle Harbiye’de Peruz Akaratları denen bir sıra binanın sahibi olduğunu, fakat olgunluk ve yorgunluk çağında tutulduğu karasevda ile sevdiği genci elinden kaçırmamak için mevcut nakit ve mücevherleri ile değeri çok yüksek olan bu binaları da bir bir satıp ona yedirdiğini, sonunda ise artık alıcı değil, verici hâle gelen bu salhurde [çok yaşlanmış] ihtiyar kadının, günün birinde yiyecek ekmeği olmadığını bilen eski dostları tarafından son bir defa sahneye çıkarılarak hazırından ekmek parası istenmek suretiyle bu hazin taleple sahne hayatının sona ermiş olduğunu nakletmişti.”20</div><div><br /></div><div><i><span style="font-size: x-small;">1. Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi (İstanbul: Remzi Kitabevi, 1967), s. 345.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">2. Reşat Ekrem Koçu, “Galata Canavarı Bıçakçı Petri”, Tercüman, 1972, tefrika.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">3. Sermet Muhtar Alus, “(İstanbul kazan ben kepçe) Karaköyden Tophaneye doğru”, Akşam, 4 Aralık 1938, İstanbul Kazan Ben Kepçe içinde (İstanbul: İletişim Yayınları, 1995), s. 67.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">4. Sermet Muhtar Alus, Onikiler (İstanbul: İletişim Yayınları, 1999), s. 166 vd.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">5. “Bıçkın”, İstanbul Ansiklopedisi, c. 5, s. 2752.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">6. Kanto hakkında bkz. Cemal Ünlü, “Kanto”, Albüm, s. 5, Haziran 1998, s. 34-43.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">7. Sermet Muhtar, “Kantocuların kadınnesi: Peruz”, Yedigün, S. 70, 11 Temmuz 1934.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">8. Sadi Yaver Ataman, Dümbüllü İsmail Efendi (İstanbul: Yapı Kredi Bankası Yayınları, t.y.), s. 267.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">9. Sadi Yaver Ataman, “Seyirlik oyunlarda kanto ve ünlü kantocular”, Türk İstanbul (İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997), s. 271.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">10. Nu[sret]. Sa[fa]. Co[şkun]., “Halk sanatkârları arasında”, Son Telgraf, 29 Aralık 1937.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">11. H.F. Es, “Yıldızın bahçesinde Peruzla beraber hünkârın karşısında nasıl oynadık?” Akşam, 28 Kasım 1936.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">12. Sermet Muhtar Alus, “Sinemalar: Meşhur filmleri, yıldızları”, Akşam, 9 Aralık 1939, Eski Günlerde içinde (İstanbul: İletişim Yayınları, 2001), s. 60.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">13. Naşit, “Hayatım. Hasan Efendi ile rekabet”, Son Posta, 21 Şubat 1939.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">14. Aktaran: Sadi Yaver Ataman, Türk İstanbul, s. 271.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">15. G. Carole Woodall, “Awakening a Horrible Monster”: Negotiating the Jazz Public in 1920s Istanbul,” Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East 30 (3) (2010).</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">16. Naşit, “Hayatım. Peruz’un parlak günleri”, Son Posta, 28 Ocak 1939.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">17. Ulunay, “Kanto ve kantocular”, Yeni Sabah, 17 Ağustos 1941.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">18. H.F., “[Musahipzade Celal ile röportaj) Kafesler kâfi görülmedi, localara birer de tül gerildi”, Akşam, 16 Kasım 1936.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">19. Malik Aksel, age, s. 29.</span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-size: x-small;">20. Samiha Ayverdi, “Şamram Hanım”, Hey Gidi Günler Hey (İstanbul: Hülbe Yayınları, 1988), s. 119.</span></i></div><div><iframe frameborder="no" height="162" scrolling="no" src="https://w.soundcloud.com/player/?url=https%3A//api.soundcloud.com/tracks/1031538349&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false" style="border-style: initial; border-width: 0px; box-sizing: border-box; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="100%"></iframe></div></div></span></div><h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; float: none; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; padding: 8px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 630px;"><figcaption class="" contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Şamram Hanım ve Peruz Hanım,<br />“Yeni Çoban Kantosu”,</span> <br />Disque pour Zonophone, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">1906,<br />Cemal Ünlü Arşivi</span></figcaption></h2><div class="medium-insert-images ui-sortable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><figure contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-02-peruz-malumat-s-99-1898.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;">Malumat<span> </span><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">dergisinde Peruz’un resmi,<br />1898</span></figcaption></figure></div><h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 700; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><br /></h2><div class="medium-insert-images ui-sortable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><figure contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-03-kantocu-peruz.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bir stüdyo fotoğrafında Peruz</span></figcaption></figure></div><h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 700; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><span style="font-family: inherit; font-size: inherit; font-variant-caps: inherit; font-variant-ligatures: inherit; font-weight: inherit;">Şamram Hanım ve Peruz Hanım,</span></h2><div class="medium-insert-embeds" contenteditable="false" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><figure style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><figcaption contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">“Yeni Çoban Kantosu”,</span> <br />Disque pour Zonophone, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">1906,<br />Cemal Ünlü Arşivi</span></figcaption></figure><div class="medium-insert-embeds-overlay" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"></div></div><div class="medium-insert-images ui-sortable medium-insert-images-left" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><figure contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-04-kantocu-peruz.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /><figcaption contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Peruz Hanım</span></figcaption></figure></div><h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><span style="font-family: verdana; font-size: small;">Peruz Hanım</span></h2><h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-05-kantocu-peruz.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /></h2><div><span style="font-family: verdana;"><b><br /></b></span></div><div><span style="background-color: white;"><span style="font-family: verdana;"><b>1890’larda çekilmiş bir fotoğrafta Peruz</b></span></span></div><div><span style="background-color: white;"><span style="font-family: verdana;"><b><br /></b></span></span></div><div><span style="background-color: white;"><span style="font-family: verdana;"><b><br /></b></span></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><b><span style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">“Kantocu Peruz’un Dağa Kaldırılışı”,<br />çizgi roman, yazan: Sermet Muhtar Alus, çizen: Salih Erimez, </span><span style="background-color: white; font-style: italic;">Akşam</span><span style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">,<br />23-27 Aralık 1950</span></b></span></div><div class="medium-insert-images ui-sortable medium-insert-images-left" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"><figure contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><figcaption contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">1890’larda çekilmiş bir fotoğrafta Peruz</span></figcaption></figure></div><h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 700; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;"></h2><div><figure class="" contenteditable="false" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 30px 30px 0px; padding: 0px; position: static !important; vertical-align: top; width: 300px;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-kantocu-peruz-un-daga-kaldirilisi-sermet-muhtar-alus-cizen-salih-erimez-aksam-23-aralik-1950.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /></figure><figure class="" contenteditable="false" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px 30px; padding: 0px; position: static !important; vertical-align: top; width: 300px;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-kantocu-peruz-un-daga-kaldirilisi-sermet-muhtar-alus-cizen-salih-erimez-aksam-24-aralik-1950.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /></figure><figure class="" contenteditable="false" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 30px 30px 0px; padding: 0px; position: static !important; vertical-align: top; width: 300px;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-kantocu-peruz-un-daga-kaldirilisi-sermet-muhtar-alus-cizen-salih-erimez-aksam-25-aralik-1950.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /></figure><figure class="" contenteditable="false" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px 30px; padding: 0px; position: static !important; vertical-align: top; width: 300px;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-kantocu-peruz-un-daga-kaldirilisi-sermet-muhtar-alus-cizen-salih-erimez-aksam-26-aralik-1950.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /></figure><figure class="" contenteditable="false" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; left: 0px; line-height: inherit; margin: 0px 30px 30px 0px; padding: 0px; position: relative; top: 0px; vertical-align: top; width: 300px;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gak-43-kantocu-peruz-un-daga-kaldirilisi-sermet-muhtar-alus-cizen-salih-erimez-aksam-27-aralik-1950.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font: inherit; height: auto; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="-webkit-user-modify: read-only; border: 0px; bottom: 30px; box-sizing: border-box; font-family: Adelle; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">“Kantocu Peruz’un Dağa Kaldırılışı”,<br />çizgi roman, yazan: Sermet Muhtar Alus, çizen: Salih Erimez,<span> </span></span>Akşam<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">,<br />23-27 Aralık 1950</span></figcaption></figure></div><p class="reference first selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 12px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;"><br /></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-61356938084989667492021-02-22T12:12:00.000-08:002021-02-22T12:12:09.908-08:00Article | Bir İstanbul Tutkunu: Reşad Ekrem Koçu Jale GÜLGEN <p><span style="font-family: verdana;">Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 8, Sayı 16, 2010, 691-700 692 TALİD, 8(16), 2010, J. Gülgen </span></p><p><span style="font-family: verdana;"><a href="https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/652856">Bir İstanbul Tutkunu: Reşad Ekrem Koçu </a></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Jale GÜLGEN I.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Araştırma Görevlisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Abstract: Reşat Ekrem Koçu is without a doubt one of the most distinguished scholars on Istanbul. He seeks to describe, in a fluent manner, the interesting details and strange habits regarding the social life in Old Istanbul within the context of Ottoman history. His greatest strength is his ability to carefully investigate the sources on Ottoman history and to dig out the interesting incidents, strange stories and hard-to-believe habits and details. His skills as a writer come to the fore, at this point, just as his skills as a historian. He has penned many successful works with a great eye for details hidden behind history books. Keywords: Reşad Ekrem Koçu, Istanbul, Ottoman history, İstanbul Ansiklopedisi, Social life, Historical narrative</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Özet: </span><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu, İstanbul üzerine yapılan çalışmalar söz konusu olduğunda -hiç şüphesiz- en önde gelen isimlerden biridir. Eserlerini kaleme alırken genellikle Osmanlı tarihi çerçevesinde Eski İstanbul’un sosyal hayatına dair ilginç ayrıntıları, tuhaf alışkanlıkları akıcı bir üslûpla anlatmaya özen gösterir.. Onun en güçlü yanı da Osmanlı tarihiyle ilgili kaynakları büyük bir dikkatle araştırıp, bunların içinden çeşitli türde ilginç olayları, tuhaf hikayeleri, günlük hayata dair inanılması güç alışkanlıkları ve ayrıntıları bulup çıkarmasıdır. Bu noktada tarihçiliği kadar yazarlığı da önem kazanır. Tarihin tozlu sayfaları arasına gizlenmiş olağanüstü ayrıntıları yakalayan dikkat ve titizliğiyle birçok başarılı eser vücuda getirmiştir. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Anahtar Kelimeler: Reşad Ekrem Koçu, İstanbul, Osmanlı tarihi, İstanbul Ansiklopedisi, Sosyal hayat, Tarihî anlatı A Man in Love with Istanbul: Reşad Ekrem Koçu Jale GÜLGEN </span></p><div><span style="font-family: verdana;">Giriş </span></div><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem
Koçu, İstanbul üzerine yapılan çalışmalar söz konusu olduğunda -hiç şüphesiz-
en önde gelen isimlerden biridir. Sağlam bir Osmanlı dönemi Türk tarihi
eğitiminden geçmiş, resmî tarihi iyice kavramış olmakla birlikte, edebiyatçı
tarafıyla da kendini ispat etmiş bir yazardır. Reşad Ekrem tarihi kuruluktan
çıkararak zevkle okunan bir anlatım haline getirmesini iyi bilen, geçmişin karanlık
çağlarında gizlenen ve kendini kolayca ele vermeyen bütün ayrıntıları söküp
almayı başarabilen bir edip-tarihçidir. Osmanlı dönemini ve bu dönemin büyülü
“İstanbul”unu hiç görmediğimiz/bilmediğimiz ilginç yönleriyle dikkatlere
sunarken bir tarihçinin tespitini bir romancının üslûbuyla aktarır. Koçu, hem
Türk tarihçiliğinde hem de roman, hikaye ve anlatı gibi türlerde verdiği
eserlerle Türk edebiyatında kendine hususi bir yer edinmiştir. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">II. Hayatı </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">1905
yılında İstanbul’da bir memur-öğretmen ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen
Reşad Ekrem Koçu’nun babası Ekrem Reşad Bey ve annesi Hacı Fatma Hanım’dır.
Reşad Ekrem’in çocukluğu İstanbul’da, Yukarı Göztepe’deki ahşap köşkte; Osmanlı
Devleti’ni sona erdiren ve İstanbul’u onlarca yıl ezilip büzüldüğü bir yoksulluğa
mahkûm eden savaşlara, yenilgilere, bunalımlara tanıklık ederek geçer.1 1918’de
Konya Anadolu İntibah Mektebi’ni, 1927’de ise Bursa Erkek Lisesi’ni
tamamladıktan sonra 1931’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih
Bölümü’ne girmesi hayatında bir dönüm noktası olur. Mezun olmasının hemen
ardından bu üniversitede Osmanlı Tarihi Kürsüsü’nde Ahmet Refik Altınay’ın
asistanı olarak kalır. 1933’te yapılan reform hareketinin ardından hocası Ahmet
Refik Altınay’ın kadro dışı bırakılması üzerine kendisi de akademik yaşamına
son verir. Bundan sonraki yıllarını İstanbul’daki okullarda tarih öğretmenliği
ve yazarlık yaparak geçiren Reşad Ekrem, bir yandan Kuleli Askeri Lisesi, Vefa,
Pertevniyal * </span><span style="font-family: verdana;">gibi liselerde öğretmenlik yaparken bir yandan da değişik dergi
ve gazetelerde yazdığı yazılarla tarihle ilgili ilginç ayrıntıları gün ışığına
çıkarmaya çalışır. Reşad Ekrem’in iyi bir tarihçi olabilmesinde, tarihi
herkesin zevk alarak okuyacağı bir hale getirmesinde üniversiteden hocası olan
Ahmed Refik’in rolü inkâr edilemez derecede mühimdir.2 Ahmet Refik Altınay,
tarih ile edebiyatı birleştirmek, arşivlerden ilginç, tuhaf içerikli belgeler
bulup dergilerde, gazetelerde yayımlamak, kitapçı kitapçı gezen bir kitapsever
olmak, tarihi kolay okunur bir hale getirmeye çalışmak gibi pek çok özelliğiyle
Reşad Ekrem üzerinde tesirli olur. Ona İstanbul’u her yönüyle tanıtan ve
sevdiren kişi de, Türk edebiyatının güçlü yazarlarından biri olan Ahmet
Rasim’dir.3 Birçoğu yayımdan kalkmış olan irili ufaklı dergilerde basılan
yüzlerce yazısı olan Koçu, geçimini büyük ölçüde kalemi ile sağladığından,
durmaksızın dinlenmeksizin yazar. Emekli olduktan sonraki yıllarda bile evine
kapanır; dosyaları, tuttuğu notları ve kitaplarıyla başbaşa kalarak durmadan
çalışır. 7 Temmuz 1975 yılında hayata gözlerini yumar. Reşad Ekrem Koçu, naif
bir üslûpla resimler yapan iyi bir ressam, sayısı az olmakla birlikte şiirler
yazmış bir şair, bir tarihçi, öğretmen, tek başına ansiklopedi yazıp yayımlayacak
kadar güç ve sabır sahibi, titiz ve üretken bir yazardır. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">III. İstanbul Üzerine </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem Koçu lise yıllarını kapsayan Bursa dönemi dışında ömrünü hep
İstanbul’da geçirir. Bütün yaşamını dolduran bu İstanbul, Koçu’nun hemen bütün
eserlerinin hareket noktası olur. Öyle ki onun eserlerinden yola çıkarak eski
İstanbul’un görkemli yüzünün hatlarını çizebilmek; uzun yıllara yayılan bir
hayatın “tuhaflık ve aykırılıklarla” karakterize edilebilecek sosyal, kültürel
ve ekonomik envanterini çıkarabilmek mümkündür. Günlük hayatın ayrıntılarına
girmeyi, sahnenin arkasında yaşananları açığa çıkarmayı seven Koçu’nun
eserlerinde İstanbul’daki eski hayata dair birçok ayrıntıdan haberdar olmak, o
devrin sosyal hayatını yansıtan, giyim tarzından yemek alışkanlıkları</span><span style="font-family: verdana;">na, sosyal hayattaki yasaklardan esnaf hayatına
kadar çok geniş bir yelpazeye dağılan maddi ve manevi kültür unsurlarına dair
bilgiler bulmak mümkündür. Koçu’nun yazarlık serüveninin odak noktası, “sıradan
insanlar”ın hatırlanmaya bile değer görülmeyen “küçük dünyaları”dır. O, tarihe
damgasını vuran büyük kahramanlar yerine isimsiz kahramanları tercih eder.
Unutulmaya yüz tutmuş mekanların, insanların, ilişkilerin ve nesnelerin yazarı
olan Koçu, insana inanılmaz bir şekilde ehemmiyet verir, “Tarih büyük adamların
biyografisidir”4 özdeyişinden hareketle ona göre tarih, insanın hikayesidir.
Kalemini çoğunlukla kentin arka sokaklarında, kenar mahallerinde dolaştırmayı
tercih eden Reşad Ekrem Koçu, roman yazarken de tarih yazarken de genellikle
ilginç konuları tercih eder. Bilimsel eserler verebilecek düzeyde tarih
bilgisine sahipken, o özellikle herkesin kolayca okuyup anlayabileceği popüler
yazılar yazmaya yönelir. Onun en güçlü yanı, Osmanlı tarihi ile ilgili
kaynakları büyük bir dikkatle araştırıp, bunların içinden çeşitli türde ilginç
olayları, tuhaf hikayeleri günlük yaşama dair inanılması güç alışkanlıkları ve
teferruatı bulup çıkarmasıdır. Ancak bu noktada tarihçiliği kadar yazarlığı da
önem kazanır. Nitekim ne kadar ilginç olursa olsun, bir konu kötü bir yazar
elinde dünyanın en sıkıcı öyküsü haline gelebilir. Reşad Ekrem, okurunun
karşısına sık sık bir meddah edasıyla çıkarken anlattıklarını sanki henüz
yaşanıyormuşçasına göz önünde canlandırmaya çalışır. O, tarihi kuru bir
anlatımdan çıkararak zevkle okunan bir “anlatım” haline getirmesini bilen,
tarif ve tasvirlerinde gerçeklere riayet eden bir yazardır. Anlattıklarını, Türk
diline hakimiyetini gösteren bir üslûpla dikkatlere sunar. Renkli anlatımıyla
tarihi okuyucularına yaşatır, adeta tarih içerisinde bir yolculuk yaptırır.
Romanlarında, hikayelerinde ve anlatılarında göze çarpan -birçok araştırmalar
sonucunda bulunduğu anlaşılan-, oldukça tuhaf ve şaşırtıcı hadiseler bu
eserleri daha cazip ve ilgi çekici hale getirir. Özellikle romanlarını çekici
kılan ele aldığı dönemi sosyal hayat tarzı bakımından da anlatmaya
çalışmasıdır. Osmanlı dönemini ele alan bütün tarihî romanlarda, İstanbul’un bu
devletin başkenti olması ona ayrı bir önem kazandırır. Eserlerinin tamamında
Osmanlı tarihini ele alan Reşad Ekrem de, doğal olarak bilhassa İstanbul’daki
hayat üzerinde durur. “İstanbul”, Reşad Ekrem için bütün cepheleriyle önemli bir
mekandır. Dünyada pek az görülen bir şeyi, bir şehrin her özelliğiyle
anlatılmasını hedefleyen bir ansiklopedi olarak düşünülmüş olan İstanbul
Ansiklopedisi de İstanbul’un yazar için ne derece önemli bir yere sahip
olduğunu gösteren delillerden biridir. Onun İstanbul’a dair yapmış olduğu
çalışmalardan en önemlisi olan İstanbul Ansiklopedisi’ni yıllardır biriktirdiği
notlar ve yaptığı araştırmalarla vücuda getirir. On bir ciltlik bu eser her
cildiyle Reşad Ekrem’in İstanbul’u, zamanın vefasızlığına yenik düşen bütün
unsurlarıyla “ölümsüzlüğe” kavuşturmak istemesine şahitlik eder. Kitap, büyük
isim</span><span style="font-family: verdana;">lerin yanında külhanbeyleri, terziler, bıçkın kayıkçılar,
hamamcılar, şekerciler ve bunların yaşadığı mekanların anlatıldığı büyük bir
“kent sözlüğü”dür. İstanbul Ansiklopedisi fasikül fasikül yayımlandığında
İstanbul hakkındaki bazı bilgileri düzene sokan büyük bir kaynak olmakla
birlikte zamanla daha çok şehir hakkındaki ilginç, eğlenceli, tuhaf ve egzotik
hikayelerin, kimi güncel olayların anlatıldığı bir eser hüviyetine bürünür.
İstanbul Ansiklopedisi Reşad Ekrem’in en çok üzerine titrediği, en çok emek
verdiği eseri olmasına rağmen tamamlamaya ne ömrü ne de içinde bulunduğu
şartlar vefa eder.5 Bünyesinde birçok bilinmeyen ve başka bir yerde bulunması
neredeyse imkansız olan bilgileri ihtiva etmesi bakımından oldukça mühim bir
yere sahip olan ansiklopedinin yarım kalması konusunda ekonomik nedenler
dışında başka nedenler de öne sürülür. Bunlardan biri çok önemi olmayan
şahıslara uzun uzadıya yer verilmesi, buna mukabil bazı önemli maddelerin Reşad
Ekrem’in kaprisleri nedeniyle birkaç satırla geçiştirilmesi; bir diğeri ise
bazı hikaye ve romanlardan uzun özetler sunulması olarak gösterilir.6 Eserleri
arasında belki de üzerine en çok titrediği İstanbul Ansiklopedisi’nin yarım
kalması onu o kadar gücendirir ki dostu Ahmet Kabaklı’ya bir gün “Seni de davet
edeceğim. Bugüne kadar bütün ömrümde topladığım evrakı, vesikaları, resimleri,
gün görmemiş yazmaları bir araya getirip, bahçede bir yığın yapacağım, bir
kibrit çakacağım; hep birlikte yakıp, seyrine bakarız”7 diyerek üzüntüsünün
yoğunluğunu dile getirir. Yayımına ilk olarak 1947 yılında başlanan, bir
duraklama döneminin ardından 1958 yılında A harfinden tekrar çıkmaya başlayan
ve 1973’te on birinci ciltte ve henüz G harfindeyken gene yarıda kalan İstanbul
Ansiklopedisi yirminci yüzyılda İstanbul üzerine yazılmış metinlerin bir yandan
en tuhafı ve aykırısı, bir yandan da biçimi, yapısı ve havasıyla İstanbul’un
ruhuna en uygun düşenidir. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Reşad Ekrem
Koçu’nun İstanbul’a dair bir diğer eseri Eski İstanbul’da Meyhaneler ve Meyhane
Köçekleri’dir. Meyhaneyi, tarihsel, kültürel bir olgu olarak ele aldığı bu eser
ilk kez 1947 yılında yayımlanır. Yazar eserin hemen başında “İstanbul’da
Meyhane Kalmadı” başlığı altında eski meyhanelere duyduğu özlemi dile getirir:
Yakın geçmişe kadar meyhanelerinin şöhreti bütün Akdeniz memleketlerine
yayılmış koca İstanbul’da meyhane kalmadı. İçkili lokantalar var ve içkili aşçı
dükkânları var… Meyhaneye rakı ve şarap içmeye gidilir ve meze yenilir, yemek
değil… Meyhane kalmadı ama, bilhassa rakı içmesini bilenler de kalmadı. O canım
rakımız, kuş gözünden şişhaneye, kadehle içilir efendim. Yudum yudum, süze
süze, koklaya koklaya… Nasıl yerlerdi kaybettiğimiz İstanbul meyhaneleri? En
büyük şairlerimizin gazellerle şarkılarla övdüğü yerler...8 Böylece devrinde
var olan yemekli-içkili yerleri de mukayeseli olarak eleştirir. Meyhaneyi
meyhane yapan özellikler ortadan kalkınca, müşteri profilinden kadehine dek
‘içki adabı’nın da değiştiğini vurgular. Sahiplerinin elinde devletten alınmış
bir ruhsatname bulunan “Gedikli Meyhaneler”, ruhsatnamesi olmayan “Koltuklular”
ve yazarın “Ayaklı Meyhane” olarak adlandırdığı içkinin seyyar satıcılarını,
ilgi çekici ayrıntıları ile anlatır. Özellikle bellerine ucu musluklu ve içi
rakı ya da şarap doldurulmuş uzun bir koyun bağırsağı saran, sırtlarına cübbeye
benzer bir üstlük atan ‘Ayaklı Meyhane’ler artık bütünüyle terk edilmiş olan
eski alışkanlıkları yansıtması bakımından dikkat çekicidir. İç ceplerine bir
kadeh, omuzlarına ise içki sattığının alameti olarak bir peşkir taşıyan bu
seyyar içki satıcıları, peşlerine takılan müşteriye gizlice içki satarlar.
Koçu, bu satıcıların, günümüzden bakıldığında oldukça tuhaf görünen
özelliklerini sıraladıktan sonra, “Ayaklı meyhanelerin cömertçesi ise cebinden
iki üç leblebi çıkarıp verirdi”9 diyerek bu bahsi şirin bir ifadeyle kapatır.
Yazar meyhaneler konusunda Vâsıf Efendi, Evliya Çelebi, Ahmed Rasim Bey gibi
tarihçilerin eserlerinden faydalanır, gerektiği zaman alıntılar yapar.
Neredeyse eser boyunca İstanbul meyhanelerini şiirlerden hareketle tasvir
etmeye çalışır. “Çaylak Tevfik Bey’in Kitapçığı” başlıklı bölümde yazar, Mehmet
Tevfik Bey’in Meyhane yahut İstanbul Akşamcıları isimli kitabını tanıtır. Bu
eserden hareketle İstanbul’daki ünlü meyhane adlarının bir listesini sunar. Meyhaneleri
fiziki olarak tanıtmakla birlikte, meyhanelerde çalışan ve “barba”, “mastori”,
“saki-muğbeçe”, “palikar” ve “pedimu” isimleriyle anılan işçileri de
teferruatıyla anlatır. Eski devirlerdeki meyhanelere dair ilginç
alışkanlıklardan bahseden Koçu, meyhane köçeklerini de beyit ve kıtalar
vasıtasıyla dikkatlere sunar. Çeşitli devirlerde konmuş olan içki yasaklarından
kısaca söz ettikten sonra, Millî Mücadele yıllarında konan içki yasağı üzerine </span><span style="font-family: verdana;">Kesriyeli Çubukzade Mehmed Sıdkı
Bey’in yazmış olduğu “Vedaname” isimli manzumesi ile eserine son verir.
Gündelik hayatın ayrıntılarından, halkın yaşattığı gelenek göreneklerden,
atasözlerinden yararlanarak tarihi hikayeleştiren Reşad Ekrem Koçu, Topkapı
Sarayı adlı eserinde “yaşayan bir tarih” olan Topkapı Sarayı’nı içinde
gerçekleşen olaylarla birlikte, tarihi yeniden canlandırarak anlatır. Sarayın
geçmişteki halini, yaşadığı dönemdeki haliyle mukayeseli olarak tanıtırken,
artık unutularak tarihe karışmış kimi eski bilgilere de yer verir. İlk temeli
XV. asır ortasında Fatih Sultan Mehmed tarafından atılan ve farklı padişahların
zamanında eklenen binalarla muazzam bir yapıya sahip olan Topkapı Sarayı’nı üç
kısımda inceler. Bunlar, Dış Saray (Birun), İç Saray (Enderun) ve Harem’dir
(Haremi Hümayun). Dış Saray’dan başlayarak ta Harem’e dek girip kapı ve
odalardan, kapılar üzerine işlenen dualara, beyitlere; hamamlardan avlularda
bulunan çeşmelere; mutfaklardan kütüphanelere dek sarayın bütün bölümlerini en
basit ayrıntıyı bile gözden kaçırmadan çizmeye çalışır. Yazar en dış kapı olan
Babıhümayun’dan itibaren her mekanda durarak Osmanlı Devleti’nin dört buçuk
asırlık tarihi boyunca yaşanan önemli olayları özetler. Böylece mekanın tarihî
atmosferini okuyucunun gözlerinde canlandırmaya çalışır. Babıhümayun,
Babüsselam ve Babüssade dıştan içe doğru anlatıldıktan sonra, Koçu mekanı
tanıtmayı bir kenara bırakarak, bu kapı önünde yapılmış olan ihtilalleri, kanlı
ayak divanlarını anlatır. Genç Osman Vakası’na, IV. Murad’a karşı çıkarılan
ihtilallere, Kabakçı Mustafa İsyanı ve Alemdar Paşa’nın sarayı basma hadisesine
kısaca değinir. Eserin hemen başında “Tarihçesini iyi bilen ve sohbeti tatlı
bir rehberle Topkapı Sarayı’nı ve müzesini gezmek, felekten çalınmış bir gün
olur. Bu rehberi buluncaya kadar, canınızı sıkmazsam, Topkapı Sarayı’na bu
kitabın yapraklarında beraber girelim”10 diyen yazar, okuyucunun elinden tutar
ve Topkapı Sarayı’nı bir rehber edasıyla gezdirir. Gezdirirken okuyucu
karşısındaymış gibi onunla konuşur. Harem’in, devrindeki bakımsızlığından ve
eksikliklerinden bahseden yazar, bir gazete sütunundan yetkililere seslenir
gibi bir edayla söylediği “Mesul makamları naçizane ikaz ederim ve
zenginlerimiz de bu millî vazifeye davet ederim. Temenni ederim ki nazarı
dikkati çeksin”11 sözleriyle insanları sağduyuya davet eder. Yazar, sarayın
bütün bölümlerini teferruatıyla çizmeye özen gösterir. Sarayın her köşesini
bucağını, kapılar üzerine, duvarlara, kubbelere işlenen dualara, beyitlere
varıncaya kadar anlatır. Okuyucuda, gerçekten bu sarayda geziyormuş hissini
uyandırır. Bilhassa hazine salonlarını gezerken buradaki kıymetli eşyaları tek
tek sayar, bunları ayrıntılı ve canlı tasvirlerle resmetmeye çalışır. Koçu,
okuyucuları gezdirdikten sonra “Saraya Babıhümayun’dan gir</span><span style="font-family: verdana;">miştik. Sarayburnu civarında bugün mevcut olmayan iki kuleli Topkapı’dan bir
kayığa atlayıp ayrılalım. Elveda Topkapı Sarayı Hümayunu!..”12 sözlerini
söyleyerek görevini tamamlamış bir rehber edasıyla sarayı terk eder. Reşad
Ekrem’in, İstanbul’un tulumbacılarını isim isim tanıtarak onların Türk kültürü
içindeki yerlerini anlattığı ve esin verdikleri destanları, şarkıları derlediği
bir diğer eseri İstanbul Tulumbacıları’dır. Yazar, eserine İstanbul’da yangın
tulumbalarının kurulmasına kadar geçen iki yüz yetmiş yıllık dönemi özetleyerek
başlar. Bu dönemde tulumbacılar olmadığı için, İstanbul’da sık sık çıkan
yangınları önlemek için çıkarılan birçok fermanla halk uyarılır. O dönemde
herkes evinde mutlaka, evin damına ulaşabilecek bir merdiven, su dolu büyük bir
fıçı bulundurmak zorundadır. Dolayısıyla, Yeniçeri Ocağı’na bağlı Tulumbacılar
Ocağı kurulana kadar, bir yangın çıktığında bunu bastırmak ve söndürmekle
görevli olan kişiler bu muhitteki halktır. Yazar eserin bu bölümünde yangın
tulumbacılığından kısaca bahsettikten sonra, ıstılahlarıyla, argosuyla zengin
bir edebiyata sahip olan bu teşkilatla ilgili olarak yapılan çalışmaları
eleştirir. Eserin ilk bölümünde önce “Yeniçeri yangın tulumbacılarından
portreler” başlığı altında bazı tulumbacıları tanıtır. Yeniçeri Yangın
Tulumbacı Ocağı’nın kaldırılmasının ardından kurulan mahalle tulumbacılığı
teşkilatı ve bu kuruluşun koğuş nizamı hakkında bilgiler verir. Tulumbacıların
yangına nasıl gittiklerini de gözlerde canlandırmaya çalışır. Tulumbacıların
yangına giderken attıkları naralardan yangın söndürdüklerinde ve bayramlarda
aldıkları bahşişe, sünnet düğünlerinden yangın dönüşü yaptıkları hamam
sefalarına kadar bu âleme dair birçok ayrıntıya yer verir. Tulumbacıların
günlük hayatında oldukça önemli bir yere sahip olan tulumbacı kahvehanelerini
birer birer tanıttıktan sonra, senede bir defa Ramazan ayında yapılan çalgılı
kahvehane alemlerini de ilginç ve renkli sahneleriyle dikkatlere sunar. Yazar
çeşitli kaynaklardan tespit ettiği tulumbacıların isimlerini alfabetik sıraya
göre bir liste halinde verir. Bu listede yanına küçük bir işaret koyduğu
şahısları ilerleyen bölümde birer birer tanıtır. Hiçbir karşılık beklemeden bu
mesleğe gönül vermiş, kimi bu yolda canını feda etmiş toplam doksan bir
tulumbacı genç, ana hatlarıyla tanıtılır. Eserin oldukça büyük bir kısmını
oluşturan “Tulumbacı Portreleri” başlıklı bu bölümün neredeyse tamamını “Vâsıf
Hoca şöyle anlatıyor” diyerek eserini ithaf ettiği Üsküdarlı halk şairi Vâsıf
Hoca’nın kaleminden anlatır.13 “Edebiyatımızda tulumbacılık üzerine yazılar”
başlıklı bölümde Nabizade Nâzım, Ahmed Rasim, Osman Cemal </span><span style="font-family: verdana;">Kaygılı,
Sermet Muhtar Alus gibi yazarların eserlerinden, Karagöz ve ortaoyunundan,
tulumbacılık üzerine yazılan bölümleri sunar. “Perakende Notlar”da, yangın
kuleleri, köşklüler, ateş kayıkları, yangın odaları hakkında bilgiler verilir.
“İtfaiye” başlıklı bölümde bu teşkilatın kısa bir tarihçesi verildikten sonra,
1968 yılında İstanbul Belediyesi İtfaiyesi, itfaiye polisi ve okulları, şehit
itfaiyeliler ve itfaiye müzesi hakkında bilgiler verilir. Bu müze
ayrıntılarıyla anlatılır, hatta yazar bu müzeyi gezmek isteyenlere yardımcı
olacak bir kroki bile çizmiştir. “İstanbul Yangınları” başlığı altında ise
çeşitli devirlerde İstanbul’u kasıp kavuran yangınlar anlatılır. İstanbul esnafının
Osmanlı Devleti dönemindeki durumunu bütün cepheleriyle ele aldığı Tarihte
İstanbul Esnafı ilk kez 12 Ekim-5 Aralık 1970 tarihleri arasında Tercüman
gazetesinde tefrika edilir. Reşad Ekrem Koçu, kitaba ‘esnaf’ın Türk
Lügati’ndeki tarifi ile başlar. Hemen ardından ticaret ve zanaatı sınırlayan ve
Ortaçağdan kalmış olan ‘gedik usulünü’ ilginç yönleriyle gözler önüne serer. Bu
usule göre, o dönemde dükkân ya da imalathane serbest işyerlerinin sayısı
dondurulmuştur. Zanaat ve ticaret, çok sıkı kurallara bağlı kalmak koşuluyla ve
sınırlı sayıda girişimciye tanınan özel bir haktır. Örneğin 200 olarak
belirlenen terlikçi dükkânı sayısı ne 201 olabilir ne de 199’a inebilir. Buna
ek olarak bir dükkânın bir semtten başka bir semte taşınması da ancak ‘ferman’la
sağlanabilir. Hem devletin hem de kendi iç organlarının çok sıkı denetimine
tabi olan fütüvvet erbabı, bu yapısını XVII. yüzyıla kadar korur. Bu yüzyıldan
sonra da meslek loncaları devreye girer. Yine o dönemin kurallarına göre
çırakların ‘peştamal giyme’ adı verilen bir törenle kalfa olduğunu, aynı
törenle kalfaların ustalık payesine yükseldiğini belirten Reşad Ekrem esnaf
teşkilatını idare eden ‘Şeyh’, ‘Nakip’, ‘Duacı’, ‘Çavuş’ ve ‘Kahya’yı
teşkilattaki konumları ve görevleri ile birer birer tanıtır. Lonca vakıfları ve
esnaf kıyafetleri hakkında da bilgiler veren yazar, askeriye, mülkiye, ilmiye
ve esnaf-avam olarak ayrılan Müslüman halkın, bağlı oldukları sınıfın
kıyafetiyle dolaşmak zorunda olduğunun altını çizer. Reşad Ekrem, eser boyunca
birçok nizamnameden, sicil defterlerinden, fermanlardan örnekler verir. Esnaf
teşkilatının nizamı, işleyiş tarzı, gelenekleri ve alışkanlıklarını anlatırken
Türk esnafının da portresini çizmeye çalışır. Osmanlı dönemindeki esnaf
zümreleri, “Mehterler, Çengiler, Berberler, Çiçekçiler, Esirciler, Bakkallar,
Çöpçüler, Dilenciler, Arabacılar, Bekçiler, Ahlâk Zabıtası ve Cellâtlar”ı
oldukça ilginç ve tuhaf yönleriyle tanıtır. Eserin diğer bölümlerinde esnaf
nizamı, çırak çıkarma yani çırağın usta olması, narh defterleri, esnaf teftişi
ve cezaları, fütuhat devrinde, ordunun peşi sıra terziden, hamamcı ve berberine
kadar adeta koca bir çarşı gibi yürüyen ordu esnafı, saray düğünlerinde esnaf
alayları ve esnafın düğün hediyeleri, esnafın yeniçeri olması, esnaf gençleri
için yazılan şehrengizler, türküler, sahneye konan kantolar hakkında bilgiler
verir. Eser muzip ve zeki bir doğramacı çırağının altın saat hikayesi ile sona
erer. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Tarihte yaşanmış inanılması güç alışkanlıkların ve olayların antolojisi
olarak düşünebileceğimiz Tarihimizde Garip Vakalar’da Reşad Ekrem, Osmanlı
Devleti zamanında yaşanmış ya da yaşandığı rivayet edilen birçok tuhaf olayı
hikayeyi andıran bir üslûpla dikkatlere sunar. O dönemde çıkarılan ilginç
yasaklar (Ata binme yasağı, geceleri fenersiz çıkma yasağı, yemek çeşidi
yasağı, silahlanma ve silah yasağı, tütün yasağı), yaşanan ilginç olaylar
(Tırnova cadıları, mezarında başı kesilen şehzade, dağ başındaki garip
mezarlar), tuhaf uygulamalar (maaş yerine gemi enkazı, tersane mandaları),
sosyal hayattaki alışkanlıklar (eski zaman kahveleri, esrar ve afyon
tiryakileri, esirciler, eski meyhaneler, köçekler) Reşad Ekrem’in renkli ve
samimi anlatımıyla Osmanlı tarihi penceresinden İstanbul’un geçmiş yaşamını
mercek altına alır. Koçu, dalkavukluktan maaş yerine gemi enkazının
dağıtılmasına, esrar ve afyon tiryakilerinden eski zaman aşçılarına, eski
İstanbul’da kadının toplumsal konumundan, yemek çeşidi ve ata binme yasağı
türünden resmî ve sivil yaşama dair çok sayıda unutulmuş yaşam sahnelerinin
üzerindeki gizemli perdeyi aralamamıza yardım eder. Son olarak, İstanbul’da
geçen aşkları anlatan dört eski meddah hikayesini konu edinen Aşk Yolunda
İstanbul’da Neler Olmuş adlı esere değineceğiz. Eserin hemen başında,
hikayelerini anlatmaya geçmeden önce Koçu, “Aziz Okuyucular” diyerek hikayeleri
hakkında okuyucuya bazı bilgiler verir. Burada, tarih olaylarını, tarihin büyük
şöhretlerinin hayatlarını, hakikatleri zedelemeden, hakikatlere tecavüz etmeden
romanlaştırmanın zorluğundan bahseder. Bunun için çok güçlü bir tarih bilgisine
sahip olmak gerektiğini de vurgular. Ona göre yazar, tarihî romanı, tarihî
hakikatlere -vaka olsun, dekor, motif olsun- asla dokunmadan, kendi zamanının
temiz diliyle yazmalıdır. Kitapta bulunan ve dördü de İstanbul’da yaşanan
“Çerkez Rıdvan’ın Dolabı”, “Atinalı Cevad”, “Hammal Kızı”, “Bursalı’nın
Kahvehanesi” adlı hikayeleri yazar önsözünde, bir meddahın defterine düştüğü
kısa notları genişleterek yazdığını belirtir.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">IV. Sonuç </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Hayatının son zamanlarına kadar araştırmaktan yorulmamış, bıkmamış
olan Reşad Ekrem Koçu, tarihin tozlu raflarında yaptığı derinlemesine incelemelerle, tozlar arasında yitip gitmiş nice ince ve tuhaf ayrıntıyı bulup gün </span><span style="font-family: verdana;">ışığına
çıkarmıştır. Hem tarihçi hem de edip kişiliği ile oldukça güçlü bir kaleme
sahip olan Reşad Ekrem bir yazarın ifadesi ile “İstanbul kazanının kepçesi,
Osmanlı kültür ve sanatının sihirli anahtarı”dır. O, Osmanlı tarihine ve bu
çerçevede İstanbul’a gönül vermiş ve hayatını bu yolda harcamış bir tarihçidir.
Yaşamı boyunca, hocası Ahmet Refik gibi o da Türk insanına tarihi sevdirmeyi
kendine amaç edinmiş ve eserlerini bu amaç doğrultusunda akıcı, sürükleyici bir
üslûpla kaleme almıştır. Onun eserlerinden, tarihin en karanlık köşelerinde
kalmış ayrıntıları, bir zamanların gündelik hayatındaki alışkanlıkları ve
kaybedilen Eski İstanbul’u, sosyal, kültürel ve görsel özellikleriyle bir bütün
halinde solumak, yitip gidişini çaresizlikle izlediğimiz bu şehri biraz daha
anlamak ve güzelliklerini her yönüyle yakalayabilmek mümkündür. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;">Bir İstanbul
Tutkunu: Reşad Ekrem Koçu Jale GÜLGEN </span></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">1 Reşad Ekrem Koçu, Hatice Sultan ile Ressam Melling, “Reşad Ekrem Koçu”, s. 7-9.</span></i><span style="font-family: verdana;"> </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;">2 Orhan Pamuk, Ahmet Rasim’in de birçok özelliğiyle Reşad Ekrem’i en az Ahmet Refik kadar etkilediğini iddia eder: “Ahmet Rasim’in belagat ve abartmadan uzak hakiki İstanbul sevgisi, şehrin sokaklarına çıkıp kısacık bir sürede görüp işittikleriyle çok canlı tablolar, manzaralar, hikâyecikler çizebilme yeteneği, hatıralarını kendi mahrem hikâyeleri gibi değil de yaşadığı şehrin geçmişte kalmış bir tuhaflığı gibi yazabilme güçü ve şehrin sürekli değişen alışkanlık, töre, gelenek, moda ve heyecanlarını hatırlama ve sınıflama alışkanlığı Reşad Ekrem Koçu’yu bütün hayatı boyunca izinden gittiği hoca Ahmet Refik kadar etkilemişti. (…) Ahmet Rasim’in eski İstanbul’da geçen aşk, çapkınlık ve zamparalık hikâyelerini hem bir entrika ve kötülük tadı vererek hem de bir egzotizm ve romantizm havasıyla anlatması Koçu’yu yalnızca maddelerinin büyük birçoğunu kendi kaleme aldığı İstanbul Ansiklopedisi’nde değil, tıpkı ustası gibi gazetelerde tefrika edilsin diye yazdığı ‘belgelere dayalı’ pek çok anlatısında da etkilemişti.” Bkz. Orhan Pamuk, İstanbul (Hatıralar ve Şehir), “Reşad Ekrem Koçu’nun Bilgi ve Tuhaflık Koleksiyonu: İstanbul Ansiklopedisi”, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2003, s.144-163. </span></i></span></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">3 Semavi Eyice, “Tarihçi ve Folklorist Reşat Ekrem Koçu”, </span></i></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana; font-size: small;">4 Edward H. Carr, Tarih Nedir?, çev. M. Gizem Gürtürk, İstanbul: İletişim Yayınları, 1996, s. 55. </i></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;">5 “1945 yılı yazında Bayazıd’daki kitapçı Nişan’ın dükkânında ilk tanıştığımızda bu ölçülerle tutulan Ansiklopedi’nin bitirilip bitirilemeyeceğini sorduğumda, ‘Tabiidir ki bitireceğim daha gencim’ cevabını vermişti. Bazı maddelerin ölçülerini normal sınırların dışına çıkardığında, Ansiklopedi’nin uzamasına ve ağırlaşmasına yol açmış ve maddî güçlükler de araya girince, başlangıcındaki iyimserliğini iyice kaybetmişti. Fakat evinde yüzlerce zarfta, ansiklopedinin gelecek maddelerinin notları, resimleri, çeşitli malzemesi toplanmıştı. Son yıllarda zaman zaman ümitsizliğe düşen Reşad Ekrem Koçu, bunları sokağa yığıp yaktırmaktan bahsediyordu. Gerilerde kalan bir imparatorluk başkenti içinde yaşanılan hayatı, geçmişteki her tabaka ve mezhepten insanlarını, yapılarını en iyi tanıyanlardan biri olan Reşad Ekrem Koçu çok şey yazdı, fakat ömrünün eserinin tamamlandığını göremeden hayata gözlerini yumdu. 1964’de bir dostuna verdiği bir kitabının içine ‘Hâki siyah içre kaybolacak dâne miyim ben demiş şair’ cümlesini yazmıştı. Şurası bir gerçek ki Reşad Ekrem Koçu hâki siyah içre kaybolacak dâne değildi.” Semavi Eyice, “Tarihçi ve Folklorist Reşat Ekrem Koçu”, Türk Folklor Araştırmaları Dergisi, 1976, sy. 322, s. 7643. </span></i></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>6 Semavi Eyice, “İstanbul Ansiklopedileri”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yayını, İstanbul: 1993, c. IV, s. 219. </i></span></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana; font-size: small;">7 Hasan Özönder, “Çekirge Pehlivan”, www. merhaba gazetesi.com, Akademik Sayfalar, M. Ali Uz (haz.).</i></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;">8 Reşad Ekrem Koçu, Eski İstanbul’da Meyhaneler ve Meyhane Köçekleri, İstanbul: Doğan Kitap, 2003, s. 11. </span></i></span></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">9 A.g.e., s. 16.</span></i></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana; font-size: small;">10 Reşad Ekrem Koçu, Topkapı Sarayı, İstanbul: Doğan Kitap, 2004, s. 12. </i></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana; font-size: small;">11 A.g.e, s. 198. </i><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;">12 A.g.e, s. 296. </span></i></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;">13 Yazar, eserin büyük bir çoğunluğunu Vâsıf Hoca’nın notlarından hareketle anlatmıştır. Vâsıf Hoca’nın İstanbul tulumbacıları hakkında oldukça zengin ve sağlam bilgilere sahip olduğunu vurgulayan yazar, “Hayatının son beş yılında benim baş tacım olan Vâsıf Hoca, ısrarlı yalvarmam üzerine asır doldurmuş ömrünün kıymetine baha biçilmez hatıralarını kalem diline vererek tomar tomar, defter defter notlarını bana tevdi etmiş, göçüp gitmiştir” diyerek bu eserinde onun ne kadar büyük bir payı olduğunu da hatırlatmadan edemez. Reşad Ekrem Koçu, İstanbul Tulumbacıları, İstanbul: Doğan Kitap, 2005, s. 71. </span></i></span></p><p class="MsoNormal"><i style="font-family: verdana;"><span style="font-size: x-small;">14 İstanbul’un tarihî krokisini her yönüyle birebir oluşturmaya çalışan Reşad Ekrem Koçu böylece bu şehrin tarihî atmosferinde yaşanan büyük aşkların çetelesini tutmayı da ihmal etmemiştir. IV. Sonuç Hayatının son zamanlarına kadar araştırmaktan yorulmamış, bıkmamış olan Reşad Ekrem Koçu, tarihin tozlu raflarında yaptığı derinlemesine incelemelerle, tozlar arasında yitip gitmiş nice ince ve tuhaf ayrıntıyı bulup gün 14 “Dört hikâyenin konusunu da eski meddah defterlerinden aldım. O defterlerdeki hikâyeler, onları bir kahvehanede veya bir konakta, sinema ve tiyatronun, gazetenin ve dolayısıyla tefrika yazılarının bulunmadığı devirde birkaç gece boyunca anlatılacak meddahlara basit bir not şeklinde kaydedilmişlerdir: Üst tarafı meddahın hünerine, bilgisine kalır: Birini aynen alıyorum ki bu kitapta ilk hikâye olarak okuyacaksınız.” Reşad Ekrem Koçu, Aşk Yolunda İstanbul’da Neler Olmuş?, İstanbul: Doğan Kitap, 2002, s. 12. 2 </span></i></p><p class="MsoNormal"><br /></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-69761658881585951142021-02-04T13:34:00.001-08:002021-02-04T13:34:13.795-08:00defter-i hizan<p><span style="font-family: verdana;"> <span style="background-color: white; color: #050505; white-space: pre-wrap;">OSMANLI'DA PADİŞAH HUZURUNDA EŞCİNSELLERİN RESMİ GEÇİT TÖRENİ</span></span></p><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Erkek eşcinsellerin ve erkek eşcinselliğinin Osmanlı’da ne denli itibar gördüğünü idrak etmemize vesile olan ve Evliya Çelebi’nin Seyahatname'sinde de yer bulan bir tarihi gerçekler...</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">“Erkek eşcinseller eskiden esnaftan sayılır ve padişahın huzurunda yapılan resmi geçitlere bile katılırlardı.”</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Evet, erkek eşcinseller Osmanlı’da bir “meslek gurubu” olarak kabul edilerek “esnaftan” sayılmış, hattá hükümdarların sefere çıkmalarından önce düzenlenen büyük resmi geçitlere bile katılmışlardı.</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">İşte, Evliya Çelebi’nin meşhur “Seyahatname“sinde, 17. asır Osmanlı erkek eşcinsellerinin dördüncü murad’ın huzurunda yapılan bir geçit resmine yanlarında kendilerini pazarlayanlar olduğu halde katılmalarının anlatıldığı bahis şöyledir:</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">"Osmanlı zamanında müşteriye çıkan delikanlılara “hiz oğlanı” denirdi ve mesleklerini icra eden “hiz“lerin devlet tarafından kayıt altına alınmaları şarttı. Hayatını bu işten kazanan eşcinsel erkekler “defter-i hizan” yani “hizler defteri” denilen kütüğe yazılırlardı ve bugünden çok daha önemli bir farklılık söz konusuydu. Profesyonel erkek eşcinseller, “esnaftan” kabul edilirlerdi. Esnaf, o devirde ordunun bir bölümü sayılır, padişahın sefere çıkışından önce istanbul’da yapılan büyük geçit resmine bütün meslek grupları katılır ve “hizan“, yani eşcinseller de bu geçit resminde yer alırlardı."</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Bu törenlerden birini, 17. asrın çok önemli bir ismi, Evliya Çelebi, meşhur “Seyahatname“sinde ayrıntılarıyla yazıyor. Zamanın hükümdarı dördüncü Murad’ın bir sefere çıkışından önce yapılan büyük resmi geçide askerlerin yanı sıra bütün İstanbul esnafının da katıldığını, meselá börekçilerin sanatçılarla, peksimetçilerin imamlarla, yelkencilerin de dalgıçlarla, imamlarla ve müezzinlerle bir arada yürüdüğünü ve binlerce kişilik kortejde “erkek eşcinsellerinin, deyyusların ve pezevenklerin” de yer aldığını yazmaktadır.</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Evliya Çelebi, Seyahatname’sinin birinci cildinde her meslek grubunu ayrı ayrı anlattığı ve İstanbul’un esnaf tarihi bakımından bugün en önemli kaynak kabul edilen bu geçit resmi bahsinde, eşcinsellerin yürüyüşünü şöyle yazıyor:</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Pasif dilber eşcinsel esnafı:</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">"Bunlar, evsiz-barksız 500 kişidir. Kendi kadir ve kıymetlerini bilmeyip Babulluk’ta, Kalatyonoz’da, Finde’de, Kumkapı’da, San Pavlo’da, Meydancık’ta, Kiliseardı’nda ve Tatavla’da malum işin yapıldığı yerlerde boğaz tokluğuna çalıştıkları sırada avlanıp Subaşı’nın (yani o zamanın emniyet müdürünün) tuzağına düşer ve deftere kaydedilirler. İşte, sözü edilen bu kişiler geçit resminde subaşı ile şakalar ederek yürürler. bunlar gibi daha nice esnaf mevcuttur ama anlatmakta hiç fayda yoktur ve sadece Subaşı tarafından bilinirler. resmi geçide katılan deyyusların sayısı 212, pezevenklerin adedi de 300’dür."</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Evet, görüldüğü üzre 17. yüzyılda Osmanlı’da erkek eşcinselleri, pezevenk ve deyyuslarla birlikte esnaf taifesinden sayılıp itibar görürlermiş.</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Osmanlı öncesi Türk devletlerinde ise eşcinsellik kutsanmazdı.</span></div></div>Unknownnoreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-6006810005908604652021-01-22T13:03:00.003-08:002021-01-22T13:03:18.968-08:00Gökhan Akçura Article | Galata Kulesi<p><span style="font-family: verdana;"><a href="https://www.istdergi.com/tarih-belge/galata-kulesinden-tarihe-bakis?fbclid=IwAR3TWdM1GBHuIL-aIzviHScE9LhKFmZtnkBgMo1MOQPeYNZ-CUWLXgABvMA">SOURCE</a></span></p><p><span style="font-family: verdana;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana;">İstanbul’un birçok noktasından Galata semtine baktığımızda, karşımıza baskın görüntüsüyle <a href="https://www.istdergi.com/tarih-belge/galata-kulesinden-tarihe-bakis?fbclid=IwAR3TWdM1GBHuIL-aIzviHScE9LhKFmZtnkBgMo1MOQPeYNZ-CUWLXgABvMA">Galata Kulesi</a> çıkar. Denizden 35 metre yukarıda bulunan 67 metre yüksekliğindeki bu kule, kentin en önemli simgelerinden biridir. Kulenin dış çapı 26,45 metre, iç çapı 16,90 metredir. Duvarları 3,75 metre kalınlığındadır. Bu yazıda Galata Kulesi’nin tarihine kuş bakışı göz atmaya çalışacağız. </span></p><p><span style="font-family: verdana;">Bir rivayete göre kulenin ilk temelleri 528 yılında Bizans İmparatoru Justiniaus döneminde Regio Sycaena tarafından atılmıştır. Tarihçi Theophanes, İslam ordu ve donanmasının Bizans’ı kuşattığı 717 yılında, kuleyi “Kastellion ton Galatou” adıyla anmaktadır. 1203 yılı Temmuz ayında gerçekleşen Haçlı Seferi’nde, Geoffroy de Villehardouin “Tor de Galathas” olarak adlandırılan kulenin ele geçirildiğini yazar. Galata Kulesi büyük ihtimalle bu Bizans kulesinin üzerine inşa edilmiştir. Kule, çeşitli bölümlerinde yer alan Latince yazıların da kanıtladığı gibi fetihten önce 1348 yılında Cenevizliler tarafından yapılmıştır. Cenovalılar 1300’lerde Galata’yı ele geçirdiklerinde surların büyük bir kısmı ile söz konusu ilk kulenin Bizanslılar tarafından yıkıldığını gördüler. Zamanla bütün surları ve burçları tamir ettiler. Surların tepe noktasında bulunan Galata Kulesi’ni de yeniden inşa ederek bugünkü kulenin temellerini atmış oldular. Külahının tepesinde bulunan bir haç dolayısıyla “Christea Turris” (İsa’nın Kulesi) adı verilen kule, giderek bu küçük Latin toplumunun simgesi haline geldi.1</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi, İstanbul’un fethinden sonra, 29 Mayıs 1453 sabahı anahtarı Fatih Sultan Mehmet’e verilerek Osmanlı’ya bırakıldı. Girişteki mermer kitabe buna işaret eder: “29 Mayıs 1453 Salı sabahı, Cenevizliler Galata kolonisinin anahtarlarını Fatih Sultan Mehmed’e takdim etmiş ve Galata’nın teslimi 1 Haziran Cuma günü tamamlanmıştır.” Bunu takip eden yüzyıllar boyunca Galata Kulesi birbirinden oldukça değişik amaçlarla kullanıldı. 16. yüzyılda Mısır’dan gelen Arap bilgini Takiyüddin ilk rasat denemelerini burada yaptı. Aynı dönemde kule tersane emrine de verildi, bir süre zindan olarak da kullanıldı.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi ve Yüksek Kaldırım</span></p><p><span style="font-family: verdana;">17. yüzyılda kaleme alınan Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde Galata Kulesi “başhisar” olarak anılmaktadır. Çelebi kuleye çıkmış ve gözlemlerini aktarmıştır: “Açık havada Bursa’daki Ruhban Dağı (Uludağ) açık seçik görünür. Dürbin ile Bursa’nın bütün imaretleri görünür. Bu kule üç fersah yerden bellidir, yuvarlak şekildedir. Bu kulenin içi on bir kat zindandır. Hâlâ Osmanlıların gemi âletlerine mahzendir. Güneye bakan bir demir kapısına (—) [eserde okunamamaktadır] basamak taş merdiven ile çıkılır. Hâkir birkaç kere ondan havaya kâğıt uçurup ve bir kere ona ip bağlayıp çıkan cambaz seyri sebebiyle çıkıp İstanbul şehrini seyrettik.”2 Seyahatnamesinin başka bir yerinde İstanbul’daki cambazların Galata Kulesi’nde gösteri yaptıklarını yazar, seyrettiği de bu tür bir olay olmalıdır.3 Hezârfen Ahmed Çelebi’nin kuleden Üsküdar’a yaptığı uçuştan da yine Evliya Çelebi sayesinde haberdar oluruz: “İlk defa Okmeydanı minberi üzere yıldız rüzgârı şiddetinde kartal kanatlarıyla sekiz dokuz kere göklere kanat açarak talim etti. Sonra Sultan Murad Han, Sarayburnu’nda Sinanpaşa köşkünde seyr ederken Galata kulesinin en tepesinden Ahmed Çelebi lodos rüzgârıyla uçup Üsküdar’da Doğancılar Meydanı’na düşmüştür.”4</span></p><p><span style="font-family: verdana;">"Kilyoz"a uzanan tünel</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi’nin zindan olarak kullanılmasından yabancı seyyahlar da söz eder. 1574’te İstanbul’a gelen Fransız Pierre Lescalopier, Galata’nın en yüksek yerinde zindan olarak kullanılan bir kule ve burç bulunduğunu yazar. Brettenli Michael Heberer 1582-1588 yıllarında İstanbul’da esir olarak bulunduğu dönemde, etrafı yüksek duvarlarla çevrili geniş bir avlu ortasındaki pek yüksek yuvarlak gövdeli kulenin içinde sultanın çeşitli işlerde çalıştırılan 1500 esirinin barındığını bildirir. Reinhold Lubenau, 1587- 1589 yıllarını kapsayan seyahatnamesinde Galata bölgesinde tutsakların tutulduğu mekânları anlatırken Galata Kulesi’ne de değinir: “Alt katında yazıcıların, tutsaklarla ilgilenen rahiplerin, tutsaklar işe gittiklerinde onları gözetim altında tutan gardiyanların yaşadıkları büyük odalar vardır. Bu odaların yukarısında birbiri üzerinde dokuz kat bulunur. Her katta çepeçevre ve üst üste tutsakların geceledikleri hücreler dizilmiştir.”5</span></p><p><span style="font-family: verdana;">İstanbul 1862, Francis Bedford</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi’nin altındaki dehlizlerden Ermeni tarihçi İncicyan (1758- 1833) da söz eder: “Bu gibi yüksek kulelerin diğer bir gayesi daha vardı. Bu da yeraltı dehlizlerinin birleştiği yer olmasıydı. Zira, şehir düştüğü zaman, darda kaldıkları takdirde, firar edenleri oraya toparlarlardı. Buradaki tünellerden uzaklara kaçarlardı. İşbu keyfiyet Galata Kulesi için de anlatılır. Zira, Galata surlarla üçe ayrılmıştır. Üç taraftan da yer altında Galata Kulesi’ne çıkışı olan yol vardır. Birincisi Galata Kulesi’nden Cizvit Bostanı’nın içindeki kuyuya, ikincisi Perşembepazarı’nda bulunan Bostan’daki Yeni Cami’nin yanına varırdı. Üçüncüsü ise Meyit İskelesi tarafında idi. Burası eskiden Venediklilere aitti. Bu sebeple, Venedik elçisi alayla şehre girdiği zaman önce Meyit İskelesi’ne giderdi. Burada çavuşbaşı onu merasimle Bayloz’un (Balyoz) sarayına götürürdü. Bu dehlizlerin bakiyeleri zaman zaman yerler kazılırken meydana çıkmaktadır. Galata Kulesi’nin altından, Kilyoz’a [Kilyos] kadar uzanan bir yeraltı geçidi de mevcuttur. Burada, Cenevizlilerin gemisi hazır beklerdi ki, şayet düşman Galata’yı zaptederse yerli halk önce kuleye sonra da Kilyoz’a sığınsın ve oradan da kendi gemileriyle Kefe’ye sevkedilsin. Zira, o zamanlar, Kefe’nin bulunduğu Kırım, Cenevizlilerin elinde idi. Vaktinde Dörtyol ağzında mağaza inşa etmek için temel kazılırken, bir yol bulundu. İçeri girerek, yer altından geçip Kulekapısı’ndaki hamamın kuyusuna vardılar. Yol kemerlidir ve yer yer odalar açılmaktadır. Burada, Cenevizlilerden kalma kireç ve tuğlaya rastgeldiler. Şüphesiz, aniden ihtiyaç hasıl olduğu takdirde, hazır bulunsun diye. Daha önce, Beyoğlu haricinde bir tepenin altında da bir dehliz bulundu. Bütün bunların Cenevizlilerin yaptığı yolun kalıntıları olduğu anlaşılmaktadır.”6</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Bu dehlizler çok daha sonraki yıllarda da karşımıza çıkar. 1965 yılında restorasyon çalışmaları sırasında kulenin temelini güçlendirmek amacıyla yapılan kazıda, dört metre derinlikte kürenin merkezinden geçen bir tünelle karşılaşıldı. 70 santim genişliğinde 140 santim yüksekliğinde taş örgülü bu tünelin Cenevizliler zamanında gizli kaçış yolu olarak denize kadar indiği ileri sürüldü. Tünelin içinde 30 metre kadar inilmiş sonra çöküntülere rast gelinmişti. Aynı kazı sırasında insan iskeleti kalıntılarıyla dört kafatası, eski paralar ve bir kitabe de bulunmuştu. İlgililer, iskeletlerin Kanuni zamanında zindan olarak kullanılan kuleden gizli yolu bularak kazmaya kalkışıp toprak altında kalarak ölen mahkûmlara ait olduğu kanısına vardılar.7</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi Cihannüma katında yangın gözetleme bekçileri, 19. yüzyıl</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Eski yangın kulesi</span></p><p><span style="font-family: verdana;">İstanbul’un en eski yangın kulesi olan Galata Kulesi’nde önceleri yangını haber vermek için davul çalınırken 1794 yılında davulun sesinin iyi duyulmadığı düşünülerek kuleye büyük bir kös yerleştirildi. Ayrıca yangınlar bayraklarla da haber verilirdi.8 Öte yandan Galata Kulesi’nin kendisi de tarih boyunca depremler ve yangınlardan etkilenmiş, her seferinde elden geçirilerek yeniden hayata kavuşturulmuştur. Kule, tepesindeki külahı 1875 fırtınasına kadar korumuştur. Bu fırtına sırasında kulenin ahşap külahı uçmuş, ardından yerine sekizgen planlı iki gözlem katı eklenmiştir. Kulenin bu külahsız hali bir asra yakın bir süre, 1964 yılına kadar devam etmiştir.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Çatı uçmadan bir yıl önce, yani 1874 yılında İstanbul’a gelen Amicis kuleyi şöyle betimler: “Galata şehri açılmış bir yelpazeye benzer ve tepenin üstüne yerleşmiş kule bu yelpazenin sapı gibidir. Kule, yusyuvarlak, çok yüksek ve koyu renklidir, tepesinde bakırdan yapılmış mahrutî bir çatısı vardır, çatının altında, koca şehirde ortaya çıkacak en ufak bir yangın alametini haber vermekle mükellef bir gözcünün gece gündüz nöbet tuttuğu bir çeşit üstü örtülü ve şeffaf taraçaya benzeyen, çepeçevre camlı geniş pencereler bulunur.”9</span></p><p><span style="font-family: verdana;">1911 yılında İstanbul’a gelen Le Corbusier ise Galata Köprüsü’nün başında durarak önce eski İstanbul’u seyreder. Sonra geriye göner, karşısında Galata Kulesi vardır. “Arkama döndüm; mercan rengi ve mavi bir anafor içinde Cenevizlilerin kulesini gördüm. Hayal âlemindeydim sanki. Eğilmiş, bir omzuyla, bacaları diken diken dikilen yüksek evlere dayanıyordu; üstüvan [silindir] biçimindeydi, tek bir penceresi bile yoktu, makine parçasını andıran, dışarı kaymış, kapalı, küt ve sert bir tacı vardı. Bütün bu devasa karanlık cihaz trajik bir zırhlı gibi duruyordu.”10</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi'ne ait bir broşür</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Turistik mekan haline gelişi</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi zamanla eskidi ve ahşap bölümleri 1963 yılında çökme tehlikesi geçirdi. Bağlantı kirişleri çürüdüğünden içeri ziyaretçi de alınamıyordu. İstanbul Belediyesi tarafından hayati tehlikeler bulunduğu gerekçesiyle boşaltıldı ve restore edilmeye başlandı. 1964 yılında başlayan rölöve çalışmaları Köksal Anadol ve Ersin Arıoğlu tarafından yürütüldü. Bu arada ataları tarafından inşa edilen Galata Kulesi’nde onarım yapıldığını öğrenen Cenovalılar, İstanbul Belediyesi’ne başvurarak restorasyon projesi hakkında bilgi istediler.11 1964’te başlayan kule onarım ve takviye inşaatı üç yıl sürdü ve 28 Eylül 1967’de zamanın Belediye Başkanı Haşim İşcan tarafından ziyarete açıldı.</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi’nin turistik bir mekân haline gelişi bu tarihten itibaren başlar. Kule, bir gece kulübü, bir lokanta, bir Ceneviz meyhanesi, bir de Şark kahvesi ile yepyeni bir tesis olarak İstanbul’un yaşamına katıldı. İki yıl sonra Hayat dergisi mekânın eğlence bölümlerini şöyle tanıtıyordu: “Satış yerlerinin üst katındaki Ceneviz Meyhanesi’ne girince insan, asırlar öncesine gidiveriyor. Kendine has yemekleri, şarapları ile Ceneviz Meyhanesi bambaşka bir havada. Buranın masaları, sandalyeleri, şarap testileri ve bardakları özel surette imal ettirilmiş.”12</span></p><p><span style="font-family: verdana;">1999 yılında Hürriyet gazetesinde Ayten Görgün’ün hazırladığı habere göre, dünyanın, yakın zamana kadar içinde yemek servisi verilen en eski kulesi olan Galata Kulesi, turistler tarafından özellikle ilkbahar ve sonbaharda yoğun bir biçimde ziyaret ediliyor. Yılda ortalama 50-60 bin kişinin ziyaret ettiği Galata Kulesi’nin restoranında 1977’de 54 bin, 1998 yılında ise 57 bin 500 kişi yemek yemiş. Panoramik manzara için gelenlerin sayısı ise yılda 200 bin kişiyi buluyormuş ve gelenler ağırlıklı olarak İtalyan, İspanyol, Fransız ve Alman turistlermiş. Ancak gelenlerin sayısında bu yıl önemli bir düşüş olmuş. Eskiden günde ortalama 160 kişi yemek yiyebilmek, en az 500 kişi de manzarayı seyretmek için geldiği Galata Kulesi’nde şimdi turist sayısı 100 kişiyi geçmiyormuş.13</span></p><p><span style="font-family: verdana;">Galata Kulesi’nin kısa tarihine sığdıramadığımız birçok ayrıntı var elbette. 1909 yılında Tahtaciyan’ın yaptığı “asri kule” projesi var örneğin. Kulenin tepesine yerleştirilen “zaman küresi”nin düşe kalka ilerleyen maceraları var. Hikmet Feridun Es’in kule nöbetçileriyle yaptığı röportajlar da ilginç; kulenin Mercan adlı bir de kedisi olduğunu biliyoruz onun sayesinde. Ceneviz Meyhanesi’ni heykeltraş Kuzgun Acar’ın kısa bir süre işlettiğini öğrenmek de ilgi çekici. Ama bizimkisi kısa tarih, ayrıntılar belki başka bir sefere...</span></p><p><span style="font-family: verdana;"><i><span style="font-size: x-small;">Dipnotlar</span></i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i><br /></i></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: x-small;"><i>1 Dipnotlarda belirtilen kaynaklar dışında, Galata Kulesi’nin tarihini ele alırken yararlandığımız çalışmalar şunlardır: Semavi Eyice, Galata Kulesi, TTOK Yayınları; Halûk Y. Şehsuvaroğlu, “Galata Kulesi”, TTOK Bülteni, Şubat 1955; İbrahim Hakkı Konyalı, “Galata Kulesi’nin meraklı hikâyesi”, TTOK Bülteni, Aralık 1951; Köksal Anadol-Ersin Arıoğlu, “Galata Kulesi, Mimarlık, 1979/1, Tarihi Galata Kulesi”, broşür, İstanbul t.y.</i></span></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">2 (Günümüz Türkçesiyle) Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 1. Cilt, 2. Kitap, 2008 (5. B.), İstanbul, s. 390.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">3 Agy., s. 628.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">4 Agy., s. 669.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">5 Reinhold Lubenau Seyahatnamesi Osmanlı Ülkesinde, 1587-1589, C. 1, Çeviren: Türkis Noyan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2012, s. 268.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">6 Kevork Pamukciyan, “İnciciyan’a göre Galata Kulesi,” İstanbul Yazıları içinde, Aras Yayınları, İstanbul, 2002, s. 33-35.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">7 Hürriyet, 9 Eylül 1965.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">8 Yrd. Doç. Dr. Kemalettin Kuzucu, “Osmanlı döneminde İcadiye yangın kulesi ve çalışma sistemi,” Üsküdar Sempozyumu 5, Reşad Ekrem Koçu, İstanbul Tulumbacıları, Doğan Kitap, (2. B.), İstanbul, 2005, s. 402-404.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">9 Edmondo de Amicis, İstanbul (1874), Çeviren Prof. Dr. Beynun Akyavaş, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1981, s. 66.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">10 Le Corbusier, Şark Seyahati. İstanbul 1911, Çeviren: Alp Tümertekin, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009, s. 110.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">11 Hürriyet, 9 Eylül 1965.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">12 Hayat, 26 Haziran 1969.</i></p><p><i style="font-family: verdana; font-size: small;">13 Hürriyet, 19 Nisan 1999.</i></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-45604328340386264292021-01-22T10:58:00.007-08:002021-01-22T10:58:46.074-08:00Abidin Dino | İstanbul Ansiklopedisi<p><span style="font-family: verdana;"> <span style="background-color: white; color: #050505; white-space: pre-wrap;">İstanbul Ansiklopedisi bir şehrin destanıdır, ayda bir harf sırası ile, nâm salmış nice yiğidin bahsini eder. Reşat Ekrem Koçu’nun tertip ettiği fener alayına hepsi gelmiştir: </span></span></p><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Vezir, ayyaş, bezirgân, şair, dalkavuk, meczup, cariye, içoğlanı, hânende, hamamcı, kabadayı, ahçı, müezzin, pehlivan, dilenci, derbeder, evliya, yankesici, harf sırası ile dedik, ve 32 sahifeye sığdığı kadar. </span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi’nin bin bir hünerini tarif etmek için yüksek kaldırımda canavar teşhis edenlerin inandırma yeteneği ve konuşma kudreti lazım. Evet efendiler, girmeyen, bilmeyen, görmeyen pişman olur, ayazma, meyhane yeraltı yerüstü bini bir paraya selâtin kumarhane ve nefes tekkeleri, yalı cami hamam içre umulmaz aşk ve kin sahnelerinin en beklenmedik tecellileri, ihvan tiryaki erbâb, cümle “keş” ve “perest”ler, zaman zaman için- de hoş ve nahoş sadalar bırakmış dul sübyan veya kızoğlan kızlar, İstanbul Ansiklopedisi’nde hazır ve nazır. </span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Abdülhamit devrinde, sürgün edilmiş, İstanbullu bir paşa İstanbul derdine düşmüş, günler geçmiş, ne gelen var ne giden. Paşa neylesin? Yazın âdeti imiş, bilmem hangi vilayette bilmem hangi yaylaya çıkarmış. Maksat ömür tüketmek. Paşa günün birinde, dağın tepesinde, dolambaçlı bir çukur kazdırmış. Konağa bir takım ustalar dadanmış, mahremane görüşürler, çalışırlarmış. </span></div><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Bir derenin suyu kesilmiş, çukura su akıtılmış. Kenarda tümsekler ve birtakım tertipler... </span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Mehtapsız bir gecededir ki, anlatacaklarımız olmuş: Akşam ezanından çok sonra, paşanın yayla konağının önünde ve zifiri karanlıkta, bir de bakmışlar ki, İstanbul şehri, azamet ve keder içinde ışıldamaktadır!. Evet koca şehir, iki denizi ve boğazı ile ayan beyan ışıldamakta. O kadar ki pencerelere koşmuş olan büyük hanımefendi kendini Çamlıca tepelerinde sanıp bayılıp ayılıp tekrar bayılmış. Bu olağanüstü hadisenin izahi yazık ki, basit: Paşa tenekeci ustalarına, cami, küle, konak ve yalıları ile şehrin bir ufak benzerini yaptırmış, her binanın içine birer kandil yerleştirmiş, nargilesini yaktıktan sonra şehrin ve deryanın şöyle bir seyrine dalmış... Ne yaparsın Boğaziçi dediğin su doldurulmuş bir çukurdan ibaret de olsa, maksat avunmakta. </span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Tenekeden şehir yaptırmak zahmetine katlanmadan, 130 kuruş mukabilinde İstanbul’u seyredebilirsiniz, zaman ve mekân içinde, kalbur saman içinde, az gidip uz gidip 32 sahifelik yol gidip, bir de bakmışın ki, henüz “A” harfindesin. </span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">İstanbul Ansiklopedisi’ni alın, beğenmeyene parasını geri veririm."</span></div></div><div class="o9v6fnle cxmmr5t8 oygrvhab hcukyx3x c1et5uql ii04i59q" style="background-color: white; color: #050505; margin: 0.5em 0px 0px; overflow-wrap: break-word; white-space: pre-wrap;"><div dir="auto"><span style="font-family: verdana;">Türksözü 1944</span></div></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-8006687274016247412020-08-03T09:16:00.002-07:002020-08-03T09:16:46.804-07:00Greek pirate of the Aegean. Palicari.<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbqAsVZvsEQS0yLIDWELuFq0uskaAem6sS0l3Ek1hpaq9y3x3eKbr2-lutMD8rRhM125iu__K41PjdCjdeSPLn_lEFHfvZ3JwlyEl8MpvEcs6v_Lrl5mprztSBq0SNmRRZpTOk/s1600/palicari.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="526" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbqAsVZvsEQS0yLIDWELuFq0uskaAem6sS0l3Ek1hpaq9y3x3eKbr2-lutMD8rRhM125iu__K41PjdCjdeSPLn_lEFHfvZ3JwlyEl8MpvEcs6v_Lrl5mprztSBq0SNmRRZpTOk/s640/palicari.jpg" width="420" /></a></div>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Greek pirate of the Aegean. Palicari.[1]</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Pirate grec de l'Archipel. Palicar</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">1843</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Bibliographic Citation</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">GOUPIL-FESQUET, Frédéric Auguste Antoine. Voyage d’Horace Vernet en Orient rédigé par M. Goupil Fesquet, Paris, Challamel [1843].</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><a href="https://hyperallergic.com/544019/revisiting-photographys-first-road-trip/"><br /></a></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><a href="https://hyperallergic.com/544019/revisiting-photographys-first-road-trip/">Revisiting Photography’s First Road Trip</a></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ten Turkish artists follow daguerreotypist Frédéric Auguste Antoine Goupil-Fesquet’s 180-year-old journey through the Eastern Mediterranean.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Nearly two centuries later, 10 Turkish photographers set off to follow in his footsteps, traveling to the same cities Goupil-Fesquet and his artist companions — painters Émile Jean Horace Vernet and Charles Marie Bouton — visited to capture them with contemporary eyes. At the Pera Museum, an exhibition on the two journeys, A Road Story: 80 Years of Photography, contemplates how places and the way we perceive them have changed since the 19th-century dawn of photography. </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">With few of Goupil-Fesquet’s fragile daguerreotypes having survived to the present day, the exhibit paints a historical picture of the region using text excerpts from his published travelogue, reproductions of a set of lithographs based on his images — primarily Orientalist portraits and street scenes of the “exotic” East — and black-and-white photos of the 29 places on his itinerary, taken later in the 19th century.
The images by the contemporary photographers, curated by photography historian Engin Özendes for their varied visual languages, range from Cem Turgay’s surreal, cinematic scenes in neglected neighborhoods of İzmir, Turkey, to Sinan Koçaslan’s documenting of daily life amid ancient ruins and the scars of modern conflict in Baalbek and Beirut, Lebanon. The exhibition features work by contemporary photographers Coşkun Aral, Laleper Aytek, Ali Borovalı, Murat Germen, Sinan Koçaslan, Yusuf Sevinçli, Alp Sime, Lale Tara, Serkan Taycan, and Cem Turgay.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i>[1] </i></span><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i>Palikarya: fromGR palikária παλικάρια [çoğ.] Rum delikanlısı < Yun palikári παλικάρι [küç.] delikanlı, genç erkek çocuk < EYun pallēks, pallēk- παλλήξ, παλληκ- a.a. +ari</i></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><br /></i></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i>Oldest source: [ Namık Kemal, Osmanlı Modernleşmesinin Meseleleri (1872) ]</i></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><br /></i></span>
<i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">Arapça ballūṭ from Aramaic/Syriac balūṭā (meşe palamudu) forms fromGR Hjalmar Frisk, Griechisches Etymologisches Wörterbuch I.213 Yunanca sözcüğün Hintavrupa kökenli olduğunu güçlü delillerle ortaya koyar. Latince glans, Rusça jelud, Ermenice <>i kalin > gaġin կաղին gen. gaġno (aynı anlamda), aynı HAvr sözcüğün refleksleridir. Hintavrupa Anadilinde *gʷ sesi düzenli olarak Latince /g/, Slavca /j/, Ermenice /k/, Yunanca /b/ verir. Watkins 146.</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-4103340882850032682020-07-16T10:16:00.006-07:002020-07-16T10:52:08.705-07:00Kabadayı Hikayesi; Galata Canavarı Bıçakçı Petri!<br />
<header class="entry-header cf" style="box-sizing: inherit; margin-bottom: 4px;"><div class="featured-image" itemprop="image" itemscope="" itemtype="https://schema.org/ImageObject" style="box-sizing: inherit; margin: -10px -10px 10px; text-align: center;">
<img height="300" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/Screenshot_54-640x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="640" /></div>
<h1 class="entry-title" itemprop="headline" style="border: none; box-sizing: inherit; clear: both; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1.5rem; font-weight: inherit; line-height: 1; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<a href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-galata-canavari-bicakci-petri/">Kabadayı Hikayesi; Galata Canavarı Bıçakçı Petri!</a></h1>
<div>
<br /></div>
</header><br />
<div class="entry-byline cf" style="box-sizing: inherit; margin-bottom: 10px;">
<div class="entry-date" itemprop="datePublished" style="box-sizing: inherit; float: left; line-height: 20px; margin-right: 10px;">
<span class="genericon genericon-day" style="box-sizing: inherit; color: #dd3333; display: inline-block; font-family: "genericons"; font-size: 16px; line-height: 20px; speak: none; text-align: center; text-decoration: inherit; vertical-align: top;"></span><a class="updated" href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-galata-canavari-bicakci-petri/" style="box-sizing: inherit; color: #0e4d7a; cursor: pointer; line-height: 20px; text-decoration-line: none;">3 Aralık 2017</a></div>
</div>
<div class="entry-content cf" itemprop="text" style="box-sizing: inherit; height: auto !important; line-height: 1.6;">
<div class="code-block code-block-1" style="background-color: white; box-sizing: inherit; clear: both; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; margin: 8px auto; text-align: center;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="fluid" data-ad-layout-key="-6k+cj+2-9w+n4" data-ad-slot="1423093230" data-adsbygoogle-status="done" style="box-sizing: inherit; display: block; height: 385px;"><em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;"></strong></em><br />
<h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;">
<div style="color: black; font-family: "Times New Roman"; font-size: medium; font-style: normal; font-weight: 400;">
<b><span style="background-color: #ededed; font-family: "helvetica"; font-size: 15px; font-style: italic;">Bu Konu, </span><span class="FullNameGroup u-textTruncate" style="background-color: #ededed; box-sizing: inherit; font-family: "helvetica"; font-size: 15px; font-style: italic;"><span class="fullname show-popup-with-id " data-aria-label-part="" style="box-sizing: inherit;">Mehmet Berk Yaltırık</span><span class="UserNameBreak" style="box-sizing: inherit;"> </span></span><span class="username u-dir" data-aria-label-part="" dir="ltr" style="background-color: #ededed; box-sizing: inherit; font-family: "helvetica"; font-size: 15px; font-style: italic;">@<span style="box-sizing: inherit;">SonGulyabani</span></span><span style="background-color: #ededed; font-family: "helvetica"; font-size: 15px; font-style: italic;"> Kullanıcı adıyla paylaşımlar yapan, bir Twitter hesabının, paylaşımlarından derlenerek oluşturulmuştur…</span></b></div>
<div style="color: black; font-family: "Times New Roman"; font-size: medium; font-style: normal; font-weight: 400;">
<span style="color: #14171a; font-family: , , "blinkmacsystemfont" , "segoe ui" , "roboto" , "ubuntu" , "helvetica neue" , sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><b><br /></b></span></div>
<div style="color: black; font-family: "Times New Roman"; font-size: medium; font-style: normal; font-weight: 400;">
<span style="color: #14171a; font-family: , , "blinkmacsystemfont" , "segoe ui" , "roboto" , "ubuntu" , "helvetica neue" , sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><b>Tarihçi, yazar. FABİSAD, Anadolu Korku Öyküleri, Istrancalı Abdülharis Paşa (İthaki Yay.), Yaşam Sahnesi (TÜ), QHA - İletişim: mehmetberkyaltirik@gmail.com</b></span></div>
</strong></em></h5>
<em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;">
<h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
Benzer Floodlar:</h5>
</strong></em><em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;"><h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<a class="post-7439" href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-kasimpasa-canavari-hrisantos/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; font-family: helvetica; font-size: 15px;" target="_blank"><span class="crp_title" style="box-sizing: inherit;">Kabadayı Hikayesi; Kasımpaşa Canavarı Hrisantos</span></a></h5>
</strong></em><em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;"><h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<a class="post-4340" href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-sarraf-niyazi/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; font-family: helvetica; font-size: 15px;" target="_blank"><span class="crp_title" style="box-sizing: inherit;">Kabadayı hikayesi ; Sarraf Niyazi!</span></a></h5>
</strong></em><em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;"><h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<a class="post-4427" href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-arap-abdullah-pasa/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; font-family: helvetica; font-size: 15px;" target="_blank"><span class="crp_title" style="box-sizing: inherit;">Kabadayı Hikayesi ; Arap Abdullah Paşa</span></a></h5>
</strong></em><em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;"><h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<a class="post-4734" href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-uskudarin-namli-ismi-ustura-kemal/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; font-family: helvetica; font-size: 15px;" target="_blank"><span class="crp_title" style="box-sizing: inherit;">Kabadayı Hikayesi ; Üsküdar'ın namlı ismi 'Ustura Kemal'</span></a></h5>
</strong></em><em style="box-sizing: inherit;"><strong style="box-sizing: inherit;"><h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<span class="crp_title" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; font-family: helvetica; font-size: 15px;"><a class="post-6586" href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-kanli-bir-intikam-oykusu-tiranli-gani-bey/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; font-family: helvetica; font-size: 15px;" target="_blank">Kabadayı Hikayesi; Kanlı bir intikam öyküsü: Tiranlı Gani Bey</a></span></h5>
<h5 style="border: none; box-sizing: inherit; clear: none; font-family: "roboto condensed", sans-serif; font-size: 1rem; font-weight: inherit; line-height: 1.5; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: left; vertical-align: baseline;">
<br /></h5>
</strong></em></ins></div>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-6899" height="322" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/DP_PPqGX4AA99u4-300x183.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="528" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; height: auto !important; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bazı floodlarda değindim eski İstanbul’da sokakların tarihinde bıçaklı kapışma motifi önemlidir. Yeniçeriler “bıçak altından geçirme” ve “it dalaşı” tabirlerini bırakmışlardır o günlerden yadigar. Ama bıçak kullanmalarıyla ünlenen bir alt kültür daha var!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bunlar sonradan Yunan ahalinin “mangkes”, “mangas” diye andığı ve en mühimleri genelde Adalardan yetişme Rum külhanilerdir. Bunlar adalarda, eskinin korsan mıntıkalarında yaşadıklarından bıçakla hayli haşır neşirlerdir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İşte bu gece sizlere anlatacağım, daha evvelce başka bloglarda ve floodlarda anlatılmış olan Galata Canavarı Bıçakçı Petri’dir. Bir de biz hikaye edelim.</li>
<div class="code-block code-block-3" style="box-sizing: inherit; clear: both; height: 345px; margin: 8px auto 8px 0px; width: 422px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-adsbygoogle-status="done" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block; height: 345px; width: 422px;"><ins id="aswift_2_expand" style="background-color: transparent; border: none; box-sizing: inherit; display: inline-table; height: 345px; margin: 0px; padding: 0px; position: relative; visibility: visible; width: 422px;"><ins id="aswift_2_anchor" style="background-color: transparent; border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: 345px; margin: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; position: relative; visibility: visible; width: 422px;"><img alt="" class="alignnone wp-image-6900" height="616" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/DP_Q_8NW4AAvnFV-270x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="554" /></ins></ins></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-6901" height="739" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/DP_Q_8UX4AEwVWq-212x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="522" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; height: auto !important; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Adriyatik’te Ayamavra adasında dünyaya gelmiştir Petri. Babası meçhul, annesi hayatın karanlık yollarına savrulmuş bir zavallı. Kendisinin de başı beladan kurtulmamış daha 13-14 yaşlarında çamura savrulmuş.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Okuldan kaçıp bir gemici meyhanesinde çıraklığa başlamış. İçki, küfür, kumar gırla. Ruhu karanlık bin bir uğursuz sıfatlının arasında geçmeye başlamış ömrü. Annesi öldürülünce kendisinin o hayata savrulmasına neden olan Daskalos nam rezilin evine sığınmak zorunda kalmış.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Çıraklık yaptığı meyhanede sarhoş kaptanlardan biri buna askıntı olunca eline geçirdiği bir bıçakla tam kalbinden vurmuş adamı. İlk cinayeti olmuş. Ahali Petri’yi haklı bulduğundan ele vermeyerek saklamış. Maffios mefhumlar malum.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Deniz haydutu Kefalonyalı Lefteri nam bir kaptan gemisiyle adadan kaçırır Petri’yi. Kefalonyalılar adına İstanbul’un it kopuk tarihçesini okuyanlar aşinadır, bunlar da adalı ve belalılar.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Lefteri tam dört sene pençesinde tutar Petri’yi. Denizden denize, bin türlü vurgunun peşinde dolaşırlar. 1874 senesinde Petri, onunla birlikte devrin günah yeri Galata’ya ayak basar. Galata her külhani gibi Petri’yi de büyüler.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kaptanıyla birlikte Marsilya Oteli’ne yerleşirler. 17-18 yaşında bu genç o eğri büğrü taş sokakların, kırk türlü çehrenin dolaştığı, binbir binanın sıralandığı Galata’nın kaderini nasıl şekillendireceğinden habersizdir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Yeni bir şehrin büyüsü mü yoksa kaptanın pençesinden kurtulma gayreti mi bilinmez. Galata’ya ayak bastıkları günün gecesinde Petri ikinci cinayetini Marsilya Oteli’nde işler. Lefteri’yi haklamıştı bu sefer. Bıçağıyla kalbinden vurmuştu hasmını.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">1871’de sarhoş kaptan İspiro’yu nefs-i müdafaa için vurmuştur da 1874’teki bu vukuatı pek öyle değildir. Zira otelden kaçmadan önce belindeki mücevher ve altın dolu kemerini de çalar. Topukları Galata’nın çamuruna bulandığından daha iflah olmayacaktır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Galata’ya ısınması çok zor olmaz. Zira Rum külhanbeyleri, adalı sabıkalılar, kumar oynayanlar, sokakta poz kesen bela adamlar Galata’da gani. Öyle bir alışır ki yuva beller. Tabanca dahi uydurur kendine el altından, öyle dolaşır o çamurlu taş sokakları.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Galata taa Bizans zamanından gemici ve meyhane yatağı. Bir öbürüne bir berikine dolaşırken Petri, “çok gezenin ayağına herze bulaşır” kavlinden başını belaya sokmaktan da geri kalmaz.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Senesi geçmeden üçüncü cinayeti işler. Bu neviden meyhanelerde birinde Galata’nın yeni türedi kaldırım kurtlarından Kalopedi ile aralarında niza çıkar. Kopuğu tabancayla mıhlar. Artık İstanbul’da da kaçak durumundadır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Birlikte düşüp kalktığı şerir arkadaşlarından birinin muavenetiyle Havyarcı Zambo Çorbacı denilen bir Rum’la tanışır. Bunun aracılığıyla Yunanlı bir kaptan alır Petri’yi Ayamavri adasına kaçırır. Ancak bela tam ensesindedir!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalılar külhanbeyi meşrep olur demiştim. Kaptanlarının kan davası güden (malum maffios mefhumlar) Kefalonyalılar, Petri’nin kanını dökmeye yemin içmiştir. Petri’nin peşine takılmışlardır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ayamavri’de arıyorlar tabi Petri’yi. Petri bakıyor ölümün nefesi ensesinde, bu tür mevzulara hakim bir balıkçının yardımıyla Sicilya’ya kaçıyor. Orada neler yaşadığı meçhul. Ancak maffios maffiosu tanır, Kefalonyalılar yüzünden orada da duramıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Trieste’ye gelerek sahte kimlikle bir Avusturya gemisinde ateşçi olarak işe başlar. Oradan da Beyrut’a kaçar. Kurtulduğunu sanmaktadır. Beyrut’un eğlence işret alemlerinde boy gösterir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Beyrut’ta düşüp kalkmaya başladığı gençten bir fahişenin kulağı deliktir. Petri’nin peşinden ta oraya dek gelen Kefalonyalıları öğrenmekte gecikmez!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalılar tek tük gruplara ayrılmış bunun peşindeler. Kızın kendisini aradığını öğrendiği Kefalonyalı Anesti’nin kaldığı oteli dahi bilmektedir Petri. Peşindekileri atlatmak için 1876’da dördüncü cinayetini işlemiştir. Anesti, Beşare Oteli’nde bıçaklanmıştır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Petri, Beyrut’ta da duramaz artık. Limanda alır soluğu. Humberto nam bir İtalyan kaptanın gemisinde işe başlayarak oradan da kurtulur. Selanik’e gelirler. Oranın da yalıboyu eğlence yerleri meşhurdur, kantocular vs. orada da var.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ester adında hanende yani şarkı söyleyen bir Yahudi kızcağız, Petri’nin olduğu gemiye biner. Pirinçci Gazinosu’nda sahne alacaktır. Kaderi değişecektir hesabınca. Yolu burada Petri’yle kesişir. Petri, aftosuyla birlikte İstanbul’a yeniden ayak basar!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ancak Petri, Kefalonyalılar yüzünden ortalıkta çok dolanamıyor. Malum Kefalonyalı kabadayılar vs. var orada da. Bu yüzden Ester’le münasebette bulunduğu vakitler haricinde sahte İtalyan kimliğiyle Dolapdere’de harap bir bostan kulübesinde saklanıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Arada külhaniliği tutan Petri, Cadde-i Kebir’e çıkıp taşlara topuk vurmadan rahat edemiyor tabi. Ve bu dolaşmaların birinde Kaptan Lefteri’nin tayfalarından olup gemi senelerinde kendisiyle de samimi olan Kefalonyalı Toma ile karşılaşıveriyor!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Toma da kaptanı ve hemşerinin kanını dökeni öldürüp intikam almak için fırsat kollayanlardan tabi. Görür görmez cadde ortasında atılıyor Petri’nin üstüne. Genç nasıl olsa, nasıl direnecek diye düşünüyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Lakin ummadık taş yarar baş, Petri bundan atik çıkıyor. Şimşek gibi atılıyor Kefalonyalının üstüne o da. Kalbinden bıçaklayarak öldürüyor Toma’yı ve sırra kadem basıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hasımlarını kalbinden bıçakla vurması, Rum kabadayılarının külhanilerinin dilindedir artık. Galata’nın yeraltı Petri’yi konuşmaktadır. Kefalonyalıların can düşmanıdır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Caddei Kebir cinayetinin gecesini aftosu Ester’in evinde saklanarak geçirir. Lakin evde fazla saklanamaz, canı sıkılır yine. Ester’in çalıştığı Pirinçci gazinosuna gider. Bela geldi mi üst üste gelir derler.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Mirasyedi takımından genç bir Türk’ü sevgilisine sarkıntılık ederken görünce nereden bulduğu meçhul tabancasıyla öldürür. Firar eder ama Galata Canavarı’nın etrafındaki çember günden güne daralmaktadır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ester, polis sorgusuna alınır. Galata Canavarı kendisine sorulur. Ester bir gün Petri’nin kendisini de öldürebileceğinden korkararak polise eşkalini bir tamam anlatır. Gazino bir müddet kapanır, Ester de can korkusuyla Selanik’e dönmeye niyetlenir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ester, Galata Canavarı’na yakalanmadan Selanik’e dönmenin çarelerini araya dursun Petri kendine saklanacak yeni bir yer bulmuştur: Kaloferiyan’ın umumhanesi. Tahmin edeceğiniz üzere şeametten geri durmayan Petri bir başka rezalete imza atar.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kaloiferya’nın kızı Peruz’u, Kefalonyalı kaptanın o mücevherli kemerinden aldığı bir taşla kandırıp Dolapdere’deki kulübesine götürür, onun da hayatını Galata’nın kirli sokaklarına yuvarlar bir anlamda.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bu esnada Kefalonyalılar da polis gibi Petri’nin peşinde. Daha önceden Petri’nin kaçışına yardım eden Zambo Çorbacı, sonradan Petri’nin velinimeti olan Kaptan Lefteri’yi öldürüp soyduğunu öğrenince ona düşman olmuştur.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalı kabadayılarla konuşup intikamcılara katılır. Ester’le mevzusunu duyduğundan Selanik’e kaçış yollarını araştıran kızın evini ziyaret eder. Polis evi tarassut altında tutmaktadır, Rum ahaliden olduğundan şüphelenir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Çorbacı dehşetli bir plan hazırlamış onu tatbik etmek istiyor. Firari durumdaki Bıçakçı’yı bulup Arnavutköy’deki evine davet edecek. Evinde saklanan Kefalonyalı külhanbeylerinden Argiri Papazi’nin pusuda beklediğini gizleyerek tabi.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">1876 senesidir yine. Artık Kefalonyalıların hasımlarından mı duydu yoksa başka birilerinden mi meçhul, bu suikast planı Galata Canavarı’nın kulağına ulaşır. Bir gece çıt ses çıkarmadan (tulumbacı şıpıdıklarını çıkararak) eve gelir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalı ile Çorbacı’yı bıçağıyla öldürerek kayıplara karışır. Artık korkulu ve dehşetli hadiselerle anılmaktadır, analar çocuklarını Petri’yle korkutmaktadır. Polis takibatı arttırır.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Petri’nin yine Cadde-i Kebir’e çıktığı bir esnada polis memuru Kargılı Raif, Ester’in verdiği eşkalden ötürü onu tanıyarak peşine düşer. Petri sahte Avusturya kimliğiyle Rusya sefaretine sığınır. Malum dönem kapitülasyon devri, herkese dokunamıyorlar!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Rus sefareti durumu bilmediğinden bürokratik yollarla teslimine ilişkin çağrılara cevap vermez. Petri’yi Avusturya elçiliğine yollarlar.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Elçilikte Raguzalı Nikola adında bir kavas yani elçilik görevlisi buna kancayı takar. Kavaslar bekçiden hallice malum, bu da pazu sahibi bir adam. Petri ile ahbaplıkları başlar. Kalyoncu Kolluğu meyhanelerinde sürterler.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bir-iki gün içinde Trieste’ye geri gönderilecek hesapta gemiyle, gemi gelene dek oyalıyorlar. Ama Petri’nin aklında tek bir şey var. Bu Peruz vardı hani kandırıp kulübesine götürdüğü kız.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Meğer o gece bu kızın bir resmini çıkarttırmış orada. Dolapdere’deki kulübeye gidiyor bir gece vakti resmi almaya. Öyle kaçacak İstanbul’dan. Lakin şans bu ya. Kulübeye gireceği esnada kulübeden çıkan polis memuru Kargılı Raif’le burun buruna geliyor!</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bostan kuyusu yanında pusuya yatarak çıkışını bekliyor kendisini tanıyıp Cadde-i Kebir’de kovalayan zaptiyeyi görünce. Onu da kalbinden bıçaklayarak öldürüyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Sonra hiçbir şey olmamış gibi dönüyor meyhaneye, kavas ahbabının yanına. Ertes gün Tirol vapuruna binip Trieste’ye gidecek. Gitmeden bir hatıra fotoğrafı çektirdikleri söylenmektedir.</li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-6902" height="785" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/DP_l0YRW0AERej0-211x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="552" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; height: auto !important; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Avusturya sefareti görevlilerinin nezaretinde Avusturya bayraklı Tirol vapuruna binerek denize açılır. Tam Çanakkale’den çıkacakları sırada kimle karşılaşır vapurda dersiniz? Eşkalini zaptiyeye veren Ester’le! O da Selanik’e gitmektedir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Vakit gecedir. Ester’in peşinden süzülür odasına. Yastıkla sesini kestikten sonra kalbinden bıçaklayarak öldürür. Peşine düşenler tutamaz. Boğazın sularına atlar. O kör karanlıkta boğulup gittiğine hükmederler.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hatta zaptiye dosyasına öldü kaydını düşüp mahzene kaldırır. Bir kaptanın teknesinin ardına bağlı sandala tırmanarak kurtulmuştur Petri. Giritli gemicilerce Sisam’da bir balıkçı köyüne bırakılır. Burada Kiryako adıyla yaşamaya başlar.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Burada bir fahişe yeni aftosu olur, düşüp kalkarlar. Tabi bu esnada dönemin iletişim olanakları sınırlı. Kefalonyalıların yarısı bunun ölümünden habersiz, ada ada gezip Petri’yi arayanlar var. Adaya gelenlerden bu fahişe haberdar oluyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Petri’ye haber veriyor. Kadın eski kırıklarından birinin aracılığıyla Petri’yi Aynaroz’a kaçırtıyor. Burası keşişler mıntıkası malum, kadınlar giremiyor bu yere. Petri burada sakal makal bırakıp başka bir isimle yaşamını sürdürüyor. 1878-79 senelerine kadar.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tabi adadan kaçış hikayesi duyulduğundan Kefalonyalılar bunu aramayı sürdürüyorlar. Aynoroz’a geliyor bir tanesi. Petri’nin ahbaplarından birini ayartıp pusu kuruyor. Ama tahmin edeceğiniz üzere Petri bunları da bıçaklayıp oradan kaçıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İstanbul’a dönüyor seneler sonra kürkçü hesabı. Kalyoncu Kolluğu’nda o Raguzalıyla içtikleri meyhaneye gidiyor. Adamı yeniden bulmak niyetinde yanında kalacak. Adamı tesadüf orada buluyor ama kendisi hakkında uygunsuzca konuşurken yakalıyor tam da.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Hem de o çekildikleri resmi göstererek anlatıyormuş. Artık ne edepsizlikler faaş ettiyse, Galata Canavarı kapıdan girmeden tabancasını çekip ta kalbinden vuruyor Raguzalı kavası. Sene 1880’dir.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalıların kiniyle ilgili şaşıran yorumlar geldi. Bunların maffios altkültürde yeri var dedik. “Honor, Masculinity, and Ritual Knife Fighting in Nineteenth-Century Greece” adıyla Thomas W. Gallant makale yazmış vaktiyle düşünün. Biz mevzuya dönelim.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Efendim Petri nam saldığından ve korkulan bir şerir olduğundan onu bunu sindirip yahut “bir fayda sağlarız” diyenler nedeniyle saklanacak yer bulabiliyor. Nitekim Kuledibi’nde Galata’da bir başka umumhaneye saklanıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">O sene çıkan bir yangın sonucu yanında takıldığı Alika adında bir fahişe ve onun Ahilya adındaki dostuyla birlikte Büyükçekmece taraflarında bir Rum köyüne saklanıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bu tabi gönül meselesi değil. Zira Galata Canavarı’nı tanıyorlar ve öfkesini uyandırdıkları takdirde canlarıyla ödeyeceklerini biliyorlar. Petri köydeyken balıkçılardan Peruz diye bir kantocunun bahsini duyunca deliriyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Acaba bu seneler evvel gönlünü kaptırdığı o Peruz olmasın? Hemen Pera’da alıyor soluğu balıkçılarla birlikte, Avrupa tiyatrosunda. Sahnede şarkı söylerken görüyor Peruz’u. O Peruz! Kantolarını kendi yazmasıyla da tanınmaktadır.</li>
<div class="code-block code-block-21" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Peruz sahneden inip içki içilen kısma geçene dek bekliyor, aniden karşısına çıkacak. Sevdiği kadına kavuşacağı düşüncesiyle o da iniyor içkili kısma. Oracıkta beyninden vurulmuşa dönüyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Peruz, Ahmet adında bir bahriye neferiyle sarmaş dolaş. Bahriyeliler kabadayı meşrep olur malum, Peruz’u kimseye bırakmamacasına sarmış. Galata Canavarı’nın gözü dönüyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Genç neferi tabancayla vurarak öldürüyor. Ortalık karışınca dışarı çıkıp birkaç el ateş edip meydan okumaktan da geri kalmıyor. Bu sahne, Sermet Muhtar Alus’un Onikiler romanında da yer almaktadır.</li>
<div class="code-block code-block-22" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-6903" height="730" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/DP_tFvXX0AEqism-206x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="501" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Peruz canını kurtarıyor. Petri firarda yine. İstanbul’dan da kaçacak. Bu esnada kendisini teşhis edip ödül alırım diyerekten peşine takılan Hasan adında bir genci Salıpazarı’nda bir oduncu deposunda pusuya düşürüp kalbinden bıçaklıyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bir ara Madam Bela’nın meşhur Karaköy’deki batakhanesinde de takılıyor da bu batakhane ayrı bir floodun konusu. Biz mevzuyu uzatmayalım. Petri, Odesa’ya kaçıyor bu sefer yine ateşçi olarak bir gemide işe başlayıp.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Gemide Kefalonyalı olmadığından, Kefalonyalı kabadayılar peşinde dolandığından o Rus gemisinde rahat edeceğini zannediyor. Kaptanın aftosuyla işi pişirince “beni ele verir” diyerek kürkçü dükkanı Galata’ya dönüyor yine.</li>
<div class="code-block code-block-23" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Galata’ya ayak bastığından beri başından bela eksik olmayan Petri’nin bu Galata sevdası nedendir bilinmez. Ama çok külhaniyi kendine meftun etmiştir. Galata’ya ayak basar basmaz genç, güzel bir kızcağız nazar-ı dikkatini celbediyor Petri’nin.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Magdalena adında bir fahişedir. Petri malum temiz yüzlü, sevda yolunda çok sıkıntı çekmiyor. Elde ediyor Magdalena’yı. Galata’da bir çıkmaz sokakta evine götürmek, saklamak istediğini söylüyor. Eve gidiyorlar birlikte.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tabi Petri’nin bilmediği bir husus var. Bu kız aslında fahişe falan değil. Kiryaki. Öldürdüğü Kefalonyalı kaptanın kızı. O kızı tanımıyor ama kız onu tanıyor, hattı zatında peşinde!</li>
<div class="code-block code-block-24" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalılar bakıyor bu adam normal kabadayı yöntemleriyle ölmüyor, taktik değiştirmek iktiza eder diyor. Genç fahişelere merakı var diye bir kızı ayarlayıp tuzağa düşürmek istiyorlar. Kaptanın kızı intikamcılara katılıp bu işte gönüllü oluyor.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ev bu Galata’ya inen yokuşlardan birinde taştan merdivenlerden birinin kıyısında. Petri’yle birlikte oluyorlar evde. Petri ertesi sabah yorgun argın ve her şeyden habersiz çıkıyor evden.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Kefalonyalı Lambo’nun birkaç saattir pusuya yatıp beklemesinden habersiz tabi. Lambo hasmına ecel gibi sokuluyor ve Kefalonyalı kabadayıların usulüyle alıyor canını: bıçaklayarak. Petri’nin cesedi kanlar içinde Galata taşlarına yığılıyor.</li>
<div class="code-block code-block-25" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-6904" height="274" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/DP_wbgIX4AAKE-r-300x141.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="583" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">28 Ağustos 1880’de Galata Canavarı Bıçakçı Petri öldürüldüğünde 24-25 yaşlarındadır. Zaptiye kayıtlarında onunla ilgili çok ilginç bir not düşülmüştür.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ayaklarına asla çorap giymezmiş. Yumurta topuk sivri burun tulumbacı şıpıdığı giyermiş, topuklarına basarak. Ve öldürdüğü insanların yakınlarına bu şıpıdıkları bırakırmış imza gibi.</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Reşad Ekrem Koçu bu şeririn romanını yazmıştır ama yayınlanma fırsatı oldu mu bilmiyorum, bilen varsa yazar elbet belki kopyası dolanıyodur bir yerlerde. Reklamını Patrona Halil kitabında görmüştüm.…</li>
</ul>
<div>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<iframe allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="332" src="https://www.youtube.com/embed/b6PhR3hSxzg?feature=oembed" style="box-sizing: inherit; max-width: 100%;" width="442"></iframe></div>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; font-family: helvetica; font-size: 15px; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone size-full wp-image-11315" height="356" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2017/12/Screenshot_54.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="665" /></div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div class="addtoany_share_save_container addtoany_content addtoany_content_bottom" style="background-color: white; box-sizing: inherit; clear: both; color: #303030; font-family: Arimo, sans-serif; font-size: 15.008px; margin: 16px auto;">
<div class="a2a_kit a2a_kit_size_30 addtoany_list" data-a2a-title="Kabadayı Hikayesi; Galata Canavarı Bıçakçı Petri!" data-a2a-url="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-galata-canavari-bicakci-petri/" style="box-sizing: inherit; display: inline; line-height: 30px; outline: 0px; touch-action: manipulation;">
<a class="a2a_button_facebook_like addtoany_special_service" data-href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-galata-canavari-bicakci-petri/" href="https://www.blogger.com/null" style="border: 0px; box-shadow: none; box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer; display: inline-block; font-family: helvetica; font-size: 16px; padding: 0px 4px; text-decoration-line: underline; vertical-align: middle;"></a></div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-74832412830525408792020-07-16T10:08:00.000-07:002020-07-16T10:08:22.442-07:00Kasimpasa Canavari Hrisanstos<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><a href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-kasimpasa-canavari-hrisantos/" style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif;">SOURCE </a></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">İstanbul’un mütareke seneleri hayli sıkıntılıdır. İngiliz karakolları, takibatlar, işbirlikçiler, jurnalciler, işkenceciler derken sokaklarda da İtilaf güçlerinin gölgesinde gezinen külhaniler, kopuklar türemiş, şehri kasıp kavurmaktadır.·<span style="font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;"> </span></span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bu devrin en tehlikeli ve korkulan çetesi Hrisanstos’un başını
çektiği çetedir. Kasımpaşa Canavarı namı boşuna değildir. Uzun seneler mevzusu,
hikayesi anlatılmıştır.</span></span><div class="MsoNormal" style="background: white; margin-bottom: 3.0pt; margin-left: 11.25pt; margin-right: 0in; margin-top: 3.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list .5in; text-indent: -.25in; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><o:p></o:p></span></div>
</li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ahilya’nın oğlu Hristo Anastadiyadis’in sabıka kaydı 26 Eylül 1914 tarihli olup fiş numarası da 4741’dir. 1898 doğumludur. Terzi çırağı olan Hrisantos, kaldırım kurtlarının harman olduğu Beyoğlu’ndan çıkmadır.</span></li>
<br />
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Annesi Andernohin, Beyoğlu Derviş Sokağı’ndaki (bugün sanırım Peremeci Sokak) bir umumhanenin işletmecisi o dönem. Babası Ahilya, 1910’da bunları terk ederek Atina’ya gidiyor, sırra kadem basıyor. Sebebi meçhul.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Kılavuzu karga olanın burnu boktan kurtulmaz derler ya. Hrisantos’un başını yakan abisi Laternacı Koço. Zanaatıyla meşgul olmaktan çok vurdu, kırdı peşinde. Beyoğlu’nun kopuklarıyla düşüp kalkan vukuatlı biri.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Daha ufak yaşta abisiyle iş tutuyor Hrisantos. Suçun içinde büyüyor. Tramvayda yolcuların çantalarını kapıp kaçma, annesinin umumhanesine gelen müşterilerin cüzdanlarını cebellezi etme. Ne yol varsa bulaşıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Yaşı ilerledikçe “karmanyolacılık” zanaatına el atıyor. Gasp suçunun atası bir nevi. Şehrin içinde ıssız sokaklarda milleti ölümle korkutarak paralarını alıyor. Hayli hızlı ve azılı olduğundan nam salmaya başlıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tabi isim yapınca ardına takılan da çok oluyor. Devrin namlı karmanyolacıları ve kopukları; Zafiri, Fantoma Mehmet, Harito, Makarnacı Niko, Demirci Andon bunun çetesine katılıyor. Vukuatları gırla gidiyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gece olduğu vakit zaten Pera taraflarında iyi adam kalmaz da bunlar yüzünden millet gece dolaşmaya tedirgin oluyor. Tatavla (Kurtuluş), kısmen Feriköy, Papazköprü, Dolapdere, Sinanköy, Bülbülderesi ve Beyoğlu’nun arka sokaklarındalar. Onikiler falan yok piyasada o dönem tabi.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tabi ufak iş kesmiyor. Ama zannederim Kefalonyalılar misali kasa hırsızlığında nam salmış diğer Rum külhanilerle papaz olmamak için yahut hiç uğraşmamak için karmanyola işini bir adım daha büyütmek istiyorlar. Dükkan soymaya karar veriyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bıçakla, silahla dolaşırsan bir yerde kan akar illa. Bir gün Boğazkesen’de kendi halinde muhallebicilik yapan Recep Usta’nın dükkanına sabahın kör vaktinde damlar Hrisantos. Hesapta süt alacaksa da maksat vurgun.</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" class="alignnone wp-image-7455" height="329" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/Screenshot_44-300x178.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="554" /></span></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Fantoma Mehmet ve Makarnacı Niko ardından içeri giriyor. Mahalle suskun, sabahın kör vakti. Ellerindeki demir parçaları ve kamalarla 65 yaşındaki Recep Usta’yı öldürüyorlar. Çekmecesindeki paraları alıp kaçıyorlar. Sene tartışmalı ya 1915 diyen de var 1918 diyen de.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Polis teşkilatı ihdas edilmiş durumda tabi o dönem. Ve haliyle Hrisantos’un yediği herzeler kulaklarına geliyor. En son Boğazkesen cinayetiyle ilgili “Hrisantosların halt yemesi” lakırtısını duyar duymaz bunları enseliyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">O seneler biliyorsunuz Harb-i Umumi var. Birinci Dünya Savaşı denecek sonradan. Seferberlik zamanı. Bunlar direkt Divan-ı Harbi Örfi’ye çıkarılıyor yaka paça. Hepsi 15’er yıl kürek cezasına çarptırılıp Umumi Hapishane’ye tıkılıyorlar. İstanbul ahalisi rahat bir nefes alıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Lakin sevinçleri kursaklarında kalıyor İstanbulluların. Hrisantos’ların şansına Mondros Mütarekesi imzalanıyor. Otorite yok, herkes bir yere dağılmış. İtilaf kuvvetleri şehirde zuhur etmişler. Bu karışıklığı fırsat biliyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bunlar koğuşlarının altına lağım yani tünel kazarak firar ediyorlar. Polis peşine düştüğünden sırtını sağlam yere dayamak gerektiğini düşünerek İngilizlerin gölgesi altına giriyor. Devrin İngiliz istihbaratı işbirlikçi devşirirken onu da es geçmiyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">İngilizlere ne vaat ettiyse artık buna para ve silah yardımında bulunuyorlar. Sonra da İtilaf yanlılarından bilhassa Rum ahaliden kimselerden destek alarak Beyoğlu’nda kasırga gibi esmeye başlıyorlar. Hem de ne kasırga.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Arkalarında İngilizlerle diğer Rum külhanileri var. Karmanyolalar, vurgunlar, soygunlar devam ediyor. Artık alenen Beyoğlu’na çıkıp oralarda soygun yapıyorlar, arka sokaklar faslı kapanıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bıçakçı Petri’yi anlatmıştım. (<a href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-galata-canavari-bicakci-petri/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer;">Kabadayı Hikayesi; Galata Canavarı Bıçakçı Petri!</a>) O da genç vs. görünüyor ama azılı katil. Hrisantos da bu ayarda. Fotoğrafına baksanız “ne alaka” diyebilirsiniz. Lakin bu siluet yıllarca insanlar için korku kaynağı oluyor.</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" class="alignnone wp-image-7441" height="887" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSPqfo3XcAULMHl-179x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="529" /></span></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bir gece Hrisantos ve çetesi, Beyoğlu’nda Madam Despina’nın yolunu kesip soymak istiyorlar. Kadın bağır çağır yardım istiyor, direniyor. O esnada Taksim Polis Merkezi’nin memurlarından Mehmet Efendi’de oradan geçiyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Karakol binasına geçiyor, gece vardiyası hesabı. Kadının çığlıklarını duyunca yardımına koşuyor. Bunlar polis memurunu görünce anında namluyu üzerine doğrultup kurşun yağdırıyorlar. Mehmet Efendi oracıkta hayatını kaybediyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos’a yönelik takibat bu olaydan sonra sıkılaşıyor. Komiser Fahri Efendi özellikle güvendiği üç polis memurunu yanına alarak hususen Beyoğlu mıntıkasına giriyor. Hrisantosların peşindeler.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Amaçları Hrisantos’u ansızın basmak. Lakin Hrisantos ve çetesi erken haber aldığından bunların peşine düşüyor. Aniden karşılarına çıkıp ateş açıyorlar. Fahri Efendi de bu esnada hayatını kaybediyor. Hrisantos çetesi yine arazi oluyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bunlar tabi arazi oluyorlar ama Beyoğlu’nda boy göstermekten de geri kalmıyorlar. En azılı karmanyola çetesi haline gelmişler. İtilafçılar arkalarında esip gürlüyorlar. Bu çatışmadan birkaç ay sonra Beyoğlu Ziba Sokağı’nda iki polise rastlıyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Taksim Polis Merkezi’nde görevli Komiser Muavini Hüsnü Bey ve Polis Memuru Ali Efendi. Bunları çepeçevre sarıp silahlarını alıyorlar. Bu son olayla birlikte polis güçleri gruplar teşkil edip bunların peşine düşüyor İtilaf güçlerine rağmen.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bu arada bir ek bilgi. Meşhur casusumuz İngiliz Kemal’in yani Ahmed Esat Tomruk’un Milli Mücadele Anıları’nda geçen bir malumata göre İstanbul’da bulunduğu esnada Hrisantos’la tanışıyorlar.</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" class="alignnone wp-image-7442" height="384" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSPt0kUXcAAC_xv-300x216.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="533" /></span></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mevzu sadece Hrisantos’un İngilizlerle ilişkisi değil. Hrisantos yeraltının en korkular grubu olduğundan, İngiliz Kemal asıl niyetini ve kimliğini gizleyerek Hrisantos’la da temas kurduğunu aktarıyor. Ek bilgiyi verdik mevzuya devam edelim.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Polis grupları karakol karakol bunların peşinde dedik. Dolapdere Merkezi’nden İbrahim Efendi bunlarla karşılaşıyor. Gizlice takip ediyor bunları. Saklandıkları yeri tespit etmek niyeti.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos kaldırım kurdu, hatta sayın ki insan suretinde sansar. Sivil bir memurun kendilerini takip ettiğini anlıyor. Polis olup olmadığını bilmiyor. Tabancasını aniden çekip ateş ediyor. İbrahim Efendi kafasına isabet eden bir mermiyle orada şehit oluyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bunları ahali ya isteyerek ya korkuyla sakladığından ellerini kollarını sallayarak eğlence mekanlarını falan gezebiliyorlar. Bir gün Hrisantos’la Zafiri gizlice esrar içilen bir kahvehaneden çıkıyorlar, Avangeliya Kilisesi’nin oradan geçecekler.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bunların peşinde olan ve dolandıkları mıntıkada devriye gezen Polis Abdurrahman Efendi o esnada ayakkabılarını boyatıyor. Sokağa girer girmez karşılaşıyorlar tabi. Üniformalı birini görünce silahını almak için Hrisantos’la Zafiri üzerine atılıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Silahını vermek istemeyip mukavemet gösteren Abdurrahman Efendi’ye oracıkta kıyıyorlar tabancalarıyla. Adamlar bunca vukuata rağmen sağda solda gezinmeye devam ediyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bir gün Bülbülderesi’nde devriye gezen iki polis memuru Cemal ve Hüseyin Efendi, Acem Ali diye birinin kahvesininin önünden geçiyorlar. Daha önce burada kumar oynatıldığını falan duymuşlar zira. Dalıyorlar içeri.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">İçeride hakikaten de kumar oynatılıyor. Hatta o esnada Hrisantos’la çetesi içeride kumar oynuyor. Üniformalıları görür görmez silahlarını çekip ateşliyorlar. Cemal Efendi hayatını kaybediyor. Çıkan arbededen yararlanıp arazi oluyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bazı polisler ölü ya da diri bunları yakalamak için yemin ediyor ve hususi gruplar oluşturup öyle takip ediyorlar. Komiser “Pehlivan” Mehmed Efendi’de bunlardan birisi. Kendisinin seçtiği Hacı Şükrü, Osman ve Beşiktaşlı Şükrü adlı üç polis memuruyla peşlerine düşüyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Üç haftalık takibatın ardından Dolapdere’de bunlarla karşılaşıyorlar. Tabancalar ateşleniyor, müsademe husule geliyor. Araziyi Hrisantos takımı avuçlarının içi gibi bildiklerinden kayıp vermeden kaçıp gidiyorlar. Osman Efendi şehit düşüyor müsademede.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dolapdere’de takibat artınca yer değiştiriyorlar. Taksim Çeşme Sokağı’ndaki bir evde toplanacakları ihbarı gidiyor polise. Taksim Merkezi’nde görevli polisler evi abluka altına alıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bunlar eve gelirken polisleri erkenden görüp beklemedikleri yerden ateş etmeye başlıyorlar. Çatışma çıkıyor. Nuri Efendi vurulup hayatını kaybediyor o esnada. Polisler onunla ilgilenirken Hrisantos’la adamları yine kaçıp kurtuluyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Adamlardan nefret eden kadar arka çıkan da çok. İtilaf güçlerinin gölgesi altında ellerini kollarını sallayarak Galata’da Todori’nin Meyhanesi’ne gidiyorlar. Mıntıka devriyesinde olan polis memuru Mehmed’e denk gelip ona da kıyıyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tabi bir yandan da takip sıkılaşıyor. Hem Hrisantos’un hem ötekilerin ayrı ayrı peşindeler. Özellikle İkinci Şube Müdür Muavini Faik Bey, Hrisantos’un sağ kolu Zafiri’nin peşinde.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Adamlar ellerini kollarını sallayarak geziyor dedik. Bu Zafiri’nin Kalyoncukolluğu’ndaki bir muhallebici dükkanına girdiği ihbarı geliyor. Faik Bey gayet sakin buraya gidip Zafiri’nin karşısına dikilip kafa kağıdını soruyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Zafiri elini cebine sokup aniden tabancasını çıkarıp Faik Bey’e ateş ediyor. Faik Bey böyle yapacağını tahmin ettiğinden hemen eğiliyor. Göğsünün sol yanından vuruluyor. Yarasına aldırmadan silahını çekip ateşliyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Zafiri’yi vurup öldürmeye muvaffak oluyor. Silah seslerini duyarak olay yerine gelen polisler İngiliz Hastanesi’ne kaldırıyorlar Faik Bey’i. Bu esnada takibat devam ediyor. Her bir çete üyesinin peşindeler dedik.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Çeteye sonradan katılan Harito diye bir şerir var. Bu adam bunlarla tanışmadan ve mütarekeden önce İranlı bir tütüncüyü soygun maksadıyla öldürmüş, önce idama mahkum edilmiş, ardından 101 yıl hapis cezası almış bir cani.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tabi Mütareke ve İngilizlerin şehre gelmesi bunun da işine yaramış. Hapisten birçok kişiyi İngilizler salıveriyorlar kendilerine yarar diye. Harito da öyle çıkıyor ve en isim yapmış çete olan Hrisanstos’un tayfasına katılıyor. Bazen tek bazen bunlarla soyguna çıkıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bir kere yakalanıp Beyoğlu Tevkifhanesi’ne gönderiliyor ama buradan da firar ediyor. Soygunlara devam ediyor. Aynalıçeşme’de Emin Camii Şerifi civarında oturan ve her zaman çantasıyla birlikte evine giden George adında bir sarrafın peşine düşüyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Akşamüstü aniden dükkanına girip sarrafı öldürüyor. Ardından içinde beş bin lira bulunan bir çantayı alıp kaçıyor. Peşine takılan bir bekçiyi de yaralıyor kaybolmadan evvel.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Sene 1920 bu arada. Bir gece İstanbul Polis Müdüriyeti sivil polislerinden Ali Rıza ve Ahmet Vefik, Kalyoncukolluğu’nda devriye geziyorlar. Takibatın parçası. Tesadüf Topçular Sokağı’na geldikleri vakit Harito ile karşılaşıyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Harito’yu bir sokakta kıstırıyorlar. Harito yarın teslim olacağını, o gün yortu olduğu için serbest bırakılmasını istiyor. Polisler kulak asmıyorlar buna. Bunun üzerine tabancasını çıkarıp ateşliyor. Fakat o da ne? Silahı tutukluluk yapıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hemen ikinci bir silah çıkarıp ateş etmek istiyor ama polis Ali Rıza Efendi üzerine atılıp bu silahı kapıyor, Harito’yu da yaralıyor.</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-7443 aligncenter" height="335" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSP4FNQXkAE0tQq.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 4px auto; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="225" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Harito bundan sonra üçüncü bir silah çıkarıp polislere ateş ediyor ama polisler aman vermiyor, kurşun yağdırıyorlar. Harito başına ve bacağına isabet eden kurşunlar nedeniyle olay yerinde ölüyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos bakıyor pabuç pahalı, ortalıkta görünmemeye çalışıyor. “Doktor Yani” adında sahte bir kimlik ediniyor. Kılığını görüntüsünü dahi değiştiriyor. Bu vaziyette yine eğlence yerlerini dolaşmaya, hovardalığa devam ediyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bir gece Hrisantos ile çetedekilerden Demirci Andon, Ziba Sokağı’nda bulunan bir evde içki içip eğleniyor. Çıkışta Polis Memuru Necati Bey ve Bekçi Sabri Efendi’ye rastlıyorlar. Bunlar kanunu görünce anında kaçıyorlar tabi.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Normalde façası başka türlü olduğundan bunları tanımıyorlar. Ardından durmasını söyleyerek koşturuyorlar. Hrisantos’la Andon tabancalarını çekip bu iki memurun şehit olmalarına sebebiyet veriyor. Takibattan sıyrılıyorlar.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bu iki görevliyi öldürünce Hrisantos’la şürekasının tabiri caizse biti kanlanıyor. Tekrar eski günlerine dönerek yeniden soygunlara vurgunlara başlıyorlar. Sarraf Mihael’i gözlerine kestiriyorlar bu sefer.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Sarraf Mihail’i soymak için dükkanına girdiklerinde Mihail’in kardeşleriyle aralarında arbede çıkıyor. Tabancalar ateşleniyor. Mihail’in iki kardeşi öldürülüyor. Ancak çeteden Makarnacı Niko yakayı ele veriyor. Polis kapıyor bunu.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Niko anında ötüyor her şeyi. Çeteyi, işleri, saklanma yerlerini anlatıyor. Verdiği bilgiler neticesinde çetenin diğer üyelerinden Fantoma Mehmet’i Bülbülderesi’nde saklandığı evde kıskıvrak yakalayıp ele geçiriyorlar.</span></li>
<div class="code-block code-block-21" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-7444 aligncenter" height="357" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSP6qwfW4AANqnu.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 4px auto; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="250" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos’u bulmadan takibat hız kesmiyor. Kısa sürede çeteden Demirci Andon2u da Galata’da bir apartman dairesinde kıstırıyorlar. Andon mukavemet ediyor, Polis Memuru Sait Efendi’yi öldürdükten sonra kolundan vuruluyor. Yaralanınca teslim oluyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Çete dağılınca Hrisantos kalıyor tek başına. İstanbul’da yakalanması an meselesi, güvenebileceği kimse yok. Kalırsa öleceğini biliyor. Çareyi firar etmekte buluyor. Nitekim sevgilisi Eftimya ile birlikte 1920 yılının Mart ayında Yunanistan’a kaçıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Pire’ye yerleşiyor. Pire’yi bilen bilir, Galata gibi bir yer. Rıhtım, meyhane ve belalılar dolu. Rum külhaniler yani mangas, mangkes denilen tiplerin gezindiği bir mıntıka daha rembetler gelmeden evvel. Burada bir meyhane açıp işletmeye başlıyor Hrisantos.</span></li>
<div class="code-block code-block-22" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bela böylesinin başından eksik olmaz. , Pire’de görev yapan Panayot isminde bir jandarma, sevgilisi Eftimya’ya balta olunca yani asılınca öldürmekten çekinmiyor. Orada da kaçak durumuna düşüyor. Selanik’e kaçıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Eftimya, Pire’de tek başına kalınca canı sıkılıyor. Beyoğlu’na, İstanbul’a alışmış neticede. Ona haber vermeden İstanbul’a dönüyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos bunu öğrenince öfkeden deliye dönüyor, kendisine ihanet ettiğini düşünüyor. Eftimya’yı öldürmek üzere Aşil Anastasyadis adında sahte bir Yunan pasaportu alıp soluğu İstanbul’da alıyor. Eylül 1920’de.</span></li>
<div class="code-block code-block-23" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Yeraltı boşluğu kaldırmaz. Hrisantos ortalıktan kaybolunca Beyoğlu sokaklarında bu kez Nobar adında bir kopuk peyda oluyor. Polisin sıkı takibatına rağmen bu şerir de vurgunlar, soygunlar yapıyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Çetesiz olan ve intikam ateşiyle kavrulan Hrisantos, Nobar’la irtibata geçiyor. O esnada polis de Nobar’ın gizlendiği evi öğrenmiş, evin etrafında tertibat alıp gelmesini bekliyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bekçi düdüğü ve dur ihtarına ateşle karşılık veriyor evin önüne gelen iki şahıs. Polisle müsademe çıkıyor. İkisi de paçayı kurtarıyor. Eftimya, Hrisantos’un İstanbul’a geldiğini öğreniyor ve ne manaya geldiğini çok iyi biliyor.</span></li>
<div class="code-block code-block-24" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Eftimya’nın babası Meyhaneci Brava, Dolapdere Polis Merkezi’nde alıyor soluğu. Hrisantos’un İstanbul’a döndüğünü ve kendisiyle kızının hayatının tehlikede olduğunu söylüyor. Saklandığı yeri de biliyor anlatıyor polislere.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Meğer Hrisantos kaçarken yaralanmış. Tatavla Direkçibaşı Sokağı’nda Balıkçı Agaton’un evinde saklanıyormuş. Böylece polis bir önceki gece ihbar sonucu bekledikleri evin önüne gelenin Nobar’la Hrisantos olduğunu öğreniyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Malumat üzerine Dolapdere Polis Merkezi Komiseri Hasan Tahsin Bey ile Komiser Yardımcısı Muharrem Efendi, Balıkçı Agaton’la irtibata geçiyor. Bu arada Muharrem Efendi ünlü oyunculardan Selda Alkor’un babasıdır.</span></li>
<div class="code-block code-block-25" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-7445 aligncenter" height="488" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSP_kmtWsAIWUhP-196x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 4px auto; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="319" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Plan şu: 7 Eylül 1920’yi 8 Eylül’e bağlayan gece Agaton’un evi hem önden hem arkadan polislerce kuşatılacak. Hrisantos’un evin arkasında zemin katta bahçeye bakan bir odada yattığı biliniyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Evin bu kısmı da Komiser Yardımcısı Muharrem ile polis memurlarından Cafer Tayyar tarafından kuşatılacak, kendileri odanın penceresine sokulacaklar. Agaton da bunlara sezdirmeden alelade bir günmüş gibi içeri girip yemeklerini ve ilaçlarını verecek.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Daha sonra kendisine uyumasını tavsiye edip başında nöbet bekleyeceğini söyleyerek Hrisantos’un silahlarını alacak. Hrisantos uykuya dalınca Agaton parola gereği iki kez kuvvetlice öksürecek polisler pencereden içeri girecek.</span></li>
<div class="code-block code-block-26" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Diyelim ki Hrisantos evin ön tarafından kaçmaya çalıştı. O zaman da evin ön tarafında diğer polislerle bekleyen Komiser Tahsin Bey bunu kıstıracak. Plan aynen tıkır tıkır işliyor vakit gelince. Ancak polisler pencereden girerken aksilik husule geliyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos insan suretinde sansar dedik. Bunlar pencereye yaklaşırken dal çıtırtılarını duyuyor. Agaton’un kendisini pusuya düşürdüğünü anlayıp tabancalarını anında kapıyor pencereden dışarıya ateş ediyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Muharrem ve Cafer Tayyar ateşe karşılık veriyor. Hrisantos ateşi kesince hızla pencereden odaya dalıyorlar. Bir bakıyorlar ki Hrisantos yaralı vaziyette yatıyor. Ancak silahları elinde.</span></li>
<div class="code-block code-block-27" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Cafer Tayyar silahları almak için hamle yapınca Hrisantos son anda tabancasını ateşleyip karnından yaralıyor. Ancak yarasına aldırmayan Cafer Tayyar şarjöründeki bütün mermileri Hrisantos’a boşaltıyor. Orada son buluyor hikayesi.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos’un cesedi önce Dolapdere Polis Merkezi’ne götürülüyor. Burada da Sinanköy Kilisesi Papazı’na teslim ediliyor. Hrisantos, Papazköprü, Tatavla, Dolapdere ve Pangaltı Rumlarının da katıldığı bir tören ile kilise yakınındaki bir mezarlığa defnediliyor.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos’un hayatı kitaplara konu oluyor. En bilineni olayın yakın tanığı Muharrem Alkor’un yazdığı “Hrisantos’u Nasıl Öldürdüm?” adlı çalışmadır. Kendisinin silahının polis müzesinde olduğunu okumuştum ancak resmini görmedim.</span></li>
<div class="code-block code-block-28" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class=" wp-image-7446 aligncenter" height="407" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQC4u6X0AAhu37-225x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 4px auto; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="305" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Türk sinemasında İstanbul Kan Ağlarken (1952) ve Üç Namus Bekçisi (1969) adlı iki ayrı filme de konu oluyor. Bunlardan İstanbul Kan Ağlarken en önemlisi. Neden diyeceksiniz. Agah Özgüç’ün Türk Sinema Tarihi Ansiklopedisi’nde okumuştum:</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="alignnone wp-image-7447 aligncenter" height="536" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQDFrAX0AASs24-214x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 4px auto; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="382" /><img alt="" class="alignnone wp-image-7448 aligncenter" height="627" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQDFsHXcAA8_hH-225x300.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 4px auto; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="470" /></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Senaristi meşhur yönetmen Osman F. Seden, bu hadiseyi ve Hrisantos’u senaryolaştırma için araştırma yaparken 1950’lerin başında yetmişlerinde olan Dolapdere’de bir ihtiyar Rum’la tanışıyor. Onunla konuşuyor. Olayları bilen birisi.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Eftimia’yla birlikte Fifiça adında bir kadının daha olduğunu anlatıyor ihtiyar Rum. İki kadının arasındaki kıskançlığı, Fifiça’nın Hrisantos’u Türk polisine ihbar ettiğini anlatıyor. Sonra da Sakızağacı’nda oturan başka bir ihtiyar Rum’a yönlendiriyor.</span></li>
<div class="code-block code-block-29" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Metresi Fifiça’nın üvey kardeşi olduğu söylenen ihtiyar bir Rum madaması ona Hrisantos’un sevdiği şarkıları söylemiş. Hrisantos meşhur La Paloma’ya çıldırırmış ve her gece gitarla o şarkıyı çaldırırmış Fifiça’ya.</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Sonra da Eftimya’yı görüp ona aşık olmuş, kızı ailesinden silah zoruyla kaçırmış. Eftimya’nın babasının mevzusu da oradan ileri geliyormuş. (Bir kaynakta sonradan Hrisantos’un hısımlarının bu kızın babasına saldırı düzenlediği yazılıydı ama bulamadım)</span></li>
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hrisantos çizgi romana da uyarlanmıştır. Meşhur Ustura Kemal ve arkadaşları, (<a href="https://mutlakaoku.com/kabadayi-hikayesi-uskudarin-namli-ismi-ustura-kemal/" style="box-sizing: inherit; color: black; cursor: pointer;">Kabadayı Hikayesi ; Üsküdar’ın namlı ismi ‘Ustura Kemal’</a>) mütareke senelerinde Dolapdere taraflarında Hrisantos çetesine rastlar!</span></li>
<div class="code-block code-block-30" style="box-sizing: inherit; clear: both; margin: 8px auto 8px 0px;">
<ins class="adsbygoogle" data-ad-client="ca-pub-7678244762752478" data-ad-format="auto" data-ad-slot="5172195940" data-full-width-responsive="true" style="box-sizing: inherit; display: block;"></ins></div>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" class="alignnone wp-image-7451" height="357" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQFq7GWsAApSWr-300x211.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="508" /> <img alt="" class="alignnone wp-image-7450" height="380" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQFq7RWsAADFv9-300x216.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="528" /> <img alt="" class="alignnone wp-image-7449" height="449" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQFq7dWkAEhy_2-300x217.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="621" /></span></div>
<ul style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; list-style: none; margin: 4px 0px 8px; padding: 0px 0px 0px 20px; vertical-align: baseline;">
<li style="border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: outside disc; margin: 4px 0px 4px 15px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tabi arbede çıkmıyor. Zira kurgu icabı orada olan Arap Abdullah Paşa’dan tırsıp (kasti anakronizm olduğunu evvelce Ustura Kemal floodunda anlatmıştım, kurgu icabı) çekilip gidiyorlar.</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; border: none; box-sizing: inherit; color: black; list-style: none; margin-bottom: 12px; margin-top: 4px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" class="alignnone wp-image-7454" height="373" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQF_ILWsAAjy8X-300x217.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="516" /><img alt="" class="alignnone wp-image-7453" height="374" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQF_INXcAE9D8Y-300x215.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="522" /><img alt="" class="alignnone wp-image-7452" height="516" src="https://mutlakaoku.com/wp-content/uploads/2018/01/DSQF_InWkAEKwbt-300x224.jpg" style="border: none; box-sizing: inherit; height: auto; list-style: none; margin: 4px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="691" /></span></div>
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-10104450274895957122020-06-29T06:48:00.004-07:002020-06-29T06:49:24.136-07:00 Balo <span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">27/06/2020 </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">A’dan Z’ye Servet-i Fünûn Manzaraları
[B]: Balo <a href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c">SOURCE</a></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">GÜRBEY HİZ [*]</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"> B harfi ile Servet-i Fünûn’un manzaralarını gezintiye devam ediyoruz. A harfindeki inşaat şamatasından sonra bu kez, Beyoğlu’ndaki eğlence hareketliliğini seyrediyoruz. Bu harfin kavramı ‘balo’. Balo, bir etkinlik olarak İtalyancada ‘danslı eğlence’ anlamına sahiptir ve Latincedeki ballare [dans etmek] fiilinden türer. Osmanlıda da değişmeden dile dahil olur. Yavaş yavaş belli bir cemiyetin mensuplarının kendi içlerinde düzenlediği etkinliklerin ötesine geçer ve daha çoğul katılım gerçekleşir. Reşad Ekrem Koçu, bu gibi eğlencelere “avam, esnaf tabakasındakilerin” de dahil olmasıyla halk ağzında Galata sokaklarında limana yakın barların, balodan bozma “baloz” adıyla ortaya çıktığını belirtir. II. Abdülhamid devrinde sayıları iyice artan balolara da “şimdiki barların cadaloz ninesi” tabirini yakıştırır.1
19. yüzyılın son yıllarında Beyoğlu bu eğlence pratiğinin odağını oluşturur. Öyle ki, aynı gece içerisinde semtte birden fazla baloya gitmek mümkündür. <i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Servet-i Fünûn</i>’un 20 Ocak 1898 tarihli 358. sayısında Ahmed İhsan tam da böyle bir gece deneyimini okurlara aktarır. Ahmed İhsan’ın ilk sayılardan itibaren kaleme aldığı “İstanbul Postası” başlıklı köşe yazı dizisi, bu sayıda Beyoğlu balolarının içerisine sızmamızı sağlar. Yazarın kent içi deneyimlerini öznel bir perspektifle yazması bakımından bu dizi hayli ilginç metinlerle doludur. Özellikle günün ritmini kendi deneyimleriyle yazıya dökmesi bakımından potansiyelli keşifler barındırır. Bu diziye fotoğraf veya gravürler eşlik etmez. Belki de yazılarda mekânların detaylıca anlatılmasını buna borçluyuz. Bir de konu balo gibi taşkınlığa müsait bir etkinlik olunca, dönemin dergi sayfalarının başka sayılarında da pek bir materyal bulunmaz. Dolayısıyla baloyu, Ahmed İhsan’ın sözcükleri üzerinden takip edeceğiz. Başka kaynaklardan çağrılan görseller aracılığıyla mekânlara dışarıdan bakma fırsatımız var ama içerideki atmosfere kelimeler yardımıyla dahil olacağız.
</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Mevsim karnavala girdiği için cumartesi günü Beyoğlu’nda baloları küşâd eylediler [açtılar], bunların her cihette [yönde] birinciliğini Onyon Fransez’de [Union Française] Etfal Hastahanesi menfaatine verilen balo ihraz etti [kazandı]; Tepebaşı Tiyatrosu’nda ise Cemiyet-i Museviye balosu i’tâ olunuyor [veriliyor], Doğruyol’daki Odeon Tiyatrosu da her gece devam edecek müsamerelerine –bu sene beş kuruştan ibâret bir fiyat ile– başlıyordu. Birbirine nispeten ehemmiyet, zarâfet, fiyat nokta-i nazarlarından muhtelif ve mütebâyin [birbirine zıt] tabakalar teşkil eden bu üç baloda o gece bulundum.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">İstanbul’da karnaval mevsimi, Hıristiyanların büyük perhize girmesinden önceki ocak ve şubat aylarına rastlar. Rumların kutladığı Apukurya karnavalı gibi sokağa taşan eğlencelerin aksine, Ahmed İhsan’ın kaleme aldıkları, kapalı mekânlarda gerçekleşen etkinliklerdir. Bunlar karnavalesk, toplumsal düzenin askıya alındığı birer şenlikten ziyade, toplumsal sınıfların sıkı sıkıya pekiştiği, daha üst sınıf kesimin katıldığı gösteri eğlenceleridir. Ahmed İhsan için de balonun işlerliği ancak böyle şekillenir. Az biraz gösterinin seyrini bozan taşkınlıklar yaşandığında bu gösteri onun için gülünç hâle gelir. Bu yüzden, ilk gittiği Union Française’deki balo, gönlünde birinciliği kazanarak metninde de en fazla yere sahip olur. Yine de baloların zamansal olarak karnaval kültürünün sürekliliğiyle şekillendiği bellidir. Kar, çamur, yağmur demeden kışın en soğuk günlerinde tertip edilirler. Bir kafe ve üç balo gezen Ahmed İhsan ve dergide “Musahabe-i Fenniye” başlıklı köşe yazısı dizisini yazan arkadaşı Mahmud Sadık, o geceki gezinti güzergâhına öncelikle Splendid Kafe’de akşam yemeğiyle başlar. Devamında Tepebaşı tarafına doğru yürürler ve sırayla Union Française ve Tepebaşı Tiyatrosu’ndaki balolara katılırlar. Gecenin sonunu ise Doğruyol (günümüz İstiklal Caddesi) üzerinde Odeon Tiyatrosu’ndaki baloyla tamamlarlar. O gecenin güzergâhı 1905 haritasında şöyledir:</span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; padding: 7px 0px 0px; position: relative; vertical-align: baseline; width: 630px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-01-beyoglu-sigorta-haritasi-charles-edward-goad-1905.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">1905 tarihli Beyoğlu Sigorta Haritası, kaynak: Charles Edward Goad,</span>Plan d’assurance de Constantinople<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">.<br />Vol. II-Pera & Galata. No: 36-37-38-39 (birleştirilmiş), 1905</span></span></figcaption></figure></div>
<h2 style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; float: none; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; padding: 8px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 630px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: small;">1. Splendid Kafe: Gayret ve Sebatın Fevkalade Numunesi</span></h2>
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Muharrir-i fenniyemiz [bilimsel konularda yazan yazarımız] Mahmud Sadık Bey ile baloları yukarıdan aşağı süzmek görmek için bu bapta verdiğimiz kararı az kalsın o akşamki yağmurlu rüzgâr bozuyordu. Lakin ne fena havaydı ya! Devamlı müessir [etkili] yağmuru, çamurlu sokakları, rutubetli havasıyla tam İstanbul kışıydı. Yağmurdan şemsiyemizle, çamurdan kıvrılmış paçalarımız, uzun yüzlü lastiklerimiz ile kendimizi nim-vikâye ederek [yarı koruyarak] Splendid Kafe’den içeri girdiğimiz zaman bir oh çektik. Tatlı ve kurak hararet âdeta çehrelerimizi okşuyordu.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan ve Mahmud Sadık, balo gezmelerine başlamadan önce akşam yemeğini, günümüzde Tokatlıyan İşhanı ve Pasajı olarak bilinen arsada bulunan Splendid Kafe’de yer. Büyükada’daki aynı isimli Splendid Palas Otel ile ilişkisi olmayan bu yapı, 1895 yılında Mıgırdiç Tokatlıyan’ın inşa ettirdiği kafe-pastane olarak <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">biliniyor.</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref02" name="#ref02" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">2</a></span> Kafe yapılmadan önce, 1884 yılında arsanın arkasında bulunan Üç Horan Ermeni Kilisesi, kilisenin kazanç sağlaması için bir tiyatro yapısı yaptırmak ister. İnşa edilen görkemli tiyatro 1892’de yanar. Bunun üzerine Tokatlıyan’ın teklifi olan Splendid Kafe inşa edilir. Bu mekânın, döneminde epey pahalı bir restoran olduğu bilinir.</span></div>
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“İntihap eylediğimiz [seçtiğimiz] köşede ısmarlanan yemekleri intizar ederken [beklerken] yakınımıza gelip oturan bir zât bizi epey <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">oyaladı:</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref03" name="#ref03" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">3</a></span> Adamcağız eliyle başını setr eden [örten] seyrek saçları bir daha savurduktan sonra elini cebine sokmuş, lâkaydane surette [ilgisizce] çıkardığı bir avuç lirayı yalnız gözüyle şöyle bir saymış, para ile iştigâlin sanatı icabetinden olduğunu göstermiş idi. Yanına gelen diğer iki mösyöye o günün telgraf havâdisleri hakkında tedkikât-ı sarrafiye ve felsefiyye [sarraflık ve felsefeyle ilgili görüşler] serd ederken [dile getirirken] biz tabağımızdaki yemeğin leziz lokmalarını çiğniyoruz. Bahsi gayret ve sebâtın mehâsinine [iyiliklerine] hasr eylemiş [içinde kalmış] bulunuyorduk. Vâkıa az uzakta iki büyük destgâh [tezgâh] arasına yerleştirilmiş yazıhanenin karşısına oturmuş ve kendine yakıştırdığı fesiyle daima mestûr [örtülmüş] bulunan başını önüne eğmiş olan gazino sahibi Mıgırdiç Efendi gibi gayret ve sebâtın fevkalade bir numunesi daha gösterilemez. Bu genç adam yirmi sene evvel çarşıda Mahfazacılar içinde –şimdiki lokantanın alt katını teşkil eden– ufak dükkânda sarfa başladığı gayrette hiç tevkif göstermemiş [durmamış], o gayret ve sebâtı sayesinde Beyoğlu’nun ve bütün İstanbul’un en büyük gazinosu olan Splendid Kafe’yi meydana getirmiş, o ufak dükkândaki mahviyetini [alçakgönüllülüğünü] hiç bırakmamıştır. Binâenaleyh dâima çalışır, dâima terakki eder.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Bahsi geçen azimli Mıgırdiç Tokatlıyan, Ahmed İhsan’ı haklı çıkartacak başarılara devam eder. Kafe, 1897 yılında hizmete açılan otelle beraber <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">çalışır.</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref04" name="#ref04" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">4</a></span> Önceleri bu otel Otel Splendid olarak da anılır. 1905 yılında hazırlanan sigorta haritasında, otelin ve kafenin bulunduğu arsa, henüz sonradan açılacak görkemli otel gibi monoblok bir yapıda değildir. Parçalı, farklı katlı birtakım yapılar içerir. Splendid Kafe de muhtemelen iki caddeye bakan köşede bulunan <i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">patisserie</i>’dir. </span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; padding: 7px 0px 0px; position: relative; vertical-align: baseline; width: 630px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-02-beyoglu-tokatliyan-ateli-charles-edward-goad-1905.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tokatlıyan Oteli, 1905,<br />kaynak: Charles Edward Goad,</span>Plan d’assurance de Constantinople<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">.<br />Vol. II - Pera & Galata.<br />No: 39 (detay), 1905</span></span></figcaption></figure></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Zamanla otel genişler ve 1909 yılında günümüze ulaşan görkemli yapı inşa edilir: Dönemin ünlü oteli Pera Palas ile rekabet hâlinde olan Tokatlıyan Oteli. Avantajı cadde üzerinde olmasıdır. İçerisinde bir balo salonu da kurulur. Otelin yanındaki ve sonradan Balo Sokağı olarak isimlendirilecek sokak, muhtemelen bu baloyu işaret eder. Ahmed İhsan’ın daha sonra buradaki baloları da deneyimleyip deneyimlemediği merak konusu. Yemeklerini bitirdikten sonra, ilk baloya girmek üzere yola koyulurlar.</span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; padding: 7px 0px 0px; position: relative; vertical-align: baseline; width: 630px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-03-beyoglu-tokatliyan-oteli-cumhuriyet-donemi-kartpostal.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tokatlıyan Oteli,<br />Cumhuriyet dönemi kartpostalı</span></figcaption></figure></div>
<h2 style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; float: none; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; padding: 8px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 630px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: small;">2. Onyon Fransez: Müzeyyen Salonda İcrâ-i Âhenk</span></h2>
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Sevgili arkadaşım Sadık Bey meftunu [tutkunu] olduğu kahvesini de içtiği zaman saat beş olmuş, balonun zamanı gelmiş idi, biz de beş dakika sonra Onyon Fransez’in [Union Française’nin] güzel merdiveninden çıkıp en üst kattaki mükellef [süslenmiş] ve cesim [büyük] salonundan içeri giriyorduk.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">1896 yılında inşa edilen Union Française, bugün İstanbul Modern’in Karaköy’deki yeni binası tamamlanana kadar kullandığı geçici yapıdır. Mimarı da dönemin Beyoğlu’nda birçok yapısını tasarlayan Alexandre Vallaury’dir (1850–1921). Balonun gerçekleştiği toplantı salonu cephede geniş bir açıklık olarak farklılaşır ve öne doğru çıkma <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">yapar.</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref05" name="#ref05" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">5</a></span> Yapının kesiti ve planında görülebilen ve Ahmed İhsan’ın “cesim” olarak bahsettiği bu salon, yapının odağını oluşturan bir önemle yerleştirilir. Burada balo dışında Fransız kültürüne dair farklı etkinliklerin de gerçekleştiği metinlerden anlaşılır.</span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable medium-insert-images-grid" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px 0px 5px; padding: 7px 0px 0px; position: relative; vertical-align: baseline; width: 630px;">
<br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"></span><br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 30px 30px 0px; padding: 0px; position: static !important; vertical-align: top; width: 300px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-04a-beyoglu-union-francaise-kesit.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /></span></figure><figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px 30px; padding: 0px; position: static !important; vertical-align: top; width: 300px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-04b-beyoglu-union-francaise-ucuncu-kat-plani.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 30px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Union Française kesit ve üçüncü kat planı, kaynak: Mustafa Servet Akpolat,</span>Fransız Kökenli Levanten Mimar<br />Alexandre Vallaury<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">. Hacettepe Ünivesitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,<br />Arkeoloji-Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 1991</span></figcaption></span></figure></div>
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Beyoğlu’nun en kibar en mûteber aileleri, en zengin halkı burada idi. Erkân-ı memurin-i Osmaniye’den [Osmanlı’nın ileri gelen memurlarından] bir hayli zevât [kimseler] dahi bunlar meyânında [arasında] bulunuyordu. Vâkıa balonun maksad-ı i’tâsı [verilme maksadı] hayırdan ibâret, mürettibi [düzenleyeni] Doktor Violi gibi memleketimizin meşhur bir tabibi olduğu için şehrimizin en güzide halkını toplamış, Onyon Fransez’in müzeyyen [süslenmiş] salonu hakikaten kesb-i revnak [göz alıcılık kazancı] eylemiş idi.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan’ın metnin başında bahsettiği Etfal Hastanesi, 1899’da kurulacak olan Şişli’deki Hamidiye Etfal Hastanesi değildir. İtalyan Doktor Giovanni Battista Violi’nin (1849-1928) hâlihazırda 1895 yılında kurduğu ve Osmanlı sınırları içindeki ilk çocuk hastalıkları kliniği olan Sen Jorj [Saint ¬Georges] Uluslararası Çocuk Hastanesi’dir. Violi bu hususta çalışmalarını sürdürerek, 1897’de Beyoğlu’nun yüksek sosyetesinin desteğini toplar ve İstanbul’da Çocukluğu Koruma Uluslararası Derneği’ni [Société Internationale pour la Protection de l’Enfance] <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">kurar.</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref06" name="#ref06" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">6</a></span> Ahmed İhsan’ın katıldığı gece de yine böyle bir desteğin toplandığı bir baloya işaret eder. Bu gibi balolardan birinde Sen Jorj Çocuk Hastanesi yararına bağış toplamak için satılan sigara kâğıdı kartonlarından biri aşağıdaki görseldeki gibidir.</span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; padding: 7px 0px 0px; position: relative; vertical-align: baseline; width: 630px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-05-sen-jorj-cocuk-hastanesi-icin-bagis-kartonlari.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Bağış toplamak için üretilen<br />sigara kâğıdı kartonları,<br />kaynak: Gülten Dinç ve Şeref Etker,</span>Türkiye Çocuk Hekimliğinin İlk Dergisi:<br />La Pédiatrie En Turquie / Türkiye’de Emrâz-ı Etfâl<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">, Osmanlı Bilimi Araştırmaları,<br />c. 2, 2004</span></span></figcaption></figure></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Violi, Ahmed İhsan’ın da belirttiği gibi döneminde meşhur bir doktordur. Şöhretini 1880’de Beyoğlu Aynalı Pasaj’da bir aşı evi kurarak çiçek aşısı üretmesine <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">borçludur.</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref07" name="#ref07" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">7</a></span> Kendi deneyleri sonucu ürettiği aşıyla birçok çocuğa ücretsiz aşılama yapar. Doktorun girişimci yönü bu kadarla da kalmaz; 1909 yılında Türkçe ve Fransızca yayımlanan, <i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">La Pédiatrie en Turquie</i> / <i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Türkiye’de Emrâz-ı Etfâl</i> adlı, Osmanlı’da çocuk hekimliğine odaklanmış ilk dergiyi de kurar. Violi basınla olan ilişkisiyle de Ahmed İhsan’ı sonraki senelerde etkilemeye devam edecektir.</span></div>
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Bu salon âdeta büyük bir tiyatro mahallidir, sahnesi locaları bile vardır. Sahnede icrâ-i âhenk eden [uyumla icra eden] müzika orta yerde mücellâ [parlak] parkelerin üstünde raks eden müzeyyen [süslenmiş] mücehhez [donanmış] envâ-i madamları matmazelleri, siyah elbiseli, beyaz boyun bağlı, gümüşi eldivenli erkekleri şevke getiriyor, cümlesinin hayâli yan taraf duvarlarını işgâl eden aynalara aks eyliyor [yansıyor], hakikaten çok nazar-rüba tuvaletler [gösterişli elbiseler], süslü dekolteler nazar-ı temâşâyı tezyin ediyor [süslüyor] idi.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan’ın baloya dair anlatısı, okuru mekânın içerisindeki ortamı deneyimlemeye doğru sürükler niteliktedir. Parkenin parlaklığından aynalardaki dans hareketlerinin yansımasına dek, balo atmosferi metinde tekrar üretilir. Belli ki bu balo onun için mekânıyla, insanların kıyafet ve danslarıyla hayli uyumlu bir yapıdadır. Balo salonunu tiyatro sahnesine benzetirken sadece mekânsal olarak bir alegori kurmaz, aynı zamanda insanların bu balo oyununu metnin dışına çıkmadan oynadığını düşünür. Onun için balonun yapılma amacı ve işleyişinde hiçbir kusur yoktur.</span></div>
<div class="indented selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; margin-left: 50px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Baloda şevk ve neşat [sevinç] tam germi [sıcaklık] bulmuş idi ki orta katta hazırlanmış mükemmel büfede teskin-i harâret ederek [harareti sakinleştirerek] kapıdan çıktık, caddeyi bir baştan bir başa doldurmuş sedyelerin –zira madamların, matmazellerin hemân kâffesi [hepsi] iki kuvvetli adamın dört bacağı sayesinde hareket eder sedyelerle gelmiş idi– arasından geçtik, Tepebaşı Tiyatrosu’na dahil olduk. Burası da tam şaşasını bulmuş idi.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 28px; margin-bottom: 20px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan’ın dışarı çıktığında karşılaştığı sedyeler, dönemin Beyoğlu sokaklarının ilginç bir pratiğine işaret eder. Bir nevi, kısa mesafeleri (örneğin balodan baloya) katetmek için üretilmiş hamal-taksilerdir bunlar. 1875 yılında, <i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Musavver Medeniyet</i> adlı resimli dergide bir gravürü bulunan bu taşıma araçları için iddialı bir ifadeyle “Bu sedyeler yalnız Beyoğlu’na mahsus olup oradan başka dünyanın başka hiçbir tarafında bulunmaz” <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">yazılır.</span><span style="line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref08" name="#ref08" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline; visibility: visible;">8</a></span></span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; padding: 7px 0px 0px; position: relative; vertical-align: baseline; width: 630px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-06-beyoglu-sedyeleri-1875.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Beyoğlu’nun Sedyeleri,<br />kaynak: </span>Musavver Medeniyet<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">,<br />sene: 2, sayı: 2, 1875</span></span></figcaption></figure></div>
<h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 700; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: small;">3. Tepebaşı Tiyatrosu: Başka Bir Tarâvet</span></h2>
<div class="selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan ve Mahmud Sadık, az bir mesafe yürüyerek bir sonraki baloya, Tepebaşı Tiyatrosu’na geçer. Öncesinde Müslüman mezarlığı, sonrasında bahçe ve tiyatro ve günümüzde çok katlı otopark yapısının bulunduğu Tepebaşı, bir hayli serüven yaşamış <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">durumdadır.</span><sup style="font-weight: 400; line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref09" name="#ref09" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: nowrap;">9</a></sup> 1870’lerden itibaren yapılaşmaya başlayan bu arazi, etrafındaki yeni oteller, eğlence mekânları ve tabii balolarla kentin yeni yaşam pratiklerinin denendiği bir laboratuvar alanı olur. Ahmed İhsan ve Mahmud Sadık’ın girdiği Tepebaşı Tiyatrosu ise 1880’de tasarlanan bahçenin içerisinde bulunan bir yapıdır. Zamanla eklenen ve yola doğru uzanan giriş yapısıyla misafirlerini kabul eden bu balo bir öncekinden daha farklıdır.</span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-07-beyoglu-tepebasi-tiyatrosu-charles-edward-goad-1905.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tepebaşı Tiyatrosu, 1905,<br />kaynak: Charles Edward Goad,</span>Plan d’assurance de Constantinople.<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br />Vol. II - Pera & Galata.<br />No: 37 (detay), 1905</span></span></figcaption></figure></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-08-beyoglu-tepebasi-tiyatrosu.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tepebaşı Bahçesi ve Tiyatrosu,<br />kaynak: <a href="https://xxi.com.tr/i/bir-gecmis-deneyimi" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline;" target="_blank">XXI aracılığıyla<br />Yapı Kredi Selahattin Giz Koleksiyonu</a></span></figcaption></figure></div>
<div class="indented selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px 50px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Balo maskesiz olursa o kadar parlamaz, huzzâr [bulunanlar] mecburi olarak muhâfaza-i ciddiyet ve sükûn eder. Tepebaşı Tiyatrosu’nun vasi [geniş] salonunu dolduran halk bu bapta güzel bir ispat idi. Burada süs, ziynet, mûtena tuvalet o kadar değil, fakat buna mukabil meydanda başka bir tarâvet [tazelik] var. Kadınlar sadece esvapları, zarif maskeleri altında sahihen [gerçekten] cezbedar idi, dans daha harâretli oluyor idi. Localar şehrimizin mûteber Musevi aileleri tarafından işgâl olunmuş idi, hülâsa [özetle] şevk ve zevk tam kararında idi.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan, bu baloyu diğeri kadar uzun uzadıya anlatmasa da Musevi Cemiyeti tarafından düzenlendiğini metnin başında söyler. Yine bir yardım balosu mu yoksa sadece cemiyetin toplandığı bir eğlence mi olduğunu özellikle belirtmez. Onun için bir önceki balodan daha özensiz oluşunu tek örten unsur, maskeli balo olmasıdır. Halbuki maskeli balo, karnavalesk pratiklere daha yaklaştıran bir eğlence türüdür ve Ahmed İhsan’ın pek de zevk aldığı bir etkinlik değildir. Yine de maskelerin zarif bir şekilde takılmış olması, bu eğlencenin düzenini bozmamalarını sağlar. Buradan bir sonraki baloya, tekrar İstiklal Caddesi’ne doğru devam ederek Odeon Tiyatrosu’na geçerler.</span></div>
<h2 style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; float: none; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 700; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 18px; orphans: 2; padding: 8px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: small;">4. Odeon Tiyatrosu: Kabına Sığmaz Bir Coşkunluk</span></h2>
<div class="indented selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px 50px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Lakin biz kararımızı yine bozmadık; biraz sonra Odeon Tiyatrosu’nun bilet mahallinden beşer kuruşa birer duhûliye [giriş ücreti] mukavvası mübâyaa ederek [satın alarak] tam seyirci gibi içeri giriyorduk. Vâkıa burada gazeteci sıfatıyla bulunmaya mahal yok idi.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Gecenin son durağı Odeon Tiyatrosu’dur. Tekrar, Splendid Kafe’nin yakınlarına doğru gelirler. Bu tiyatro arsasında 1871’de Elhamra ismiyle bir sirk bulunur. 1874’te yapılan tiyatro binası ise Verdi, Varyete, Eldorado gibi farklı isimler ve çeşitli dönüşümler geçirdikten sonra Odeon Tiyatrosu ismini alır. Tiyatro, günümüzde Demirören AVM’nin bulunduğu ada içerisinde yer alır ve hiçbir izi kalmaz. 1905 yılı sigorta haritasında <a href="https://manifold.press/beyoglu-nda-bir-paten-sarayi-skating-palace" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;" target="_blank">Gökhan Akçura’nın <i style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Manifold</i>’da kaleme aldığı, komşu parselde inşa edilecek olan Skating Palace</a> henüz bulunmamaktadır.</span></div>
<div class="medium-insert-images ui-sortable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; display: block; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; height: auto; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px 0px 34px; orphans: 2; padding: 7px 0px 0px; position: relative; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; width: 630px; word-spacing: 0px;">
<br />
<br />
<figure class="" contenteditable="false" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="ui-sortable-handle" src="https://manifold.press/images/content/manifold-gh-05-09-odeon-tiyatrosu-charles-edward-goad-1905.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; height: auto; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 630px;" /><figcaption class="" contenteditable="true" style="border: 0px; bottom: 0px; box-sizing: border-box; display: block; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: 400; left: -315px; line-height: 20px; margin: 0px; padding: 0px; position: absolute; vertical-align: baseline; visibility: visible; width: 285px;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Odeon Tiyatrosu, 1905,<br />kaynak: Charles Edward Goad,</span>Plan d’assurance de Constantinople<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">.<br />Vol. II - Pera & Galata.<br />No: 39 (detay), 1905</span></span></figcaption></figure></div>
<div class="indented selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px 50px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Balonun daha ilk akşamı olduğu hâlde içeride bir kıyamettir gidiyor. Kendini bilenler localara çekilmiş uzaktan seyirci; orta yerde öyle bir halk var, ne pây-ı raksına [ayak dansına] ne muzikanın esvâtına [seslerine] ne de beyhude yere bağırıp çağırarak oyuncuları kavâid-i raksa [raksın kurallarına] davet eden muallim efendinin ihtarâtına [ikazlarına] tevfik etmiyor [uymuyor]! Her biri kendi havasına göre oynuyor. Karşı yakanın en dûn [aşağı] tabakât-ı sefahâtında [zevke düşkünler tabakasında] pûyân olan [geçip giden] birçok kabına sığmaz kadınlar olanca coşkunluklarına meydan vermiş; öyle sıçrıyorlar ki hepsi pancar gibi kızarmış, –kimsenin ehemmiyet verdiği yok, maske bir tarafa fırlamış– şiddetli bir ter içinde... Bunların karşısında raks eden mağaza hademesi, dükkân çırağından ibâret erkekleri görseniz onlar daha gülünç!”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Belli ki Ahmed İhsan’ın gece boyunca en sevmediği balo bu sonuncusudur. Önce gazeteci olduğu hâlde ücretsiz girememesine hayıflanır, sonra da içerisinin kalabalık oluşundan dem vurur. Asıl gülünç bulduğu ise baloya gelen insanların düzensiz, alelade bir gösteri üretmesidir. Aşağı tabaka olarak gördüğü ve önceki baloların davetlilerine benzemeyen bu insanlar ne dansın ritmini tutturur ne de maskeli balonun kurallarına uyarlar. Başka bir deyişle, bir gösterinin pratikleri askıya alınmış, balo zıvanadan <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">çıkmıştır.</span><sup style="font-weight: 400; line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref10" name="#ref10" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: nowrap;">10</a></sup></span></div>
<div class="selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ahmed İhsan’ın aksine Ahmed Rasim’in yine bir karnaval gecesi deneyimlediği Odeon Tiyatrosu anlatısı tam tersidir. O bu farklılığı “dört duvar arasında hariçte misli görülmeyen bir âlem” olarak tarif eder. Ahmed İhsan gibi disipliner bir balo eğlencesindense ne olup bittiğini anlayamadığı bu atmosfer onu büyüler: “Neden seviniyordum, hâlâ anlayamadım. [...] hemen her locası bambaşka kıyafetler, hareketler, müsademeler [çarpışmalar], takılıp gitmeler, türlü türlü reveranslar, bel, el tutuşmalar arasında dakika bedakika mütebeddil olan [değişen] velvelezar [şamatalar] bana hoş <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;">görünüyordu.”</span><sup style="font-weight: 400; line-height: 15px; vertical-align: text-top; white-space: nowrap;"><a class="ref" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c#ref11" name="#ref11" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; display: inline; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: 600; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: nowrap;">11</a></sup></span></div>
<div class="indented selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px 50px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">“Eğer hava akşamki şiddetinde devam etse idi asıl bizim hâlimiz gülünç olacak idi, saat on bire karib [yakın] balo kapısından dışarı çıktığımız zaman orada duran birkaç arabadan hiç birisi bizi İstanbul’a kadar götürmek istemedi. Teşekkür olunur ki semâda sehâb-ı baran [yağmur bulutu] kâmilen [tamamen] dağılmış, rüzgâr kesilmiş idi. Üç baloda teneffüs eylediğimiz hava-i mahsurun [mahsur kaldığımız havanın] başımıza verdiği sersemliği taze ve pak bâd-ı sabahı [sabah rüzgârı] teneffüs ile izâle ederek [uzaklaştırarak] İstanbul cihetinin yolunu tuttuk.”</span></div>
<div class="selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 28px; margin: 0px 0px 20px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Geceyi bitirirken Ahmed İhsan ve Mahmud Sadık’ın yaşadığı, günümüz için bir hayli tanıdık bir deneyimdir. Gidecekleri yeri beğenmeyen arabacılar (taksiciler) onları almayınca, yürüyerek evlerine dönerler. Böylece bizim de altı yedi saatlik bir 1898 Ocak gecesini onlarla beraber dolaşarak dört farklı mekânda bulunma şansımız olur.</span></div>
<div class="reference first selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 12px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref01" name="ref01" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">1.</a> Reşad Ekrem Koçu, “Balo”, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İstanbul Ansiklopedisi</span>, c. 4, İstanbul: İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat Kolektif Şirketi, 1960.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref02" name="ref02" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">2.</a> Özgü Çilli, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Tanzimat Sonrası Osmanlı Otel Mimarisi ve Pera Palas</span>, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, 2009.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref03" name="ref03" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">3.</a> Ahmed İhsan’ın 358. sayıdaki “İstanbul Postası” bölümünün buraya kadar olan kısmının transliterasyonunu Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün <a href="http://www.servetifunundergisi.com/" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;" target="_blank">“Osmanlı Kültür Tarihinde <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Servet-i Fünûn</span> Dergisi” başlıklı araştırma projesi kapsamında hazırlanan veritabanından</a> elde ettim. Metnin geri kalanının transliterasyonu bana aittir.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref04" name="ref04" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">4.</a> Pelin Aykut, “Tokatlıyan Oteli”, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi</span>, c. 7, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 1994.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref05" name="ref05" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">5</a>. Afife Batur, “Union Française”, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi</span>, c. 7, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı ortak yayını, 1994.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref06" name="ref06" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">6.</a> Gülten Dinç ve Şeref Etker, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Türki̇ye Çocuk Heki̇mli̇ği̇ni̇n İlk Dergi̇si̇: La Pédiatrie En Turquie / Türki̇ye’de Emrâz-ı Etfâl</span>, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, c. 2, 2004.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref07" name="ref07" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">7.</a> Nuran Yıldırım, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İstanbul’un Sağlık Tarihi</span>, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, İstanbul Üniversitesi Projesi, No: 55-10, Istanbul: Ajansfa, 2010.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref08" name="ref08" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">8.</a> <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Musavver Medeniyet</span>, Sene: 2, Sayı: 2, 1875.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref09" name="ref09" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">9.</a> İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde 2019 yılında gerçekleşen <a href="https://www.iae.org.tr/Sergi/Araliktan-Bakmak/203" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;" target="_blank"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Aralıktan Bakmak: Meşrutiyet Caddesi’nden Bir Kesit</span> sergisi</a> hem tiyatronun bulunduğu arsaya hem de semte dair gündelik pratiklerin dönüşümünü aktarması yönüyle öne çıkan bir sergiydi.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-stretch: inherit; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: 400; letter-spacing: normal; line-height: 21px; margin: 0px; orphans: 2; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; vertical-align: baseline; visibility: visible; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref10" name="ref10" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">10.</a> Koçu’nun aktardığı, Beyoğlu balolarında söylenen kanto, bir nevi bu oluş hâlindeki yeni kimliğin sahiplenme biçimini açığa vurur: “Bu hâlden şikâyetim yok / Balolarda dans eden çok / Bana zevzek diyorlarmış / Kalbime saplanır ok / Balolarda raks ederim / Meclisimi şâd ederim / Velosipidle çok gezerim / Piyasada var şöhretim / Polka sotiz oynayarak / Kederi def ederim” Reşad Ekrem Koçu, agm.</i></span></div>
<div class="reference selectionShareable" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; line-height: 21px; margin: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px 15px 0px 0px; text-indent: 0px; vertical-align: baseline; visibility: visible;">
<div style="color: black; font-weight: 400; letter-spacing: normal; text-transform: none; white-space: normal; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><i><a class="referenced" href="https://manifold.press/b-balo?fbclid=IwAR0KYkCm6g5SOqSGhysCutxLNOSvfxH6mqGiYr0kd3XBx73UBAs9vUyEb8c##ref11" name="ref11" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; cursor: pointer; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 30px; text-decoration: underline; vertical-align: baseline; visibility: visible;">11.</a> Ahmed Rasim, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Fuhş-i Atik</span>, Aktaran: Reşad Ekrem Koçu, “Apukurya Maskaraları”, <span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İstanbul Ansiklopedisi</span>, c. 2, İstanbul: İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat Kolektif Şirketi, 1959.</i></span></div>
<span style="color: black; font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small; font-weight: 400; letter-spacing: normal; text-transform: none; white-space: normal; word-spacing: 0px;"><i><br /></i></span>
<span style="color: black; font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small; font-weight: 400; letter-spacing: normal; text-transform: none; white-space: normal; word-spacing: 0px;"><i>[*] </i></span><span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>Gurbey Hiz | </i></span><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">Ph.D. | Research Assistant</i><br />
<span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>CONTACT </i></span><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">Kadir Has University, Istanbul, Turkey gurbey.hiz@khas.edu.tr</i><br />
<span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>RESEARCH INTERESTS </i></span><span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>Architectural Design; Architectural Representation; Visual Culture; Social Space; Cultural Studies;Narrative; Media Archeologies; Periodicals; Modernity; Ottoman History (late 19</i></span><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">th</i><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">-early 20</i><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">th</i><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;"> century)</i><br />
<span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>LANGUAGES </i></span><i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">Turkish (native); English (academic); German (reading w/ dictionary); Ottoman (reading).</i><br />
<span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>EDUCATION</i></span><br />
<span style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><i>2020 Ph.D. Architectural Design, Istanbul Technical University</i></span><br />
<i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">2010-11 M.Sc. Urban Design, Hafen City UniversitŠt Hamburgw/ the support of Erasmus Exchange Programs </i><br />
<i style="font-family: verdana, sans-serif; font-size: small;">Grant2008 B.Arch. Architecture, Istanbul Technical University</i></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-30619150345127577952020-06-16T06:56:00.004-07:002020-06-16T07:54:34.370-07:00Vagliano Brothers of Cefalonia<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhx9xWtJMgwLmO3DYSkEtQG7ojRC1EjAaGc28QkN_cotG_6Xek8wFZHiU8XXSTbmU0PcHJe-oIsYnqQ8aGEQvX1eV6cYqDo-z-NVl8vMIjmX60ba8Ug6XjpvKZIJZF1v5PfzAkS/s1600/Panaghi+Vagliano+mme.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="820" data-original-width="650" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhx9xWtJMgwLmO3DYSkEtQG7ojRC1EjAaGc28QkN_cotG_6Xek8wFZHiU8XXSTbmU0PcHJe-oIsYnqQ8aGEQvX1eV6cYqDo-z-NVl8vMIjmX60ba8Ug6XjpvKZIJZF1v5PfzAkS/s640/Panaghi+Vagliano+mme.jpg" width="506" /></a></div>
<br />
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">Madame Panaghi Vagliano, née Catherine Vegdatopoulo, m (?) Panaghi Vagliano, Greek shipping magnate[1]</span></i><br />
<div style="background-color: white; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">Panayis Athanase </span><span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">Vagliano (Greek: Παναγής Βαλλιάνος Panagis Vallianos; 1814–1902) was a Greek merchant and shipowner, acclaimed as the 'father of modern Greek shipping'.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZws55kay3032N7UcZ7kGIVGLPEoqNpuOFqZC81Brae6E5LK_-3-sYGFkcTxfKRf_yzMPdr90apX_ftnGVyFnEOY-QUKilGKqXHKyvVqHuTcSfjcxvUHeLe_LHRxa6ZUEiZRTn/s1600/Panaghi+Vagliano.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="275" data-original-width="183" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZws55kay3032N7UcZ7kGIVGLPEoqNpuOFqZC81Brae6E5LK_-3-sYGFkcTxfKRf_yzMPdr90apX_ftnGVyFnEOY-QUKilGKqXHKyvVqHuTcSfjcxvUHeLe_LHRxa6ZUEiZRTn/s400/Panaghi+Vagliano.jpg" width="266" /></a><span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">He was born in Kerameies on the Greek island of Cefalonia, where he first became a sailor, before becoming part of the Greek diaspora.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">He joined his brothers Marinos and Andreas, initially settling in Taganrog, Russian Empire around 1840. Together they formed Vaglianos Bros. as grain-merchants and shippers, making good profits from the high prices of grain during the Crimean War. It is said that they sometimes bought the whole Russian wheat export crop, and were pioneers of exchange-traded wheat contracts.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">After the war ended, fellow Greeks had problems finding shippers for their cargoes from the Great Powers; Vaglianos Bros. stepped in and offered them financing and transport on their own ships.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">Vagliano moved his business to London in 1858, as grain merchants, bankers, and shippers, but kept in contact with Russia through his brothers. There was already a well-established Greek merchant community in London, and they assisted his membership of the Baltic Exchange from where his business thrived. His operation based in London avoided restrictive Greek commercial laws, enabling him to loan money to other Greeks for shipbuilding, and he was quoted as wishing for 'the seas covered with a thick forest of Greek masts'.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRVf8FhNcBcLCwgFkg_9GgfOnCDXdHilSazeY0fxEq8X2nH8u5rVrK9-hDDmlcM3D2a583Qv9bxYNG7_X2-p1ZdQs_vmTUcoWe20MEiHzfnWk0yyg5wp-JJYpYhdbT6vE2HkYP/s1600/brothers+vagliano.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="459" data-original-width="730" height="402" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRVf8FhNcBcLCwgFkg_9GgfOnCDXdHilSazeY0fxEq8X2nH8u5rVrK9-hDDmlcM3D2a583Qv9bxYNG7_X2-p1ZdQs_vmTUcoWe20MEiHzfnWk0yyg5wp-JJYpYhdbT6vE2HkYP/s640/brothers+vagliano.PNG" width="640" /></a></div>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">Vagliano Bros. continued operating after his death, and survived the loss of its traditional markets in Russia and Turkey after World War I by concentrating on shipping and finance; in this way they helped develop Greek shipping dynasties.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">However, he is probably best remembered in his native Greece for a donation that funded the National Library of Greece in Athens. He was also a philanthropist in London, and donated money towards Saint Sophia Cathedral in London and the Greek Orthodox cemetery within West Norwood Cemetery, where he is interred next to his brother Marinos in a grand neoclassical Greek mausoleum modelled on the Tower of the Winds, now listed Grade II. At his death he was enormously wealthy (his estate was valued at £3M) and he willed a considerable legacy to Kefalonia for charitable purposes.</span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="background-color: #f8f9fa; color: #54595d;"><i>The statue of the Greek benefactor Panagis A. Vallianos on the central square of Argostoli, Kefalonia. The square ("Plateia Vallianou") is named after Vallianos.</i></span></span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;">See more: </span><br />
<span style="color: #202122; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<h1 class="booktitle" style="color: #333333; margin-bottom: 21px; margin-top: 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: small;"><span class="fn"><span dir="ltr">Creating Global Shipping</span></span>: <span class="subtitle" style="font-weight: normal;"><span dir="ltr">Aristotle Onassis, the Vagliano Brothers, and the Business of Shipping, c.1820–1970</span></span></span></h1>
<div class="bookcover" style="color: #333333; float: left; margin-right: 12px;">
<a href="https://books.google.com/books?id=G7-kDwAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0" style="color: #6611cc; text-decoration-line: none;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="Front Cover" border="1" height="400" id="summary-frontcover" src="https://books.google.com/books/content?id=G7-kDwAAQBAJ&printsec=frontcover&img=1&zoom=1&edge=curl&imgtk=AFLRE703Qk0GNGcNnRaSaIh4f0AZbi2wmXNxgm6w9Tfw1yeU9aAdUeyt_ED_QEFBjLAfjgYP2peymn5QK-6dz-1I4tjkypcHOCqHOa6YLW-PEj-FQgr8diO_G0SiFkSW41j-BukT_OjU" style="border-color: rgb(153, 153, 153); color: #999999; padding: 1px;" title="Front Cover" width="265" /></span></a></div>
<div class="bookinfo_sectionwrap" style="color: #777777; margin-bottom: 2px;">
<div style="margin: 0.2em 0px;">
<a class="secondary" href="https://www.google.com/search?tbo=p&tbm=bks&q=inauthor:%22Gelina+Harlaftis%22" style="color: #6611cc; text-decoration-line: none;"><span dir="ltr"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Gelina Harlaftis</span></span></a></div>
<div style="margin: 0.2em 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span dir="ltr">Cambridge University Press</span>, <span dir="ltr">Aug 29, 2019</span> - <a class="secondary" href="https://www.google.com/search?tbo=p&tbm=bks&q=subject:%22Business+%26+Economics%22&source=gbs_ge_summary_r&cad=0" style="color: #6611cc; text-decoration-line: none;"><span dir="ltr">Business & Economics</span></a> - <span dir="ltr">398 pages</span></span></div>
<div style="margin: 0.2em 0px;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span dir="ltr"><br /></span></span></div>
<div style="margin: 0.2em 0px;">
<span style="color: #595959;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">The unique success of the Greeks was that they created the global shipping business while still retaining the traditional family character that had characterized Greek shipping. What happened to the Vagliano and Onassis businesses after their deaths? They both left public benefit foundations and a great legacy in Greek shipping. Their main contribution was in developing the institution of the shipping firm. The element that characterised them was innovation in management and in the creation of new institutional framework in shipping business at critical moments of transition of the Greek shipping business. The Vaglianos invented the “London shipping office,” a hybrid form of shipowning and ship-management office that led Greek shipping firms into the twentieth century. Onassis pioneered the modern model of the global shipping company, with the use of multiple offshore companies, flags of convenience and management from many locations. The stories of the two businesses indicate the use of the local to reach the global, of how local European maritime culture has made the world trade function.</span></i></span><br />
<span style="color: #595959;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></span>
<i style="color: #595959; font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-size: 14px;">The three Vaglianos reached their apogee as an international trading company during the 1860s-1880s. It is during this time that they opened the path of the Greeks to global shipping, and made maritime and commercial transactions on an equal basis with the world’s best; in 1881, in London they had a turnover of about £8 million sterling when Schröders had a turnover of £4 million and Rothschild’s £12 million. This chapter analyzes the functioning of their international trading house in trade, finance, and shipping. During the 1850s-1880s, the Vaglianos became the leading international trading house of the Greek entrepreneurial network. In 1858, following the tremendous profits the House enjoyed after the Crimean War, Panagi Vagliano went to the City of London, a move that proved to be decisive. Their activities in banking and particularly the legal confrontation </span><span class="italic" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: 19px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Vagliano vs. the Bank of England</span><span style="font-size: 14px;"> illustrates the importance of the Vagliano Brothers in the City of London and its institutions, and investigates the dynamic interrelationship between the foreign City merchant bankers and the development of financial institutions like the bill of exchange.</span></i></div>
<div style="margin: 0.2em 0px;">
<span style="color: #595959;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></span></div>
<div style="margin: 0.2em 0px;">
<span style="color: #595959;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">A landmark in the Vagliano’s shipping business, was the creation of a hybrid ship management office in London. The multinational dimension of their managing-agency operations made their London office a national bureau of sorts—a conduit enabling Greek shipowners to engage in international business. Essentially, this was a shipping company and agency for the national Greek fleet. Their London office created in 1858 provided the first model of a modern ship-management firm and became the driving force behind the globalization of both Greek-owned shipping and bulk shipping all over the world. The career of Aristotle Onassis was one of the results of the Vaglianos’ innovations. Onassis started his business from one of the twenty London offices that were formed after the death of Panaghi Vagliano. The Vagliano brothers pioneered the transition of Greek-owned shipping from sail to steam. They were prime movers in adopting steamships, launching an unprecedented programme of new ship building in British yards in the late 1870s to early 1880s.</span></i></span></div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b></b></span></div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXPtnp9p398eSEYs9RJi4qyF0ufn2FZd_gBfZrs7oYbsbXmtP4yyuiXRNzHXtqc8Ps2rxe8T25SySkHlkFywBBdCicXxHkjIJjLajA2Y_1eYcxzkQ8Uq0IqjN_uVIAXgG2rBk1/s1600/vagliano1.PNG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="696" data-original-width="653" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXPtnp9p398eSEYs9RJi4qyF0ufn2FZd_gBfZrs7oYbsbXmtP4yyuiXRNzHXtqc8Ps2rxe8T25SySkHlkFywBBdCicXxHkjIJjLajA2Y_1eYcxzkQ8Uq0IqjN_uVIAXgG2rBk1/s640/vagliano1.PNG" width="600" /></a><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpqIGVqU1v6QZWXB78dOTTx8gsA_eUUAfhaLBHdgv5olm8igDaETMdUaTgFX4ob1eVza8sgVXpVZbbmLMGBWApNaHaaTRwrPvsamLhSwn54kvIuxOv3V1_xefMAzSixb5QI30X/s1600/vagliano2.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="707" data-original-width="653" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpqIGVqU1v6QZWXB78dOTTx8gsA_eUUAfhaLBHdgv5olm8igDaETMdUaTgFX4ob1eVza8sgVXpVZbbmLMGBWApNaHaaTRwrPvsamLhSwn54kvIuxOv3V1_xefMAzSixb5QI30X/s640/vagliano2.PNG" width="590" /></a></b></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEvN-IgsqSIT9yj8RFF1QiiQ1YTdNboXRKLtVGt49Obz7NZZsEjDmS92yhlvCe6rSlKDPn0iay8fvoMDtt-jXa-uvOuAHDPeReQ8HOj8Q_f6pISkuUjOVxoUvkFctx057wFHeg/s1600/vagliano3.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="549" data-original-width="657" height="534" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEvN-IgsqSIT9yj8RFF1QiiQ1YTdNboXRKLtVGt49Obz7NZZsEjDmS92yhlvCe6rSlKDPn0iay8fvoMDtt-jXa-uvOuAHDPeReQ8HOj8Q_f6pISkuUjOVxoUvkFctx057wFHeg/s640/vagliano3.PNG" width="640" /></a></b></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmH3F-kmCb7Uk38m2hcELh_o6zZUG0xMoOzZJm2x5RjU_d6b7qRCaBoEcRf4n27ADJJW3l6EBf_7_uNIc7uohfiOem4WrIh_EGf1u1FZaRpcxM6qkR_d5lbT1z6dwCNcNCrfrM/s1600/vagliano4.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="427" data-original-width="652" height="418" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmH3F-kmCb7Uk38m2hcELh_o6zZUG0xMoOzZJm2x5RjU_d6b7qRCaBoEcRf4n27ADJJW3l6EBf_7_uNIc7uohfiOem4WrIh_EGf1u1FZaRpcxM6qkR_d5lbT1z6dwCNcNCrfrM/s640/vagliano4.PNG" width="640" /></a></b></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKJ0M_-5UdmKI2-HTb6-J7f19Daetq88OBIvyrdNdEztIjESIXDbqF7aKvUSVNouCfA0mjuJHkyBAUxRsNTWjeAkK21JF6uoRaqB-eApjlq-1oKHSX7G_U2Av1iaqq2IVmb-53/s1600/vagliano5.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="562" data-original-width="680" height="528" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKJ0M_-5UdmKI2-HTb6-J7f19Daetq88OBIvyrdNdEztIjESIXDbqF7aKvUSVNouCfA0mjuJHkyBAUxRsNTWjeAkK21JF6uoRaqB-eApjlq-1oKHSX7G_U2Av1iaqq2IVmb-53/s640/vagliano5.PNG" width="640" /></a></b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbaLfSbJhKmz5jsuvohLMTVHOAwDFp-f-Banu-QTWg2KX4X8VUKzgr34SR2MlmX78DTpNy-OHCUd1lpe5fy-h5x79-9QrpjutwLareG95iWsIcLS7yCKn4tAOHds0UFMzej-m8/s1600/vagliano6.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="846" data-original-width="617" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbaLfSbJhKmz5jsuvohLMTVHOAwDFp-f-Banu-QTWg2KX4X8VUKzgr34SR2MlmX78DTpNy-OHCUd1lpe5fy-h5x79-9QrpjutwLareG95iWsIcLS7yCKn4tAOHds0UFMzej-m8/s1600/vagliano6.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgx96TEk48rzmWgEUgaAaSh9nDxgT1jxRlIPZ7fadVu5eCL9JkhwAcoEEfQaKWwplYCe6Gd04U8uENPugD5H_ZDPM1RLGct81Vl8B7jKhylG9MeBaYgghJtZ99qcJEFuk5Hd9td/s1600/vagliano7.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="829" data-original-width="626" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgx96TEk48rzmWgEUgaAaSh9nDxgT1jxRlIPZ7fadVu5eCL9JkhwAcoEEfQaKWwplYCe6Gd04U8uENPugD5H_ZDPM1RLGct81Vl8B7jKhylG9MeBaYgghJtZ99qcJEFuk5Hd9td/s1600/vagliano7.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuIMJtZn7-pxl60ZA1p9fsucMIvPHLLJM5-OQsdapIC6VkJLnBDdTXMVhQUZDn3KN6y4U0_imHDnXumWe3nDeWG7ulKc2SxOJV1QG6aGnXMiRQE9p2S-iRagqPgizxFCIALidX/s1600/vagliano8.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="716" data-original-width="633" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuIMJtZn7-pxl60ZA1p9fsucMIvPHLLJM5-OQsdapIC6VkJLnBDdTXMVhQUZDn3KN6y4U0_imHDnXumWe3nDeWG7ulKc2SxOJV1QG6aGnXMiRQE9p2S-iRagqPgizxFCIALidX/s1600/vagliano8.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8pq1-BH-8USW6BL9lNKqbOBwSqZ54qxg47oHDLXu7yvSTqeSj2OPpbsH4jzNW4Wzd8bfz4_OvZuY2_mJ-Uo06Qo-yePwXptw4AnmK_I0JutwJcKjlaj9YF_X33FaOC6K0cOn5/s1600/vagliano9.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="845" data-original-width="638" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8pq1-BH-8USW6BL9lNKqbOBwSqZ54qxg47oHDLXu7yvSTqeSj2OPpbsH4jzNW4Wzd8bfz4_OvZuY2_mJ-Uo06Qo-yePwXptw4AnmK_I0JutwJcKjlaj9YF_X33FaOC6K0cOn5/s1600/vagliano9.PNG" /></a></div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMWWh1eh-bnsxEPuMsJgpBnWsqZiLDOGRVwDSqgye1-TUzl7IdoWd9Y0DuVyv0PRzd4bOJWkXdm-rj3X0XLifStDE1xLj8a6Yhhp5eIO2cL7y8OSlEldF6HOgt0lR5V0cQdVAH/s1600/dawson.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="509" data-original-width="574" height="353" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMWWh1eh-bnsxEPuMsJgpBnWsqZiLDOGRVwDSqgye1-TUzl7IdoWd9Y0DuVyv0PRzd4bOJWkXdm-rj3X0XLifStDE1xLj8a6Yhhp5eIO2cL7y8OSlEldF6HOgt0lR5V0cQdVAH/s400/dawson.PNG" width="400" /></a><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">[1] Date: 3 March 1899.
Occasion: The Court, 3 March 1899: presented by Dowager Countess De La Warr. </span></i><br />
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">Location: The Lafayette Studio, 179 New Bond Street, London, W.
Descr: FL standing. </span></i><br />
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">Costume: Court dress:
"Magnificent Court gown, arranged with a Princess tunic in very handsome jet; over a rich white satin underdress, which fell out from under the tunic, and was finished with innumerable wavy frills of white gauze ribbon edged with black; the corsage was arranged with a soft fichu of white tulle, and had a bouquet of lovely pale ivory and black velvet roses; the exceptionally beautiful train in the richest ivory satin duchesse was draped with white chiffon and clusters of large pale ivory and black velvet roses, and was lined with white chiffon; the train was bordered inside and out in full soft ruches" </span></i><br />
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">(see: The Court Journal, 11 March 1899, p 414b-c).
Costume Supplier: Miss Agnes Bell, 70 Grosvenor Street, London. </span></i><br />
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20088782.post-87628814218954541532020-06-08T11:44:00.005-07:002020-06-12T05:56:14.708-07:00The “BYZANTINE DINNER” Menu<div data-adtags-visited="true" style="background-color: white; box-sizing: inherit; margin-bottom: 1.75em;">
<span style="color: #404040; font-family: "verdana" , sans-serif;">The “BYZANTINE DINNER” Menu</span><br />
<span style="color: #404040; font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="color: #404040;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><a href="https://1historyofgreekfood.wordpress.com/project-edible-history/">SOURCE</a></span></div>
</div>
<div data-adtags-visited="true" style="background-color: white; box-sizing: inherit; color: #404040; margin-bottom: 1.75em;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">As the capital of a powerful and rich empire, Constantinople was a bustling city of a population from 100.000 to 500.000 people, centre of the domestic and foreign trade of the Byzantine state.* Grain, wine, salt, meat, cheese, vegetables and fruits flowed from the provinces into its markets. From the 9th until the late 12th century the capital was also a most important entrepôt of the eastern and northern luxury trade. Spices and high -luxury foods (like black caviar) were imported.
Of course, luxury foods were cherished so dearly by both poor and rich, though only the wealthy landowners, the officials of the state and church and the rich members of the new urban middle class, the “mesoi”, could afford them. The “mesoi” were for the most part traders, craftsmen and businessmen and bankers but some of them made a considerable fortune and enjoyed their purchasing power demanding fine quality foods.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">For a wealthy merchant the entry into elite was the ideal. Where this was impossible he emulated the tastes of the aristocrats, food included.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">If the hagiographers of 11th and 12th century maintained the traditional ideal of fasting, less conservative sources give a wealth of information about both the increased interest on eating and the greater availability of foodstuffs. The variety of vegetables, fruits and condiments- black pepper, caraway, honey, olive oil, vinegar, salt, mushrooms, celery, leeks, lettuce, chicory, spinach, turnips, eggplant, cabbage, white beets, almonds, pomegranates, nuts, apples, lentils, raisins, etc. -listed as food of the poor of Constantinople by Prodromοs (d. c. 1166, Poèmes prodr. nο.2.38-45) mirrors both the interest on good eating and the availability of dishes. Of course above all, the food in Constantinople of Komnenoi existed as a synthesis of what had gone before, but a synthesis enriched by new ingredients and many innovations.</span></div>
<div data-adtags-visited="true" style="background-color: white; box-sizing: inherit; color: #404040; margin-bottom: 1.75em; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="box-sizing: inherit; font-weight: 700;">THE “BYZANTINE DINNER” MENU</span> (<span style="box-sizing: inherit; font-weight: 700;"><a href="https://1historyofgreekfood.wordpress.com/?page_id=1955" style="background-color: transparent; border-bottom: 1px solid; box-sizing: inherit; color: #404040; overflow-wrap: break-word; text-decoration-line: none; transition: all 0.2s ease 0s;">Edible history</a></span><a href="https://1historyofgreekfood.wordpress.com/?page_id=1955" style="background-color: transparent; border-bottom: 1px solid; box-sizing: inherit; color: #404040; overflow-wrap: break-word; text-decoration-line: none; transition: all 0.2s ease 0s;"> <span style="box-sizing: inherit; font-weight: 700;">project)</span></a></span></div>
<div data-adtags-visited="true" style="background-color: white; box-sizing: inherit; color: #404040; margin-bottom: 1.75em; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>MENU </b><em style="box-sizing: inherit;"><b>of the rich</b></em></span><a href="https://1historyofgreekfood.wordpress.com/?p=159" style="background-color: transparent; border-bottom: 1px solid; box-sizing: inherit; color: #404040; font-family: verdana, sans-serif; overflow-wrap: break-word; transition: all 0.2s ease 0s;">sfungaton</a><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"> (spongy omelette)</span><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">apaki </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">wine flavoured pork liver</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">rabbit cooked with red wine and spikenard[1]</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">roast pork basted with a mixture of vinegar and honey</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">silignites[2], a very white wheat bread</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">rice and honey pudding</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">quince spoon sweet</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">konditon[3]</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">thassorofon[4]</span></div>
<div data-adtags-visited="true" style="background-color: white; box-sizing: inherit; color: #404040; margin-bottom: 1.75em; text-align: center;">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>MENU </b><em style="box-sizing: inherit;"><b>of the poor</b></em></span><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">capers in honey – vinegar sauce</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">black olives with mustard seeds</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">braised endives with garos and olive oil</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">cabbage with garos[5], olive oil and vinegar</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">fava made with black-eyed beans served with vinegar and honey</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">different kinds of bread made with inferior grains or legumes</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">NOTES BY MAVI BONCUK</span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">[1] <b style="color: #222222; text-align: left;">Spikenard</b><span style="color: #222222; text-align: left;">, also called nard, nardin, and muskroot, is a class of aromatic amber-colored essential oil derived from Nardostachys jatamansi, a flowering plant of the valerian family.</span></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #222222; text-align: left;"><br /></span></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #222222; text-align: left;">[2] </span></span></i><span style="text-align: center;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">silignites</span></i></span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="text-align: center;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-ajZeJ5dpU4tPQ8DatvtweYM1EMJ1LZg5BtchvQejBAcJZNg8rr1_j_0eX-Yg19QtOWyOPCl11mHZCAPx2Ce2zQM_HB4-2aRJIBJlX22R2-R6PaQBqGvJaGGQFPACUwoKre2b/s1600/SILIGNITES.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="478" data-original-width="737" height="414" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-ajZeJ5dpU4tPQ8DatvtweYM1EMJ1LZg5BtchvQejBAcJZNg8rr1_j_0eX-Yg19QtOWyOPCl11mHZCAPx2Ce2zQM_HB4-2aRJIBJlX22R2-R6PaQBqGvJaGGQFPACUwoKre2b/s640/SILIGNITES.PNG" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="text-align: center;"><i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></span></div>
<h1 class="gb-volume-title" dir="ltr" style="color: #333333; margin: 0px; text-align: start;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">Food and Drink in Antiquity: A Sourcebook: Readings from the Graeco-Roman World</span></i></h1>
<h1 class="gb-volume-title" dir="ltr" style="color: #333333; margin: 0px; text-align: start;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;">By John F. Donahue</span></i></h1>
<div>
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #222222; text-align: left;">[3] </span></span></i><span style="color: #4d5156; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 14px;">a Byzantine wine flavoured with cinnamon, cloves, black pepper and spikenard.</span></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #222222; text-align: left;"><br /></span></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #222222; text-align: left;">[4] </span><span style="color: #111111;">Thassorofon - a sweet drink made by grounding peeled Thassian almonds with water in a mortar.</span></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #111111;"><br /></span></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: x-small;"><span style="color: #111111;">[5] </span><span style="color: #222222;"> garos is </span><span style="color: #222222;">a fermented sauce, one of those familiar in many parts of the world that add savor and saltiness</span></span></i></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0